قطع یارانه معیشتی؛ ضربه سنگین دولت به طبقه متوسط

طرح یارانه معیشتی به‌عنوان یکی از ابزارهای حمایتی مهم دولت برای طبقات پایین جامعه، همچنان با چالش‌هایی در اجرای مرحله سوم خود روبه‌رو است. امکان انتخاب آزاد کالا یکی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این طرح محسوب می‌شود؛ به این معنا که برخلاف مدل‌های پیشین، خانوارها قابلیت دارند از میان گروه‌های مختلفی همچون پروتئین، لبنیات و سایر اقلام اساسی، محصول مورد نیاز خود را گزینش کنند. این آزادی انتخاب، علاوه بر کمک به مدیریت بهتر هزینه‌ها، به جلوگیری از تحمیل الگوی مصرف یکسان نیز کمک می‌کند.

حرکت دولت به‌سوی تسریع در اجرا

پیرو افزایش فشار افکار عمومی و درخواست‌های متعدد مردمی، مسعود پزشکیان دستور مستقیم به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر کرده تا مرحله سوم طرح کالابرگ با سرعت بیشتری به اجرا درآید. در پاسخ به این دستور، احمد میدری، معاون وزیر تعاون، اعلام کرد که سازمان برنامه و بودجه موظف شده منابع مالی مورد نیاز این مرحله را به‌سرعت بررسی کند. هدف دولت، تأمین اعتبارات لازم برای گسترش پوشش این طرح و تداوم حمایت‌ها برای اقشار آسیب‌پذیر است.

منابع مالی و دهک‌های پوشش داده‌شده

به گفته معاون وزیر تعاون، منابع مالی دو مرحله نخست طرح بیشتر از ۱۲ هزار میلیارد تومان بوده است؛ میزان قابل توجهی که همچنان در دسترس است. با این حال، در جلسه اخیر هیئت دولت تأکید شد که حمایت‌های فعلی قادر به پوشش سه دهک اول خواهد بود. بر اساس اظهارات رئیس‌جمهور، لازم است منابع جدیدی تأمین شود تا دهک‌های بالاتر نیز تحت پوشش قرار گیرند و استمرار این طرح تضمین شود.

<

سرنوشت مبهم دهک‌های میانی

روند اجرا از بهمن ماه ۱۴۰۲ آغاز شده بود و اعتبار لازم برای خرید ۱۱ قلم کالا تا فروردین ۱۴۰۳ تخصیص یافت. اما با آغاز مرحله سوم در اردیبهشت ۱۴۰۴، عدم واریز اعتبار نگرانی‌هایی را به‌ویژه در میان خانوارهای دهک‌های چهارم تا هفتم که در مراحل قبلی حمایت شده بودند، به‌وجود آورده است. مرجان دبیری، سخنگوی طرح کالابرگ، اعلام کرد که هنوز هیچ اعتباری برای این مرحله تخصیص داده نشده، اما هرگونه تغییر یا تصمیم جدید از طریق رسانه‌های رسمی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

لزوم استمرار حمایت‌ها

طرح کالابرگ الکترونیکی به‌عنوان ابزاری کارآمد و موثر برای مقابله با مشکلات ناشی از تورم، می‌تواند به‌خوبی فشارهای اقتصادی طبقات پایین و متوسط را کاهش دهد. اما این موفقیت مشروط به تأمین منابع مالی پایدار و اجرای منظم آن است. حذف دهک‌های میانی از پوشش حمایتی، ممکن است اعتماد عمومی را نسبت به سیاست‌های معیشتی دولت کاهش دهد و تبعات اجتماعی گسترده‌ای به همراه داشته باشد.

چالش‌های پیش‌رو و انتظارات

یکی از چالش‌های مهم طرح کالابرگ، تأمین اعتبارات کافی برای پوشش تمامی دهک‌های هدف به‌شمار می‌آید. این مسئله نیازمند هماهنگی بیشتر میان دستگاه‌های دولتی مانند سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. انتظار مردم و کارشناسان از دولت این است که با توجه به تعهدات قبلی و خواسته‌های نمایندگان مجلس، حمایت‌ها به دهک‌های چهارم تا هفتم هم توسعه یابد تا بخش وسیع‌تری از جامعه از فشار اقتصادی رها شود.

شفافیت؛ کلید اعتماد عمومی

بدون شک، حکومت شفافیت در طرح‌های حمایتی از جمله کالابرگ، می‌تواند اعتماد عمومی را به سیاست‌های دولت تقویت کند. اطلاع‌رسانی دقیق درباره جزئیات مرحله سوم، از جمله زمان پرداخت‌ها، دهک‌های مشمول و میزان حمایت‌ها، ضروری به‌نظر می‌رسد. همچنین، ادامه‌دار بودن حمایت‌ها و گسترش پوشش به گروه‌های بیشتری از دهک‌ها، این طرح را از منظر اجتماعی و اقتصادی موفق‌تر خواهد کرد.

<