کارگران ایران و زندگی قسطی / رویایی که به کابوس تبدیل شد

هفته کار و کارگری فرصتی است تا مشکلات جدی کارگران ایران از نظر معیشت، سلامت و ایمنی مورد توجه قرار گیرد. با این حال، این مؤلفه‌های حیاتی، اکنون به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شده‌اند.

امیر رهبر، فعال رسانه‌ای، به وضعیت این روزهای کارگران و طبقه متوسط کشور اشاره کرد و نوشت: «در شرایطی که اقتصاد ایران با تورم بی‌سابقه و سقوط ارزش پول ملی دست به گریبان است، زندگی کارگران دچار اختلال شده است. آمارها و قیمت‌ها به وضوح نشان‌دهنده وضعیت بحرانی هستند؛ وضعیتی که هر روز شکل جدیدی به خود می‌گیرد.»

صف‌های روغن سهمیه‌ای؛ کابوسی که پایان ندارد

عرضه روغن خوراکی همچنان محدود و قطره‌چکانی صورت می‌گیرد. خرده‌فروشان اظهار دارند که تولیدکنندگان برای خرید شرط گذاشته‌اند: «دو کارتن بخرید و هزینه کارگر تخلیه بار نیز به عهده شما است.» این شرایط فشار مضاعفی بر فروشنده و در نهایت مصرف‌کننده وارد می‌کند.

خرمای ۳۰۰ هزار تومانی؛ مزه تلخ تورم

خرما که روزگاری از اقلام اصلی سفره ایرانیان بود، حالا با قیمتی عجیب به فروش می‌رسد. خرمای ۶۰۰ گرمی هم‌اکنون ۳۰۰ هزار تومان قیمت دارد؛ یعنی دانه‌ای حدود ۲۵۰۰ تومان! حتی برخی با کنایه می‌گویند اموات هم طعم تورم را احساس می‌کنند.

حبوبات؛ دیگر غذای همیشگی مردم نیست

بازار حبوبات نیز از بحران قیمتی مصون نمانده است. لوبیا چیتی که هفته گذشته بسته‌ای ۳۶۵ هزار تومان قیمت داشت، اکنون به ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. امروز قیمت هر کیلو لوبیا چیتی تقریباً ۵۴۰ هزار تومان شده است.

<

مردم با این وضعیت چگونه ادامه می‌دهند؟

بحران معیشت برای طبقات فرودست و متوسط اکنون به مرحله‌ای رسیده که دیگر خط قرمزها از میان برداشته شده است. سقوط معیشت مزدبگیران و پرداخت‌های ثابت، چهره جدیدی پیدا کرده است: خریدهای قسطی و خریدهای دانه‌ای.

از خانه قسطی تا پیاز قسطی!

در دهه‌های گذشته، خرید قسطی برای کالاهای گران‌قیمت مثل خانه یا خودرو معنایی منطقی داشت. اما امروز؟ خرید اقلام ضروری زندگی مانند پیاز و سیب‌زمینی قسطی شده است. حتی فروش قسطی هویج فرنگی نیز دیگر تعجب‌آور نیست.

آشفتگی بازار: سیب‌زمینی دو نرخی

دولت نرخ رسمی سیب‌زمینی را ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرده و قول واردات داده است، اما در بازار آزاد این محصول با قیمتی دو برابر فروخته می‌شود. دلار ۸۰ و ۹۰ هزار تومانی نیز هیچ تغییر مثبتی در این وضعیت ایجاد نکرده است. به نظر می‌رسد دولت همچنان به این ارقام روی کاغذ دل خوش کرده است و از واقعیت بازار غافل مانده است.

زندگی قسطی؛ روایتی از بحران واقعی

اکنون زندگی مردم کاملاً قسطی شده است: از سفر، لباس و مواد خانگی گرفته تا اقلام ضروری مثل مواد غذایی. آگهی‌های فروش قسطی سیب‌زمینی در سطح شهر به خوبی تصویری از بحران معیشتی طبقه کارگر و فرودستان را نشان می‌دهد. اما آیا دولت، نظاره‌گر بی‌تفاوت یا بازیگر بی‌برنامه است؟

امیر رهبر در این خصوص توضیح می‌دهد: «دولت و مجلس به جای مسئولیت‌پذیری، فقط ناله می‌کنند. کارگرانی که امروز با مشقت پیاز و سیب‌زمینی می‌خرند، قربانی سال‌ها سوء مدیریت و ناترازی اقتصادی شده‌اند.»

ضرورت بازگشت به معیارهای واقعی

رهبر تأکید می‌کند: «مصرف اصلی مردم خوراک، پوشاک و سرپناه است. وقتی حقوق حداقلی مردم پاسخگوی این نیازهای اساسی نباشد، آنان به ناچار از مصارف فرهنگی و رفاهی چشم‌پوشی می‌کنند و در چرخه فقیرتر شدن گرفتار می‌شوند.» در دنیای پیشرفته، خرید قسطی برای کالاهای پرزرق‌وبرق انجام می‌شد؛ اما در ایران، خرید قسطی سیب‌زمینی و گوشت به نمادی از یک فقر جدی و حساس تبدیل شده است.