رازهای دستیابی به مزیت رقابتی نوین در مدیریت منابع انسانی
اقتصاد100- مزیت رقابتی نوین در مدیریت منابع انسانی، ایجاد تجربهای منحصربهفرد و ارزشآفرین برای کارکنان است. با تغییر رویکرد از «مدیریت کارکنان» به «تجربه کارکنان»، سازمانها به دنبال ساختن محیطی معنادار و لذتبخش در تمام مراحل چرخه عمر شغلی افراد هستند.

تجربهای مثبت و منحصربهفرد برای کارکنان میتواند عاملی تعیینکننده در تمایز سازمان شما از سایر رقبا باشد. در ادامه، راهکارهایی برای بهبود استراتژی تجربه کارکنان ارائه میشود.
تجربه کارکنان (Employee Experience) از لحظه استخدام و پذیرش آنها در سازمان آغاز میشود و تا پایان همکاری آنها با شرکت ادامه دارد.
این تجربه، در واقع چگونگی درک و احساس کارکنان نسبت به سازمان را شامل میشود؛ از روابطشان با مدیران گرفته تا میزان موفقیت در دستیابی به اهداف کاری و ابزارهای فناورانهای که برای انجام وظایف خود در اختیار دارند.
تجربه کارکنان چیست؟
«جولیان لوت»، مشاور ارشد استراتژی، تجربه کارکنان را اینگونه تعریف میکند: «تجربه کارکنان، ارزیابی کلی تعاملات یک نیروی کار با سازمان و افراد آن است.»
او میافزاید: «تجربهای مثبت، زمانی شکل میگیرد که به کارکنان اعتماد میشود و آنها با رهبرانی کار میکنند که برایشان احترام قائلند و رفتاری منصفانه دارند.»
به گفته جولیان، ارزیابی این تجربه برای سازمانها اهمیت زیادی دارد، چرا که میزان تلاش کارکنان برای موفقیت سازمان و همچنین تجربه مشتریان از خدمات یا محصولات، مستقیما تحتتاثیر آن قرار میگیرد.
در دنیای امروز، که حقوق و مزایای بالا دیگر تنها عامل انگیزهبخش برای کارکنان نیست، تمرکز بر تجربه کار به یکی از موثرترین مزیتهای رقابتی تبدیل شده است؛ مزیتی که نمیتوان از آن چشمپوشی کرد.
از نظر جولیان، شش رکن اصلی برای ایجاد یک استراتژی موفق در تجربه کاری، عبارتند از:
اعتماد
اعتبار
احترام
انصاف
رفاقت
غرور سازمانی
او توضیح میدهد: اعتماد، که بر پایه اعتبار، احترام و انصاف شکل میگیرد، نتیجه مستقیم سبک رهبری و مدیریت در سازمان است. در حالی که رفاقت و غرور شغلی، بازتابی از نوع ارتباط کارکنان با یکدیگر و با حرفهشان به شمار میرود.
برای تدوین یک استراتژی موثر در تجربه کاری، جولیان سه راهکار کلیدی پیشنهاد میدهد:
۱- از ماموریت و ارزشهای سازمان خود برای هدایت تصمیمها بهره بگیرید.
۲- بهطور مستمر بازخورد دریافت کرده و بر اساس آن خود را تطبیق دهید.
۳- اثرگذاری استراتژی تجربه کار را بر تمامی گروههای شغلی، از جمله کارکنان خط مقدم، پارهوقت و مدیران، در نظر داشته باشید.
جولیان تاکید میکند که یک استراتژی کارآمد در این حوزه، تمامی جنبههای کسب و کار را تحتتاثیر قرار خواهد داد. از نحوه مصاحبه و استخدام گرفته تا آموزش، ارتقا و قدردانی از کارکنان، همه و همه بخشی از زنجیره تجربه کارکنان هستند.
پنج راه برای بهبود استراتژی تجربه کارکنان
بهبود تجربه کارکنان با گوش دادن به حرفهای افرادتان بدون قضاوت کردن آنها شروع میشود. جولیان میگوید: در مرحله بعد، وارد عمل شوید و در پاسخ به آنچه شنیدهاید، کاری انجام دهید. از کارکنان به خاطر به اشتراک گذاشتن افکارشان تشکر کنید و متعهد شوید روی یک یا دو مورد که تجربه آنها را در محل کار بهبود میبخشد، تمرکز کنید.
شرکتها میتوانند از طریق ارتباط دادن کارکنان با متخصصان یا مربیان، تقویت توسعه و یادگیری مداوم، و تشویق به مراقبت از خود، روی رفاه کارکنان سرمایهگذاری کنند.
