منطق دستاورد سازان گلایه مند گاز ایران چیست؟

به گزارش گروه اقتصادکلان و انرژی اقتصاد100، در دو دهه گذشته که دولت های پیشین  همه هم و غم خود را بر گاز رسانی سراسری متمرکز کردند عملا سررشته کار به دایره تکراری تولید و مصرف بی پایان سپرده شد و نتیجه این شد که نه فقط بزرگترین میدان گازی کشور به دام تولید برای مصرف و مصرف برای تولید افتاد بلکه دیگر مخازن گازی هم سر به همین سرنوشت سپردند و این مشکل البته در حالی بود که گام های اطمینان بخشی برای توسعه میادین گازی ایران برداشته نشد تا این میادین گرفتار گذر فرسایشی زمان نشوند.

همه تلاش دستگاه نفتی کشور معطوف به این شد که به هر ضرب و زوری هست تولید گاز از میدان گازی پارس جنوبی را به شریک قَدر این میدان یعنی کشور قَطَر برساند تا از قافله تولید عقب نیافتد.با اینحال  امتیاز گیری ایران در این مسابقه بی محابا راه به جایی نبرد و تنها باعث شد دور باطل گفته شده گیج کننده تر شود.

تعبیر"قطار گاز رسانی" در ادبیات بکار رفته در دستگاه نفتی کشور تنها کارکردش بهره گیری های تبلیغاتی کوچکی بود که به فاصله کوتاهی از زمان انتشار اخبار، در حافظه زمان گم می شد و هیچ فضیلتی برای کشور ایجاد نکرد.

پارس جنوبی که در اواسط دهه 80 فقط توانسته بود 10 درصد از توان بالقوه تولید گاز ایران را از آن خود سازد با هر سختی و مشقتی که بود تا سال 1400 خود را  به 40 درصد رساند اما همچنان مُغاک مصرف باز و بازتر شد و اشتهای مصرف گذاز را هر لحظه افزونتر کرد.

در مقام مقایسه، بی شک جمعیت بسیار قلیل قَطر نسبت به ایران به آتش این مشکل دامن بیشتری میزد و این در شرایطی بود که ایران با طبیعت 4 فصلش  نیاز بسیار بسیار بیشتری به سوزاندن گاز تولیدی داشت تا قَطَر گرم مرطوب. اما همه این فاکتورها دلیلی بر فراموشکاری سیاستگزاران سال های دور و نزدیک ایران نبود تا به جای شیفت کردن مصرف انرژی به سوی حامل های انرژی الکتریکی، به سمت انواع انرژی های هیدروکربوری آلاینده وگرانقیمت  نروند. 

اکنون معضل کمبود گاز نه تنها بخش های صنعتی مانند پتروشیمی ها و نیروگاه ها را با تهدیدات جدی روبرو کرده است بلکه بخش خانگی نیز که  اساسا از الگوی بهینه ای برای مصرف تبعیت نمی کند هم گرفتار این چالش بزرگ شده است.

سناریوی از پیش نوشته شده  تولید و مصرف گاز ایران طی یک دهه اخیر مبین این نکته است  که  نرخ رشد مصرف گاز از نرخ رشد تولید پیشی گرفته است. با توجه به این که تولید و مصرف گاز در ایران اختلاف چندانی ندارند، این اتفاق به سهولت نشانگر این است که کمبود گاز، کشور را به فاصله کوتاهی به وارد کننده شدن سوق خواهد داد.موضوعی که هیچ زیبنده ما نیست.

"قطار گازرسانی" که از آن با افتخار یاد می شود حالا نای حرکت ندارد.آنهم در کشوری که به تعبیر آگاهان " با دارا بودن حدود 33هزار میلیارد متر مکعب ذخایر گاز قابل استحصال 17 درصد از ذخایر گازی جهان را به خود اختصاص داده و  ظاهرا بالاتر از قطر و قبل از روسیه دارای دومین ذخایر گازی جهان است." 

بریتیش پترولیوم در گزارش "مرور آماری بخش انرژی جهان در سال 2022" می نویسد ایران با تولید 257 میلیارد متر مکعب گاز، معادل 6.4درصد از کل تولید جهان، سومین تولیدکننده گاز دنیا به حساب می‌آید و در عین حال با مصرف241 میلیارد متر کعب گاز، معادل6 درصد از کل مصرف جهان، چهارمین مصرف کننده گاز دنیاست.

به هر رو این پرسش همچنان به قوت خود باقیست که تاکید و تصریح بر چنین عناوین و مانورهایی مانند "حرکت قطار گاز رسانی" چه سودی برای کشور دارد وقتی واضعان این دستاوردسازی ها دقیقا همان هایی هستند که از نبودهای گازی نیز گلایه می کنند؟

مگر می شود اداره و تشکیلاتی درست کرد که از فروش گاز به مردم پول در بیاورد و مملکت را بگرداند اما در همین حال از مردم بخواهد که گاز کمتری مصرف کنند؟!

انتهای پیام