کدام استان ها از یافتن شغل ناامیدند؟ / مشارکت نیمی از زنجانی‌های در بازار کار

 طبق آمار منتشرشده از وضعیت نیروی کار در سه ماهه نخست امسال، نرخ مشارکت در کشور از 40.9 درصد در بهار سال 1401 به 41.2 درصد در بهار سال 1402 رسیده است. در این میان، نرخ مشارکت استان زنجان در بازار کار بالاتر از استان‌های دیگر و بالاتر از نرخ مشارکت کشوری برآورد شده است. استان اردبیل نیز با افزایش نرخ مشارکت روبرو بوده به طوری که جایگاه آن در میان نرخ مشارکت استان‌های کشور از پله هشتم به دوم ارتقا پیدا کرده است.

در مقابل، پایین‌ترین نرخ مشارکت مربوط به استان ایلام است. نرخ اشتغال استان ایلام در بهار امسال ثابت مانده‌ و از طرفی نرخ بیکاری آن کاهش یافته است. با توجه به این که نرخ مشارکت این استان نیز کاهشی بوده، می‌توان گفت که بخشی از بیکاران که در بهار سال گذشته در جستجوی کار بوده‌اند، در بهار امسال ناامید شده و از جمعیت فعال خارج شده‌اند. به همین دلیل، هم نرخ بیکاری و هم نرخ مشارکت این استان کاهش یافته است. استان سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویر احمد نیز از روندی مشابه استان ایلام پیروی کرده‌اند.

روایت نرخ مشارکت از بیکاری

نرخ مشارکت نشان می‌دهد که چه درصدی از افراد در سن کار (15 سال و بیشتر) را جمعیت فعال تشکیل می‌دهد. جمعیت فعال به تعداد افرادی گفته می‌شود که در اشتغال قرار دارند و بیکار یا شاغل هستند. نکته مهم در تعریف جمعیت فعال این است که فرد بیکار، فردی در نظر گرفته می‌شود که حتما در جستجوی شغل بوده و یا تمایل به کار کردن داشته باشد. به عبارت دیگر، اگر شخصی بیکار باشد و دنبال شغل نگردد و یا اگر موقعیت شغلی مناسبی برای او پیدا شد تمایلی به کار کردن نداشته باشد، بیکار در نظر گرفته نمی‌شود.

بنابراین، زمانی که نرخ بیکاری کاهش می‌یابد نمی‌توان با قطعیت گفت که تعداد بیکاران کمتر شده است. چرا که اگر کاهش نرخ بیکاری با کاهش نرخ مشارکت همراه باشد به این معنی است که بخشی از جمعیت در سن کار که پیش‌تر در جستجوی شغل بوده‌اند، اکنون ناامید شده و دیگر به دنبال کار نمی‌گردند. به عبارت دیگر، بیکاری آن‌ها قطعی شده است.

مشارکت نیمی از زنجانی‌های 15 ساله و بیشتر در بازار کار این استان

به طور کلی می‌توان گفت که نرخ مشارکت بالاتر، به این معناست که تعداد افراد شاغل و یا تعداد بیکارانِ در جستجوی کار افزایش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ مشارکت استان زنجان در بهار سال 1402 به 50.9 درصد رسیده است. به عبارت دیگر، نزدیک به 51 درصد از جمعیت در سن کار استان زنجان یا مشغول به کار اند و یا به دنبال کار می‌گردند. این استان، بالاترین نرخ مشارکت را در میان سایر استان‌های کشور دارد.

همچنین، از آن‌جایی که نرخ بیکاری این استان کمترین رقم را بین استان‌های کشور دارد، می‌توان گفت که نرخ مشارکت 50 درصدی استان زنجان حاصل فعالیت جمعیت شاغل بوده است. بنابراین، این استان بهترین عملکرد را در حوزه اشتغال میان سایر استان‌ها رقم زده است.

دومین نرخ مشارکت بالا در بهار امسال مربوط به استان اردبیل است. این در حالی است که در بهار سال گذشته، اردبیل هشتمین استان کشور از نظر نرخ مشارکت بوده است. به عبارت دیگر، نرخ مشارکت اردبیل در بهار سال 1401 معادل 44 درصد بوده اما با افزایش قابل توجهی به 48.3 درصد در بهار سال 1402 رسیده است.

در واقع، بیش از 48 درصد از مردم اردبیل که سن آن‌ها 15 سال یا بیشتر است، به عنوان شاغل یا بیکارِ درجستجوی کار در بازار کار اردبیل مشارکت می‌کنند. از آن جایی که نرخ بیکاری این استان در بهار امسال 0.8 واحد درصد کاهش یافته است، می‌توان گفت که وضعیت اشتغال در استان اردبیل بهبود یافته است.

ایلام، کهگیلویه و سیستان؛ ناامید از یافتن شغل

آمارها نشان می‌دهد که پایین‌ترین نرخ مشارکت در بازار کار در بهار سال 1402 برای استان ایلام است. استان‌های کهگیلویه و بویر احمد و سیستان و بلوچستان نیز به ترتیب دومین و سومین استان از نظر نرخ مشارکت پایین هستند. به بیان دقیق‌تر، نرخ مشارکت استان ایلام در بهار سال 1401 معادل 33.3 درصد بوده که در بهار سال 1402 به 32.8 درصد رسیده است.

از طرفی، آمارهای نرخ بیکاری نشان می‌دهد که نرخ بیکاری این استان از 8.1 درصد در بهار سال قبل به 6.8 درصد در بهار امسال رسیده است. از کاهش نرخ بیکاری همزمان با کاهش نرخ مشارکت می‌توان این طور برداشت کرد که تعدادی از بیکاران استان ایلام در بهار امسال از یافتن شغل ناامید شده و دیگر در به دنبال کار نمی‌گردند، به همین دلیل دیگر ذیل تعریف مرکز آمار از افراد بیکار قرار نگرفته و به طور کلی از محاسبات خارج شده‌اند. در نتیجه، نرخ بیکاری و نرخ مشارکت کاهش یافته‌ است.

منبع: اکو ایران