اولویت دادن به رفاه کارکنان جزء حیاتی یک تجربه قوی کارکنان است و تضمین میکند که آنها در تمام جنبههای زندگی خود احساس ارزشمندی و حمایت میکنند. راه دیگری که شرکتها میتوانند یک تجربه مثبت برای کارکنان ایجاد کنند، ارائه مرخصیهای تشویقی مناسبتی است که میتواند به صلاحدید کارکنان، برای رویدادهایی که برایشان مهم است استفاده شود.
به گفته جولیان، ثبات نیز عامل مهمی در بهبود تجربه کارکنان است؛ از جمله جلسات منظم، ارتباطات، دسترسی به فرصتهای پیشرفت، و رفتار منصفانه توسط رهبران سازمان.
همچنین مهم است که رهبران ارشد در این امر مشارکت داشته باشند تا به مدیران کمک کنند که یاد بگیرند چگونه به نگرانیهای کارکنان گوش دهند و بهطور موثر به آنها پاسخ دهند.
در اینجا پنج روش که شرکت شما میتواند استراتژی تجربه کارکنان خود را بهبود بخشد، آمده است:
۱- از نظرسنجیهای تجربه کارکنان استفاده کنید
نظرسنجی تجربه کارکنان ابزاری ارزشمند برای کمک به شرکتهاست تا فرهنگ سازمانی خود و احساس واقعی کارکنان را بررسی کنند.
این، اولین گام حیاتی در ایجاد یک تجربه موفق برای کارکنان از پایه است.
انجام یک نظرسنجی محرمانه از کارکنان – حداقل به صورت سالانه – به آنها این فرصت را میدهد تا بازخورد صادقانهای درباره آنچه برایشان مهم است و آنچه برای احساس ارزشمندی و حمایت نیاز دارند، ارائه دهند. این ابزار میتواند به شرکتها در حفظ و جذب استعدادهای درخشان کمک کند.
۲- تنوع، برابری، شمول و تعلق ایجاد کنید
بیش از هر زمان دیگری، تنوع، برابری، شمول و تعلق (DEIB) برای ایجاد یک شرکت پررونق و مولد ضروری تلقی میشود.
تحقیقات نشان میدهد که DEIB مهم است، زیرا به محیطهای کاری کمک میکند نرخ حفظ کارکنان خود را تا ۵.۴ برابر بیشتر کنند و شانس جذب استعدادهای متنوع را افزایش دهند. از روز اول برای شمول تلاش کنید و به کارکنان جدید اطلاع دهید که DEIB برای شرکت شما اهمیت دارد.
با این حال، به یاد داشته باشید که DEIB چیزی بیش از یک کلمه رایج است.
تقویت حس تعلق نهتنها به کارکنان کمک میکند احساس کنند پذیرفته شدهاند، بلکه در محل کار خود ارزشمند هستند و این به ایجاد یک محیط کاری مثبت کمک میکند. گذشته از همه اینها، چه کسی نمیخواهد احساس کند که دیده میشود؟
۳- انعطافپذیری در محل کار ارائه دهید
در حالی که برخی از سازمانهای آیندهنگر، محیط کار ترکیبی یا موقعیتهای کاملا دورکاری را پذیرفته بودند، این بیماری همهگیر بهطور غیرقابلبرگشتی محیط کار را تغییر داده است.
اکنون که کارکنان مزایای انعطافپذیری در محل کار - از جمله افزایش سلامت روان و تعادل بیشتر بین کار و زندگی - را تجربه کردهاند، بهطور فعال به دنبال شرکتهایی هستند که این مزایا را ارائه دهند. انعطافپذیری در محل کار همچنین باعث افزایش استعدادهای یک شرکت میشود، زیرا جغرافیا کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
شرکتها میتوانند با ارائه برنامههای کاری انعطافپذیر، موقعیتهای انعطافپذیر مانند اشتراکگذاری شغل (که معمولا دو کارمند یک نقش واحد را به اشتراک میگذارند) و ماموریتهای بینبخشی، تجربه کارکنان خود را بهبود بخشند. ماموریت دادن به جنبهای متفاوت از کسب و کار میتواند به کارکنان کمک کند مهارتهای شغلی جدیدی را توسعه دهند و علایق دیگر خود را کشف کنند.
