استخراج طلا و فاجعه خشکیدگی آمازون؛ داستان زمین‌های سوخته
اقتصاد100- تحقیق جدید نشان می‌دهد که استخراج طلا در جنگل‌های آمازون با تخریب منابع آبی، افزایش دما و خشکی خاک، شرایطی را ایجاد کرده که رشد گیاهان، به‌ویژه نهال‌ها، به شدت مختل شده و اکوسیستم منطقه آسیب جدی دیده است.
نتایج مطالعه جدیدی نشان می‌دهد استخراج طلا در جنگل‌های آمازون به تخلیه شدید منابع آبی منجر شده و شرایطی را به‌وجود آورده است که در آن درختان نمی توانند رشد کنند.
پژوهشگران دریافتند که روش استخراج مکشی طلا علاوه بر تخریب ساختار خاک، باعث از دست رفتن رطوبت و حبس گرما در محیط می‌شود و شرایطی بسیار نامطلوب برای رشد گیاهان، به‌ویژه نهال‌ها، ایجاد می‌کند. جاش وست، استاد علوم زمین و مطالعات محیط‌زیست کالج ادبیات، هنر و علوم دانشگاه جنوب کالیفرنیا و یکی از نویسندگان مقاله در بیانیه‌ای گفت: «این وضعیت شبیه تلاش برای پرورش درخت درون فر است.»
تصویر هوایی لایروب‌های مورد استفاده در فعالیت‌های غیرقانونی استخراج طلا در یکی از مناطق جنگلی کشور پرو.
در سراسر منطقه آمازون، استخراج طلا نزدیک به ۱۰ درصد از جنگل‌زدایی را به خود اختصاص داده و این روند به‌طور چشمگیری درحال افزایش است. براساس گزارش دیده‌بان استخراج معادن آمازون، از سال ۲۰۱۸ و به دنبال افزایش شدید قیمت این فلز گران‌بها، مساحت زمین‌های مورد استفاده برای استخراج طلا در آمازون دو برابر شده است. طبق برآوردها، در سال ۲۰۲۳، حدود ۱۳ هزار کیلومتر مربع از اراضی این منطقه تحت فعالیت‌های استخراج طلا .
تاثیر فعالیت‌های مرتبط با استخراج طلا بر چشم‌انداز زمین ویرانگر است. دمای سطح خاک به ۶۰ درجه سانتیگراد می‌رسد و لایه‌هایی به عمق چند متر از ماسه خشک، بازسازی طبیعی سرزمین را در بیشتر مناطق تقریبا ناممکن می‌سازد.
در مطالعه جدید که دوشنبه ۲ ژوئن در مجله‌ی منتشر شده است، گروهی از پژوهشگران تصمیم گرفتند بررسی کنند که چرا در زمین‌هایی که طلا استخراج شده، درخت‌ها دوباره رشد نمی‌کنند. دانشمندان دو منطقه معدنی متروکه در منطقه مادره ده دیوسدر در جنوب‌شرقی پرو را مورد مطالعه قرار دادند.
روش استخراج مورد استفاده در این مناطق که عمدتا توسط شرکت‌های کوچک انجام می‌شود، شامل استفاده از لایروب‌هایی است که برای مکش رسوبات و ماسه‌های بستر رودخانه‌ها و جویبارها به حجم زیادی آب نیاز دارند تا ذرات طلا را جدا کنند.
آبرا اتوود، نویسنده اصلی و پژوهشگر مرکز تحقیقات اقلیمی وودول، تاثیر تفنگ‌های آب پاش را این‌گونه توصیف می‌کند: این ابزارها خاک سطحی غنی از رس و مواد مغذی را شسته و از بین می‌برند. در پی این فرایند، چشم‌انداز به حوضچه‌های خشک تبدیل می‌شود که برخی به وسعت زمین فوتبال هستند و اطراف آن‌ها تپه‌هایی از ماسه تا ارتفاع ۷ متر شکل گرفته است.
