دریاچه ارومیه را مدیران خشک کردند نه تغییرات اقلیمی

به گزارش گروه اقتصاد کلان و انرژی اقتصاد100،در آخرین تحقیقات پژوهشکده علوم زمین در خصوص این دریاچه آمده است:" اولین خشکسالی عمده دریاچه حدود ۱۳ هزار سال قبل رخ داده است. هر چند که در حاشیه دریاچه در زمان‌های کوتاه‌تر، گاه آثاری از پیشروی و پسروی دریاچه دیده می‌شد، اما فقط حاشیه دریاچه را تحت تاثیر قرار داده بود."همچنین در این پژوهش تاکید شده" این گفته که هر ۵۰۰ سال یک بار ارومیه خشک می‌شود و مجددا پر آب می‌شود، باور اشتباهی است."

روزگاری گفته می‌شد وسعت آبی دریاچه ارومیه با حدود ۶ هزار کیلومتر مربع در ردیف بیست و پنجمین دریاچه بزرگ دنیا از نظر مساحت است و لقب بزرگترین دریاچهٔ داخلی ایران، بزرگترین دریاچهٔ آب شور در خاورمیانه و ششمین دریاچهٔ بزرگ آب شور دنیا را به یدک می‌کشید.ولی اکنون این دریاچه روزگار خشکی و برهوت را سپری می‌کند.

دکتر راضیه لک، دانشیار پژوهشکده علوم‌زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور همزمان با نهایی شدن تحقیقات میدانی خود در خصوص چگونگی این اتفاق دردآور می گوید:" در این بررسی‌ها ما هیچ شواهدی مبنی بر خشک شدن دریاچه تا ۱۳ هزار سال قبل مشاهده نکردیم. یعنی اولین خشکسالی عمده دریاچه حدود ۱۳ هزار سال قبل رخ داده است. 

لک با بیان اینکه تمامی رسوباتی که از طریق مغزه‌گیری از دریاچه ارومیه دریافت کردیم، از نوع "دریاچه‌ای" بوده است، گفت: مشاهده چنین نتیجه‌ای بسیار شگفت‌آور بود؛ چرا که این سؤال مطرح می‌شود که چگونه است که در ۱۳ هزار سال قبل که دمای کره زمین، وضعیت گرم‌تر از شرایط فعلی را تجربه کرده، اما خشک نشده بود.

او اضافه می کند"رودهای حوضه آبریز ارومیه"،"چشمه‌ها" و "بارش مستقیم" ۳ منبع اصلی تامین کننده آب دریاچه ارومیه است و علاوه بر کاهش محسوس دبی آب‌های وارده به دریاچه، با افت شدید تراز آب چاه‌ها یا آبخوان‌های ساحلی، چشمه‌هایی که قبلا فعال بوده‌اند و با دبی بالا، آب را به دریاچه منتقل می‌کردند، بسیار ضعیف و ناچیز شدند و در واقع آبخوان‌ها فشار هیدرولیک لازم برای تغذیه آب را نداشتند. البته نباید فراموش کرد که میانگذر "شهید کلانتری" نیز بر افزایش نرخ رسوبگذاری و سرعت بخشیدن در روند خشک شدن دریاچه، مؤثر بوده است که در فرصت‌های بعدی دلایل آن ارائه خواهد شد."

لک تاکید می کند: ما مستندات علمی لازم مبنی بر اهمیت نقش عوامل انسانی نسبت به عوامل طبیعی را به مسؤولان اعلام کردیم، ولی توجه جدی نسبت به این یافته‌ها صورت نگرفت، تا اینکه در تابستان سال ۹۲ توانستیم صحبت نادرست برخی کارشناسان به رییس‌جمهور وقت در سفرش به ارومیه مبنی بر آنکه "هر ۵۰۰ سال یک بار ارومیه خشک می‌شود و مجددا پر آب می‌شود، از این رو روند خشک‌شدن ارومیه نگران کننده نیست" را با ارائه مستندات علمی از اذهان خارج کنیم.

داده های اطلاعاتی نشان می دهد پس از تمام این هشدارها که البته در گزارش مذکور درج شده است باز هم مدیران ارشد آبی کشور برای نجات این دریاچه هیچ تلاشی نکردند و تنها خود را در اقداماتی نمایشی چون برگزاری همایش ها  وتشکیل ستاد احیا و صرف بودجه های کلان برای کارهایی غیرکارشناسانه فقط  فرصت سوزی کردند و هر زمان هم که رسانه ها در این باب گزارشی منتشر کدند به سیاه نمایی متهم شدند.

در همان مقاطع قبلی هم هر وقت کارشناسان گفتند ورود تدریجی و نه ناگهانی آب به این حوضه، برای احیای دریاچه راهکاری مناسب نیست، چون موجب تبخیر آب خواهد شد کسی به حرفشان گوش نکرد.آنها گفتند  اگر بشود چند برابر بیش از حقابه محاسبه شده برای دریاچه ارومیه (که حدود ۳ میلیارد متر مکعب درسال است) را وارد دریاچه کرد و کل نمک‌های بستر را حل و شوری را به کمتر از ۳۵۰ گرم بر لیتر رساند، می‌شد علاوه بر آبی که تبخیر می‌شود،  می توان تا حدودی دریاچه را به شرایط احیا نزدیک کرد. اما  از آنجا که نه چنین اجازه ای صادر می شد و نه چنین آبی موجود بود عملا مسئولان وقت حکم مرگ دریاچه ارومیه را امضا کردند واین دریاچه برای همیشه به تاریخ پیوست.

دریاچه ارومیه 13 هزار سال بود خشک نشده بود اما مدیران آبی  وصنعتی کشور آن را در مقطعی ده تا بیست ساله کاملا خشک کردند.

خبرنگار: فرزین سوادکوهی

انتهای پیام