۴- یک تجربه عالی برای شروع به کار طراحی کنید
اولین برداشتها همیشه ماندگارند. به همین دلیل، طراحی یک تجربه عالی در قالب طرح جامعهپذیری برای شروع به کار بسیار مهم است.
با توجه به اینکه اکثر شرکتهای رقیب برنامههایی برای خوشامدگویی و شروع به کار دارند، باید حواسمان باشد که چیزهای کوچکی مانند دسترسی به برنامه پاسخ به شرایط اضطراری (EAP) یا کانالهای اطلاعرسانی و تقدیر از همکاران نادیده گرفته نشوند. برای کمک به کارکنان جدید در شروع کار، در نظر داشته باشید که یک نفر همراه را برای پاسخ به سوالات کوچک اختصاص دهید و جلسات منظم تکبهتک با متولیان منابع انسانی ترتیب دهید. و در بدو ورود به سازمان چکلیستهای توسعه ۳۰، ۶۰ و ۹۰ روزه برای کارکنان جدید در نظر بگیرید تا بتوانند ارزیابی کنند که برای موفقیت به چه چیزهایی نیاز دارند.
۵- روی رفاه کارکنان سرمایهگذاری کنید
رفاه کارکنان چیزی فراتر از رفاه جسمی است، هرچند که آن هم مهم است.
این موضوع در مورد ایجاد فرهنگی است که حمایت ذهنی، عاطفی و شخصی، همچنین سلامت مالی و ارتباطات معنادار را ارائه میدهد. پرورش رفاه کارکنان برای ایجاد یک محیط کار انعطافپذیر و مراقبت از کارکنان بهعنوان یک فرد کامل، فراتر از ساعت کاری ۹ صبح تا ۵ عصر، حیاتی است.
شرکتها میتوانند با ارتباط دادن کارکنان با متخصصان یا مربیان، تقویت توسعه و یادگیری مداوم و تشویق به مراقبت از خود، روی رفاه کارکنان سرمایهگذاری کنند. راه دیگری که شرکتها میتوانند یک تجربه مثبت برای کارکنان ایجاد کنند، ارائه مرخصیهای تشویقی است که میتواند به صلاحدید کارکنان برای رویدادهایی که برایشان اهمیت دارد، مانند تولد، سالگرد ازدواج یا مناسبتهای خاص مذهبی، استفاده شود.
نتیجهگیری
در محیطهای کاری ایدهآل، مدیران میدانند که فرهنگ سازمانی چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. وقتی کارکنان میفهمند که کارشان مهم است و هدفشان با هدف شرکتشان همسو است، اتفاقات خوبی میافتد. آنها وفادار و متعهد خواهند ماند و به شرکت خود افتخار میکنند که همه اینها نشانههای یک محیط کاری عالی است.
تجربه کارکنان همچنین به سودآوری شرکت شما کمک میکند: ۸۱درصد از کارکنان شاغل در شرکتهایی که به تجربه کارکنان اهمیت میدهند، اظهار کردند که حاضرند برای نقش خود تلاش بیشتری کنند، در حالی که این رقم در شرکتهای معمولی فقط ۵۲درصد است. در نهایت، عضویت در یک محیط کار ایدهآل، باعث افزایش ماندگاری و افتخار کارکنان میشود. هیچ تجربهای برای کارکنان، بهتر از احساس افتخار به جایی که در آن کار میکنند، نیست.
در دنیای رقابتی امروز، تجربه کارکنان به یکی از مهمترین مزایای رقابتی سازمانها تبدیل شده است. سازمانهایی که به تجربهای مثبت، منصفانه و ارزشآفرین برای کارکنان خود اهمیت میدهند، نهتنها میتوانند استعدادهای برتر را جذب و حفظ کنند، بلکه سطح تعهد، بهرهوری و رضایت شغلی کارکنان را نیز بهطور قابلتوجهی افزایش میدهند.
اجرای یک استراتژی موفق در تجربه کارکنان نیازمند اعتمادسازی، احترام، انصاف، شمولپذیری، رفاقت و غرور سازمانی است. این مسیر از شنیدن صدای کارکنان و پاسخگویی به نیازهای واقعی آنها آغاز میشود و با اقدامهای موثر و هدفمند، از لحظه جذب تا پایان همکاری، ادامه مییابد.
در نهایت، سازمانهایی که تجربه کارکنان را بهعنوان یک اولویت استراتژیک در نظر میگیرند، محیطی پویا، انسانی و الهامبخش خلق میکنند که در آن کارکنان میتوانند بدرخشند و سازمان نیز رشد پایدار را تجربه کند.
* کارشناس منابع انسانی