گوشت گران شد؟ وضعیت عجیب بازار پس از حذف ارز ترجیحی

در سال‌های اخیر، واردات گوشت قرمز با استفاده از ارز ترجیحی به‌عنوان راهکاری برای تنظیم بازار این محصول مورد استفاده قرار گرفته است. بررسی آمارها نشان می‌دهد، سال گذشته که واردات گوشت قرمز به بالاترین میزان خود رسید، تورم این کالا نیز کمتر شد. اما دولت اخیراً تصمیم گرفته است تا واردات گوشت قرمز را بدون بهره‌گیری از ارز ترجیحی انجام دهد؛ تصمیمی که ممکن است برای مصرف‌کنندگان تأثیر منفی داشته باشد، مگر اینکه تولید داخلی بتواند نیاز بازار را با قیمت مناسبی تأمین کند.

دلایل حذف ارز ترجیحی از واردات گوشت قرمز

در تصمیمی تازه، گوشت قرمز از لیست کالاهای اساسی دریافت‌کننده ارز ترجیحی حذف شد و قرار است تمام نیاز بازار از طریق تولیدات داخلی تأمین شود. وزارت جهاد کشاورزی در این میان هشدار داده است که این تصمیم می‌تواند تبعاتی برای امنیت غذایی کشور داشته باشد.

بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه، با حذف ارز ترجیحی، ایران برای تأمین نیاز سالانه خود که حدود ۱.۱ میلیون تن گوشت قرمز برآورد شده، باید کاملاً به تولید داخلی متکی باشد. حال باید دید این سیاست چگونه بر قیمت این کالا تأثیر خواهد گذاشت و چه سناریوهایی در آینده ممکن است رخ دهد.

قیمت‌های واقعی: آیا گوشت قرمز به یک میلیون تومان رسیده؟

غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس، در پاسخ به برخی ادعاها درباره قیمت گوشت قرمز، عنوان کرد که قیمت آن به یک میلیون تومان نرسیده است. وی اعلام کرد که تنها حدود ۸ درصد از گوشت موردنیاز کشور با ارز ترجیحی وارد می‌شد تا بازار تنظیم شود، و نه اینکه همه مصرف‌کنندگان بتوانند از این مزیت بهره‌مند شوند.

نوری افزود: هدف اصلی این سیاست، حمایت از تولید داخلی و تنظیم بازار است. همچنین تأمین واردات این کالا باید محدود باشد تا از وابستگی به ارز کاسته شود. در نتیجه، توافق‌هایی با تشکل‌های دامداری صورت گرفته تا با تقویت تولید داخلی، وابستگی به واردات به حداقل برسد.

نظارت بر قیمت‌ها: گام‌های بعدی

وی اعلام کرد برای کالاهایی که مشمول قیمت‌گذاری هستند، نظارت دقیق بر شبکه‌های توزیع صورت می‌گیرد و تمامی کالاهایی که با ارز ترجیحی وارد می‌شوند، باید مطابق قیمت مصوب عرضه شوند. نظارت بر این شبکه‌ها با همکاری وزارت صمت، دادگستری و سازمان تعزیرات حکومتی انجام خواهد شد.

بررسی تأثیر واردات گوشت بر بازار داخلی

مطابق آمارهای گمرک، سال گذشته حدود ۲۲۹ هزار تن گوشت قرمز با ارز ترجیحی وارد شد که این مقدار نزدیک به ۲۰ درصد نیاز داخلی را پوشش داد. در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز وارداتی معادل ۴۸ هزار تن و ۱۲۹ هزار تن صورت گرفته که به‌طور تقریبی ۴.۷ درصد و ۱۱.۶ درصد از نیاز مصرفی کشور را تأمین کرده است.

با وجود واردات گوشت در سال‌های گذشته، بررسی قیمت‌ها نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۱، بازار با تنش قیمتی مواجه شد. اما در سال ۱۴۰۲، با وجود رشد ۱۶۰ درصدی واردات، بازار از شوک قیمتی تا حدودی مصون ماند. همچنین آمار سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که واردات گوشت تأثیر قابل‌توجهی بر تثبیت قیمت‌ها داشته و در این میان، قرار گرفتن گوشت در لیست کالاهای اساسی، به معیشت خانوارها کمک کرده است.

پیامدهای حذف واردات گوشت با ارز ترجیحی

در جریان بازدید رئیس‌جمهور از وزارت جهاد کشاورزی، معاون بازرگانی این وزارتخانه، نسبت به حذف گوشت از لیست کالاهای اساسی و پیامدهای این تصمیم هشدار داد. این اقدام به‌طور مستقیم معیشت خانوارها را با چالش مواجه خواهد کرد.

هزینه تولید گوشت قرمز در داخل کشور بسیار بیشتر از هزینه‌های جهانی است و کاهش واردات ممکن است به افزایش تقاضا و تنش قیمتی منجر شود. این وضعیت می‌تواند فشار اقتصادی بیشتری بر مصرف‌کنندگان وارد کند.

سناریوی دیگری نیز ممکن است رخ دهد؛ یعنی کاهش توان خرید خانوارها به دلیل قیمت‌های بالا و در نتیجه کاهش تقاضا برای گوشت قرمز. اما این موضوع نیز خطراتی برای امنیت غذایی به همراه خواهد داشت.

<