ترامپ به دنبال سفر تاریخی به خلیج فارس، نه جنگ با ایران!

 حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، تحلیلگر مسائل بین‌المللی و رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگویی درباره تعاملات ایران و ایالات متحده، با وجود ادامه تحریم‌ها و تهدیدهای آمریکا، اظهار داشت: بازگشت آمریکا به میز مذاکره کاملاً محتمل بود. شرایط فعلی نشانه‌ای از جدیت مذاکرات دارد و طرفین در تلاش‌ هستند مسیر گفت‌وگوها را مشخص کنند. این اتفاقات همچنین نشان می‌دهد مخالفان دیپلماسی فعال‌تر شده‌اند و موضوعاتی نظیر سایت هسته‌ای جدید ایران، با هدف ایجاد فشار و تاثیر منفی بر روند مذاکرات مطرح می‌شود. این مقدمات حاکی از نزدیک شدن به مراحل پایانی مذاکرات است.

 فلاحت‌پیشه افزود: از طرف دیگر، پیچیدگی‌هایی جدید در این مذاکرات مطرح شده که در گذشته دیده نمی‌شد. رفتار دولت ترامپ نشان می‌دهد که او سازوکار مذاکرات با ایران را کاملاً آمریکایی تعریف کرده و برخلاف گذشته که اسرائیل در پرونده مذاکرات حضور داشت، دیگر چنین نقشی برای اسرائیل در نظر گرفته نمی‌شود. در حالی که دولت‌های قبلی آمریکا همچون بایدن و اوباما اسرائیل را در جریان مذاکرات قرار می‌دادند، اکنون ترامپ استقلال بیشتری در این زمینه از خود نشان می‌دهد. این تغییر رویکرد به دلیل هدف ترامپ برای دوری از جنگ و تمرکز بر مناسبات اقتصادی و قراردادهای بزرگ است که می‌تواند شرکت‌های خصوصی و منافع ایالات متحده را تحت‌الشعاع قرار دهد.

اولویت ترامپ: سفر اقتصادی به جنوب خاورمیانه

این استاد روابط بین‌الملل در ادامه تاکید کرد که ترامپ قصد ندارد نتانیاهو فضای بیشتری در عرصه جهانی داشته باشد، چرا که نخست‌وزیر اسرائیل همواره آغازگر تنش‌ها بوده است؛ جنگ‌هایی که قابل مدیریت نیستند. فلاحت‌پیشه افزود: ترامپ در چند روز آینده برنامه سفر مهمی به جنوب خلیج فارس را دارد که از اهمیت بالایی برخوردار است. در این سفر، تمرکز اصلی او بر انعقاد قراردادهای اقتصادی با کشورهایی چون عربستان، قطر و امارات است، و در چنین شرایطی پرونده ایران ممکن است به حاشیه برده شود.

علت فشار سنگین ایران در مذاکرات چیست؟

فلاحت‌پیشه با اشاره به سابقه سیاست خارجی ایران، تصریح کرد: فضای سنگین و پرتنش مذاکرات کنونی میان ایران و ایالات متحده از دست دادن فرصت‌های گذشته است. این امر دولت کنونی ایران را در شرایطی قرار داده که با وجود تهدیدهای نظامی و اقتصادی، ناچار به ادامه مذاکرات است. فلاحت‌پیشه افزود: احتمال دارد که ترامپ بار دیگر مباحث حاشیه‌ای مربوط به خلیج فارس را مطرح کند که این امر می‌تواند واکنش‌های منفی در داخل ایران ایجاد کند. در این حالت دو فضای داخلی شکل خواهد گرفت؛ یکی فضای رسمی دولت که مذاکرات را ادامه می‌دهد و دیگری واکنش منفی عمومی علیه ایالات متحده.

ماجرای سایت سمنان و پیامدهای آن

رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس در خصوص شایعات مرتبط با فعالیت‌های سایت هسته‌ای در سمنان، توضیح داد: این موضوع بیشتر جنبه روانی و فشار بر مذاکرات دارد. موضوعات نظامی احتمالی در سال ۲۰۱۵ بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بسته شد. ایران به توصیه‌های پروتکل ان‌پی‌تی پایبند است و همکاری‌های داوطلبانه را ادامه می‌دهد. لکن مطرح کردن این‌گونه ادعاها، به عنوان یک استراتژی روانی، هدفی جز تاثیر منفی بر مذاکرات ندارد. اختلافات اصلی میان ایران و آژانس مربوط به ذخایر اورانیوم و فعالیت‌های صنعتی است که از تعهدات برجام فراتر رفته و مطابق توافق‌های پیشین انجام شده است.