توفان دیجیتال در خلیج فارس: پیروزی‌هایی که جهان را لرزاند!

نام خلیج فارس و حقانیت تاریخی و جغرافیایی آن، از دیرباز موضوعی حساس و مهم برای ایرانیان بوده است. از نخستین روزهای ظهور ابزارهای دیجیتال، کاربران ایرانی با جدیتی مثال‌زدنی در تلاش بوده‌اند تا نام واقعی این پهنه آبی جنوب ایران را به جهانیان معرفی کنند. اخیراً نیز، کمپین‌های اجتماعی در فضای مجازی بار دیگر برای دفاع از این نام شکل گرفته‌اند و باعث جلب توجه گسترده شده‌اند.

آغاز جنجال؛ از سخنان ترامپ تا کمپین‌های ایرانی

ماجرا از انتشار گزارشی توسط آسوشیتدپرس آغاز شد؛ گزارشی که خبر از برنامه ترامپ برای استفاده از واژه «خلیج عربی» به‌جای «خلیج فارس» می‌داد. این خبر موجی از واکنش‌های اعتراضی در شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشت. کاربران ایرانی در پلتفرم‌های مختلف، به‌ویژه ایکس (توییتر سابق)، اینستاگرام و تلگرام، با هشتگ #PersianGulf وارد میدان شدند و خواستار تثبیت نام تاریخی این خلیج شدند.

رشد چشمگیر مشارکت دیجیتال کاربران ایرانی

مقایسه داده‌های اخیر با اعتراضات دیجیتالی سال‌های گذشته نشان‌دهنده افزایش سه برابری مشارکت ایرانیان در این کمپین‌ها است. طبق اطلاعات منتشرشده، تنها در ایکس تعداد دفعات استفاده از هشتگ PersianGulf به ۱۸۴ هزار بار رسید؛ رقمی که نشان‌دهنده قدرت بالای شبکه‌های اجتماعی در جذب مردم به مسائل ملی است.

این مشارکت گسترده نه‌تنها در ایکس، بلکه در تلگرام نیز دیده شد، به‌ طوری‌ که این عبارت به ابرواژه‌ای در کانال‌های تلگرامی تبدیل شد.

<اکثر کاربران فعال در این کمپین‌ها در بازه سنی ۲۴ تا ۳۴ سال قرار داشتند. بیشتر مشارکت‌کنندگان زن بودند. گروهی از کاربران شامل حرفه‌ای‌های تکنولوژی و رسانه بودند.

گوگل و نقش آن در این جنجال

یکی دیگر از موضوعات داغ این ماجرا، بحث درباره عملکرد گوگل مپس است. کاربران ایرانی معتقدند که گوگل با نمایش عبارت «خلیج عربی» در کنار «خلیج فارس» در مناطق عربی، جانب طرف مقابل را گرفته است. این در حالی است که گوگل در سال ۲۰۱۲ اعلام کرده بود که در این مناقشه بی‌طرف است و از نام خاصی برای این پهنه آبی استفاده نمی‌کند.

< تصویری از نقشه گوگل در سال ۲۰۱۲، زمانی که پهنه بدون نام بود. نقشه گوگل امروز با نام‌های خلیج فارس و خلیج عربی در کنار هم.

این اقدام گوگل نشان‌دهنده سیاست نمایش ترجیحات محلی کاربران است که البته تناقض‌هایی نسبت به اعلامیه بی‌طرفی آن دارد.

< نمای گوگل مپس در عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی.

بمب گوگلی؛ میراثی از گذشته

در تاریخ فعالیت‌های دیجیتال ایرانیان، لحظه‌هایی به یادماندنی ثبت شده است. یکی از این موارد، کمپین بمب گوگلی در سال ۱۳۸۳ است که با هدف اصلاح اطلاعات در موتور جستجوی گوگل برای عبارت جعلی «خلیج عربی» انجام شد. این کمپین به‌گونه‌ای طراحی شده بود که کاربران با لینک‌هایی به توضیحات درباره نادرستی این نام هدایت شوند.

< پیام "خلیج موردنظر پیدا نشد، حتما منظورتان خلیج فارس است" از نتایج رقابت بمب گوگلی بود.

تأثیر اعتراضات دیجیتالی بر تصمیم ترامپ

اعتراضات دیجیتالی گسترده ایرانیان باعث شد که پیام آن‌ها به مشاوران رسانه‌ای رئیس‌جمهور آمریکا برسد. ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره تغییر نام خلیج فارس گفت که نمی‌خواهد احساسات کسی را جریحه‌دار کند و تصمیم نهایی را در سفر به عربستان سعودی خواهد گرفت. اکنون همه منتظرند که ببینند آیا این کمپین‌های دیجیتال توانسته‌اند تأثیری واقعی بر موضع‌گیری رسمی آمریکا بگذارند یا خیر.