نگاهی دقیق به موضوع «حرام» بودن مذاکره ایران و آمریکا

ایران در زمینه‌های مختلف، از جمله عراق، سوریه و مذاکرات ژنو برای برجام، به صورت مستقیم با آمریکا مذاکره کرده است. همچنین در برخی موارد دیگر نیز از طریق واسطه‌های کشورهای دیگر، گفت‌وگوهایی با آمریکا داشته‌ایم. این موارد نشان می‌دهد که ارتباط ما با کشورهای جهان هرگز کاملاً قطع نشده است.

نیاز به تغییر رفتار آمریکا در مذاکرات

مسئله اصلی اینجاست که روش تعامل و رفتار آمریکایی‌ها در مذاکرات نیاز به اصلاح دارد. نمی‌توان پذیرفت که آن‌ها مذاکره کنند یا توافقی انجام دهند و سپس به مفاد توافق پایبند نباشند و به راحتی زیر آن بزنند.

جمهوری اسلامی ایران همواره نشان داده که اهل منطق و گفت‌وگو است. دولت ایران دیپلماسی را ابزاری موثر برای حل مسائل می‌داند و از مذاکره هراسی ندارد، اما این آمریکایی‌ها هستند که با رفتارهایشان موجب بی‌اعتمادی شده‌اند. اکنون نشانه‌هایی از تمایل برای گفت‌وگو در دو طرف دیده می‌شود و پیام‌هایی که از سوی رئیس‌جمهور و مشاور رهبر انقلاب منتشر شده‌اند، بیانگر این موضوع است که نظام جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره و تامین منافع خود آماده است، به شرطی که آمریکایی‌ها رفتار خود را تغییر دهند.

لزوم احترام متقابل در مذاکرات

اگر آمریکایی‌ها خواهان مذاکره منطقی هستند و جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک کشور مقتدر و تاثیرگذار در منطقه به رسمیت می‌شناسند، باید گفت‌وگویی برابر ایجاد کنند. دوران کودتا و دخالت‌های بی‌پایه به پایان رسیده است. امروز ایران کشوری قدرتمند است و افراد توانمند و با تجربه‌ای دارد که توانایی پیشبرد مذاکرات را دارند، اما این مستلزم صداقت طرف آمریکایی است.

نقش عوامل داخلی در مذاکرات

به اعتقاد بنده، اگر آمریکایی‌ها واقعاً صادق باشند، مذاکرات حتی با شخصی مانند آقای لاریجانی می‌تواند زمینه‌ساز حل بخش‌هایی از مشکلات باشد. اما باید توجه داشت که همه مسائل با گفتگو قابل حل نیستند. بسیاری از مشکلات ناشی از تغییرات ارزشی، قدرت و دکترین‌ها در ساختار سیاسی آمریکا هستند.

مذاکرات مستقیم؛ تجربه‌ای موثر

تجربه مذاکرات مستقیم در زمان برجام نشان داد که این نوع گفتگوها چیزی از ارزش‌های جمهوری اسلامی ایران کم نکرد. محدودیت خاصی در این زمینه وجود ندارد و آمریکایی‌ها نیز مشتاق مذاکره هستند. از سوی دیگر، در داخل کشور، عده‌ای هستند که مذاکره با آمریکا را حرام تلقی می‌کنند؛ اما این ذهنیت‌ها نیز با اظهارات اخیر مشاور رهبر انقلاب قابل تغییر است.

جمع‌بندی

به نظر می‌رسد که عملکرد دولت دوم ترامپ نسبت به دولت نخست او باید تفاوت کند. ترامپ باید از تجربیات اقدامات گذشته خود درس بگیرد و رفتار سیاسی خود را اصلاح کند تا امکان پیشبرد مذاکرات بهتر فراهم شود.

*فعال سیاسی اصولگرا