تیم تحقیقاتی برای ارزیابی تاثیر استخراج معادن بر زمین، از روش‌های سنجش از دور، تحلیل مقاومت الکتریکی (معیاری برای سنجش میزان حرکت رطوبت در خاک) اندازه‌گیری ویژگی‌های خاک و دوربین‌های حرارتی استفاده کردند.
استخراج طلا در آمازون طی دهه گذشته، پس از افزایش چشمگیر قیمت این فلز گران‌بها، رشد قابل‌توجهی داشته است.
پژوهشگران متوجه شدند ضایعات استخراج مانند صافی عمل می‌کنند و آب را با سرعتی بسیار بیشتر از خاک‌های جنگل‌های دست‌نخورده عبور می‌دهند: سرعت نفوذ آب در ضایعات استخراج تقریبا ۱۵ متر در روز است، در‌حالی‌که سرعت نفوذ آن در خاک جنگل‌های اولیه حدود ۰٫۰۷۴ متر در روز می‌باشد.
شرایط وصف‌شده باعث کاهش رطوبت خاک و افزایش دمای آن می‌شود و این اثرات به‌دلیل نبود سایه ناشی از جنگل‌زدایی، تشدید پیدا کرده و عملا مانع از تثبیت ریشه‌های جدید در خاک می‌شود. در چنین شرایطی نهال‌های کاشته‌شده دوام نمی‌آورند و به راحتی از بین می‌روند.
گرچه در نواحی همچون نزدیک لبه‌های حوضچه‌های خشک یا در زمین‌های پایین‌تر و کم‌ارتفاع، خاک رطوبت بیشتری دارد و دمای آن کمتر است. به همین دلیل، در این مناطق، گیاهان و درختان راحت‌تر می‌توانند دوباره رشد کنند و زمین خودش را بازسازی کند.
گروه پژوهشی متوجه شدند بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۷، معدن‌کاری طلا در مقیاس کوچک بیش از ۹۵۰ کیلومتر مربع از جنگل‌های بارانی این منطقه را نابود کرده است. این مساحت بیش از هفت برابر اندازه شهر سان‌فرانسیسکو است. علاوه‌بر‌این، این فعالیت‌ها هنوز هم درحال گسترش هستند و باعث تهدید تنوع گیاهی و جانوری منطقه و همچنین سرزمین‌های بومیان آنجا می‌شوند.
محققان پیشنهادهایی برای بهتر کردن زمین و حفظ آب در مناطق آسیب‌دیده ارائه داده‌اند: اول از همه باید حوضچه‌های مربوط به معدن پر شوند تا زمین دوباره صاف شود. این کار باعث می‌شود ریشه درختان به آب‌های زیرزمینی نزدیک‌تر شوند، رطوبت بیشتری در خاک بماند و گیاهان راحت‌تر رشد کنند. بعد از آن، باید لایه رویی خاک دوباره بازسازی شود تا زمین حاصل‌خیزتر شود.
گرچه، اتوود براین موضوع نیز تاکید می‌کند که اجرای راهکارهایی که به آن‌ها اشاره شد، با موانع مالی، لجستیکی و سیاسی روبه‌رو است. استخراج غیرقانونی طلا بخش‌های گسترده‌ای از آمازون، ازجمله کشورهای پرو، برزیل، سورینام و گویان را تحت‌تاثیر قرار داده است. او می‌گوید بهتر است تمام تلاش‌ها روی منابع طبیعی آب متمرکز شود تا موفقیت طرح‌های کاشت درخت و بازسازی جنگل‌ها افزایش یابد. وقتی مشکلی خیلی بزرگ است، حتی اگر هزینه‌اش زیاد باشد، باید راه‌حل بزرگی هم برای آن پیدا کنیم.
وست می‌گوید: «فقط یک جنگل بارانی آمازون در جهان داریم که سیستم زنده و منحصر‌به‌فردی است که هیچ جای دنیا نظیر آن وجود ندارد. چنانچه این جنگل نابود شود، چیز بسیار ارزشمند و غیرقابل جایگزینی را از دست داده‌ایم.»
