بانک مرکزی همچنان به دنبال ایجاد شفافیت در بازار ارز / هنوز امکان خرید آنلاین ارز از سامانه بازار فراهم نیست

به گزارش خبرنگار گروه بانک بیمه و بورس اقتصاد 100 - یازدهم مهرماه سال جاری بود که با حضور علی صالح آبادی، رییس کل بانک مرکزی درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی‌ها رونمایی شد و امکان دسترسی مردم به قیمت ارز به صورت آنلاین فراهم شد. مطابق بخشنامه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی‌ها در بازار متشکل معاملات ارز ایران فعال شد تا مردم به آسانی به نرخ خرید و فروش ارز صرافی‌ها دسترسی داشته باشند.

براساس توضیحات ثبت شده در سامانه برخط بازار متشکل معاملات ارز ایران آمده، در حال حاضر تنها امکان درخواست ارز مسافرتی از طریق این سامانه به صورت آنلاین فراهم شده است. اما بانک مرکزی برنامه ریزی دارد تا امکان درخواست ارز برای سایر مصارف مصرف کنندگان را نیز فراهم کند. رییس کل بانک مرکزی در روز رونمایی از درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی ها اعلام کرد که تا چند روز آینده امکان خرید آنلاین ارز فراهم می شود.

با این حال با گذشت دو هفته از راه اندازی و رونمایی رسمی از درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی ها، هنوز امکان ثبت درخواست ارز مسافرتی وجود دارد. سامانه برخط بازار متشکل ارز ایران به منظور تسهیل فرآیند خرید ارز اشخاص حقیقی و صرفه جویی در وقت متقاضیان طراحی شده است.

سه اقدام بانک مرکزی برای شفافیت بازار ارز

در راستای شفاف سازی بازار ارز در سه، چهار ماه اخیر چند اقدام مهم انجام شده است. یکی از این اقدامات این بود که بازار توافقی در بین صرافی‌ها راه اندازی شد و گسترش یافت و این اقدام مهم به شفاف‌سازی معاملات ارز کمک کرد.  در قدم بعدی مقرر شد عرضه و تقاضا در بازار ارز اعلام شود و معاملات در سایت متشکل ارزی ارائه شود تا مردم و فعالان ارز از آن مطلع شوند. اگرچه در این سال‌ها صرافان نرخ خرید و فروش ارز را در تابلوی صرافی نصب می‌کنند، اما تصمیم گرفتیم برای شفاف‌سازی و اینکه افراد صرافی‌های مختلف را با هم مقایسه کنند درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی ایجاد شود تا ۵۴۵ صراف نرخ‌های خود را در آن اعلام کنند. اعلام نرخ ارز در سامانه موجب ایجاد شفافیت و عمق‌بخشی بازار ارز خواهد شد و در آینده امکان ثبت سفارش خرید از صرافی با نرخ توافقی نیز فراهم می‌شود.

هدف ارز راه اندازی سامانه برخط معاملات ارز چیست؟

در واقع راه اندازی بازار متشکل ارزی مهمترین برنامه دولت برای مهار تلاطم های بازار ارز، کنار زدن بازارهای کابل افغانستان، دبی امارات متحده عربی و سلیمانیه در عراق در تعیین قیمت ارز و به حاشیه راندن معاملات کف خیابان بوده و با پتانسیل هایی که دارد می تواند به شفافیت در بازار اسکناس و سامان دهی بازار ارز کمک کند؛ قرار است کم کم دلالان از این بازار کنار زده  شوند و کار به شکل منسجم تری در معاملات ارز پیش برود. آنگونه که کارشناسان می گویند؛ سال گذشته و در بحبوحه تلاطمات ارزی، بازارهای مختلف به عنوان مراجع مهم تعیین قیمت دلار و ارز در داخل کشور بوده و هنوز هم دلالان در آن نفس می کشند؛ اما اثرگذاری سابق را ندارند؛ در حالی که به نظر می رسد با راه اندازی بازار متشکل ارزی بساط این قبیل سوداگری ها هم برچیده خواهد شد.

کارنامه معاملات ارز در نیمه نخست امسال

براساس اعلام بانک مرکزی، در ۶ ماه نخست امسال ۲۴ میلیارد و ۴۳۰ میلیون دلار در سامانه نیما ارز معامله شده است که این میزان در سال گذشته برابر ۱۲ میلیارد و ۳۶۰ میلیون دلار بوده است و این رقم حاکی از رشد ۸۰ درصدی معاملات در نیمه نخست امسال است.

حجم بالای تقاضای ارز در بازار به ارز ترجیحی و تامین کالای اساسی مربوط می‌شد و پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیاز کاذب به ارز به شدت کاهش یافت و در سامانه نیما و پس از آن همواره عرضه بر تقاضا پیشی داشت. از طرف دیگر در نیمه نخست امسال ۶۰۰ میلیون دلار معامله در قالب اسکناس در بازار متشکل ارزی  عرضه انجام شد که این معاملات برای نیازهای خدماتی بوده است.