کدام پدربزرگ یا مادربزرگ بیشترین اثرگذاری را در زندگی نوه‌ها دارند؟
نقش محبت‌آمیز و حمایتی مادربزرگ مادری می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش آسیب‌های روانی دوران کودکی و بهبود رشد و سلامت نوه‌ها داشته باشد، به‌ویژه در شرایط سخت زندگی.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مادربزرگ مادری می‌تواند تأثیر عمیق و ملموسی بر زندگی نوه‌هایی داشته باشد که دوران کودکی سختی را پشت سر گذاشته‌اند. نقش حمایتی و محبت‌آمیز مادربزرگ مادری قادر است اثرات منفی تجربیات آسیب‌زای دوران کودکی را کاهش دهد.
در این پژوهش، داده‌های نظرسنجی‌ای مربوط به سال ۲۰۰۷، که شامل مشارکت ۱۵۶۶ نوجوان انگلیسی و ولزی در سنین ۱۱ تا ۱۶ سال بود، مورد بررسی قرار گرفته است. تمامی نوجوانانی که با پدربزرگ یا مادربزرگ زندگی کرده یا هیچ‌کدام از آن‌ها در قید حیات نبودند، از مطالعه حذف شدند.
نقش کلیدی مادربزرگ‌ها در کاهش مشکلات روانی و رفتاری
این پژوهش با استفاده از پرسشنامه‌ای، تلاش کرد مشکلات عاطفی و رفتاری شرکت‌کنندگان را تحلیل کند. دکتر سامولی هله، پژوهشگر اصلی این مطالعه، بیان کرد که سرمایه‌گذاری عاطفی و حمایتی مادربزرگ‌های مادری می‌تواند به کاهش اثرات منفی تجربه‌های تلخ دوران کودکی در نوه‌ها کمک کند. تجربه‌های نامطلوب دوران کودکی، که در روانشناسی تحت عنوان "تجارب نامطلوب کودکی" شناخته می‌شوند، شامل وقایعی چون سوءاستفاده، غفلت، خشونت خانگی یا زندگی با والدین معتاد و فقیر می‌شود.
این تجارب دردناک می‌توانند در توسعه مغز کودکان اختلال ایجاد کنند، توانایی برقراری روابط اجتماعی سالم را کاهش دهند و حتی منجر به مشکلات یادگیری و تصمیم‌گیری در آینده شوند. در بزرگسالی، این افراد بیش‌تر در معرض مشکلات روانی و حتی بیماری‌های جسمانی مزمن قرار می‌گیرند.
چرا تأثیر مادربزرگ مادری از سایرین برجسته‌تر است؟
بر اساس این پژوهش، حمایت‌های عاطفی مادربزرگ مادری به‌طور محسوسی آثار منفی دوران کودکی را کاهش داده اما نقش مشابهی از جانب سایر پدربزرگ‌ها یا مادربزرگ‌ها به این شکل مشاهده نشد. این یافته با نظریه‌ای تکاملی موسوم به "فرضیه مادربزرگ" مطابقت دارد که بیان می‌کند مادربزرگ‌ها، با کمک به مراقبت از نوه‌ها، شانس باروری دخترانشان را بالا می‌برند. با این حال، این تحقیق کلیت ندارد و در مواردی، پدربزرگ یا مادربزرگ پدری نیز می‌توانند نقش حمایتی مهمی ایفا کنند.
حمایت قوی برای مقابله با آسیب‌های دوران کودکی
دکتر ویتنی راگلین بیگنال، مدیر بالینی بنیاد سلامت روان کودکان، معتقد است که بهترین راه مقابله با آسیب‌های دوران کودکی، ایجاد یک سیستم حمایتی پایدار است. مادربزرگ‌هایی که محبت و حضور دائمی دارند، نقش ویژه‌ای در حفاظت از کودکان ایفا می‌کنند. بیگنال پیشنهاد می‌دهد برای حمایت از کودکان، نیاز به ایجاد محیطی پایدار و امن داریم. برخی از اقدامات پیشنهادی شامل موارد زیر است:
ایجاد روال‌های منظم و قابل پیش‌بینی
فراهم کردن محیطی پایدار و امن
تعیین انتظارات واضح و روشن
رفتار صادقانه، بدون قضاوت و همراه با دلگرمی
الگوسازی برای شیوه‌های سالم مدیریت استرس
ارائه تشویق و بازخورد مثبت
انتقال فرهنگ و سنت‌های خانوادگی برای تقویت حس تعلق
ایجاد فرصت‌هایی برای ارتباط کودک با سایر بزرگسالان حامی
دکتر بیگنال در خاتمه تأکید کرد که محبت پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها یک منبع حمایتی بی‌نظیر است که می‌تواند تحولی اساسی در زندگی کودکان ایجاد کند.
