برق رفت، نان کارگران هم رفت!

در روزها و هفته‌های گذشته، قطعی‌ مکرر برق در مناطق صنعتی کشور، پیامدهای چالش‌برانگیزی را برای واحدهای تولیدی و نیروی کار به همراه داشته است. این قطعی‌ها، علاوه بر ایجاد اختلال در روند تولید، موجب تعطیلی برخی کارگاه‌ها و کاهش ساعت کاری شده است که در نهایت به تهدید امنیت شغلی کارگران منجر شده است. گزارش‌ها از استان‌های مختلف مانند البرز، تهران، اصفهان و خراسان رضوی حکایت از این دارند که بسیاری از واحدهای تولیدی در معرض تعطیلی یا تعدیل نیرو قرار گرفته‌اند.

یکی از کارگران در یک کارخانه تولید قطعات فلزی واقع در شهرک صنعتی شمس‌آباد تهران اظهار داشت: «وقتی برق قطع می‌شود، خط تولید به کلی متوقف می‌شود و کار ما نیز از حالت عادی خارج می‌شود. بسیاری از روزها تنها چند ساعت کار کردیم و مدیر کارخانه اعلام کرده که احتمالاً مجبور به تعدیل نیرو می‌شود.»

از طرفی، کارفرمایان از خسارات جدی که قطعی مکرر برق به ماشین‌آلات و روند تولید وارد کرده است، گلایه دارند. یکی از مدیران کارخانه پوشاک در مشهد می‌گوید که این قطعی‌ها علاوه بر اختلال در تولید، هزینه‌های اضافی را برای تعمیرات و حفظ ماشین‌آلات به همراه داشته است.

پیامدهای اجتماعی و اقتصادی خاموشی‌ها

اتاق بازرگانی ایران با انتشار گزارشی هشدار داده که شرایط موجود می‌تواند به بیکاری جمع زیادی از کارگران منجر شده و بحران صنایع کوچک و متوسط را تشدید کند. وزارت نیرو نیز با اعلام برنامه مدیریت مصرف برق تلاش کرده شرایط را بهبود بخشد، اما صاحبان صنایع همچنان از فقدان اطلاع‌رسانی دقیق و عدم همکاری کافی شکایت دارند.

کارشناسان اقتصادی این مسئله را جدی می‌دانند و درخواست دارند تدابیری بلندمدت برای تقویت زیرساخت‌های انرژی کشور اتخاذ شود تا تولیدات ملی آسیب نبیند و امنیت شغلی کارگران حفظ گردد.

اظهارات نوروزی درباره امنیت شغلی کارگران

رحمت‌الله نوروزی، نائب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در بخشی از سخنان خود اشاره کرد که تعطیلی کارخانه‌ها و کاهش تولیدات به ضرر مستقیم امنیت شغلی کارگران تمام شده است. وی تأکید کرد که به جای استفاده از قراردادهای موقت و کوتاه، باید به سمت قراردادهای بلندمدت با تضمین امنیت شغلی حرکت کنیم. همچنین، وی خواستار همکاری دولت و مجلس برای حفظ حقوق کارگران و تثبیت امنیت شغلی آنان شد.

نوروزی با اشاره به آسیب‌هایی که قطعی برق به واحدهای تولیدی وارد کرده است، افزود: «این چالش نه تنها فعالیت کارگاه‌ها را مختل کرده، بلکه تعدیل نیرو و بیکاری کارگران را نیز در پی داشته است. دولت و دستگاه‌های اجرایی باید اقدامات هماهنگ برای جلوگیری از تشدید این بحران انجام دهند.»

<

تأثیر قطعی برق بر شرایط کاری کارگران

حمیدرضا امام‌قلی‌تبار، بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور، مشکل مرخصی اجباری کارگران را ناشی از مدیریت نادرست در قطعی برق دانست. وی گفت: «به دلیل اینکه قطعی برق عمدتاً در ساعات کار رخ می‌دهد، کارفرمایان مجبورند کارگران را به مرخصی اجباری بدون حقوق یا با حقوق استحقاقی بفرستند که این امر فشار مضاعفی بر کارگران وارد می‌کند.»

امام‌قلی‌تبار همچنین به این موضوع اشاره کرد که قطعی برق علاوه بر خسارت مالی برای کارفرمایان، منجر به تولید ضایعات بیشتر و کاهش کیفیت تولید شده است که در نهایت هزینه‌ها را افزایش داده و شرایط برای کارفرمایان و نیروی کار دشوارتر کرده است.

چالش صنایع کوچک در مقابل قطعی برق

صنایع کوچک و متوسط به عنوان محور اشتغال کشور، بیشترین آسیب را از قطعی برق دیده‌اند. در این صنایع برخلاف کارخانه‌های بزرگ، امکاناتی مثل دیزل ژنراتور یا پشتوانه مالی برای مدیریت بحران وجود ندارد. مدیر یک واحد تولید قطعات صنعتی در اراک گفت: «برخی روزها برق تا ۷ ساعت قطع بوده و ما قادر به تولید قطعه‌ای نبوده‌ایم. این شرایط باعث عقب افتادن سفارش‌ها و نارضایتی مشتری‌ها شده و اکنون مجبوریم تعدادی از نیروها را تعدیل کنیم.»

آمارهای اخیر نشان می‌دهند که بسته به منطقه، بیش از ۱۲ هزار کارگر طی دو ماه گذشته به دلیل خاموشی تعطیل شده‌اند یا به مرخصی اجباری رفته‌اند. نمونه‌ای از این بحران در کارخانه فولاد آریا در اردستان دیده شده که طی هفته‌های گذشته به دلیل قطعی برق مجبور به اخراج ۴۰ کارگر شده است.

لزوم برنامه‌ریزی جامع برای مقابله با بحران برق

کارشناسان باور دارند که تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای مدیریت چالش‌های برق ضروری است. در کوتاه‌مدت، دولت باید با زمان‌بندی دقیق و اطلاع‌رسانی شفاف، بحران قطعی برق را برای واحدهای صنعتی کاسته و از صنایع حمایت مالی کند. در بلندمدت نیز باید زیرساخت‌های انرژی توسعه یابد و وابستگی صنایع به شبکه برق سراسری کاهش پیدا کند.

این بحران اجتماعی و اقتصادی فرصت‌ها را برای پیشرفت کشور محدود کرده و اگر اقدامات مؤثر اتخاذ نشود، خاموشی‌های بیشتر موجب کاهش زندگی و امید خانواده‌های کارگران خواهد شد.

<