راز 152 ساله صاحبخانه شدن تهرانی‌ها فاش شد!

بحران مسکن و افزایش فشار اقتصادی بر خانوارهای ایرانی به یکی از مهم‌ترین مشکلات اقتصادی کشور تبدیل شده است. این بحران با توجه به افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن و سهم قابل‌توجه آن در سبد هزینه‌ای خانوارها، چالش‌های جدی در حوزه معیشتی ایجاد کرده است.

چالش صاحب‌خانه شدن در تهران؛ فاصله ۱۵۲ ساله

بر اساس آمارهای موجود، خانوارهای شهری با درآمد متوسط، با توجه به نرخ پس‌انداز سال گذشته و میانگین قیمت آپارتمان ، پس از ۵۹ سال قادر به تملک مسکن خواهند شد. این آمار در تهران به شکلی غیرمنتظره‌تر است و مدت زمان لازم برای صاحب‌خانه شدن به ۱۵۲ سال افزایش می‌یابد. چنین وضعیت اقتصادی نه تنها سطح رفاه خانوارها را به شدت کاهش داده، بلکه فشار اقتصادی بسیاری بر شهروندان تهرانی وارد کرده است.

ریشه بحران مسکن؛ مشکل عرضه زمین

کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که اصلی‌ترین علت بحران مسکن، عدم تعادل میان عرضه و تقاضا است. در دهه گذشته، کاهش چشمگیر عرضه مسکن و رشد نامتناسب تقاضا، بازار مسکن را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ارائه زمین با قیمت مناسب به مردم، می‌تواند نقش بسیار موثر در کنترل قیمت‌ها و تسهیل ساخت مسکن داشته باشد.

سهم بالای زمین در هزینه‌های ساخت

با توجه به اینکه سهم زمین در هزینه‌های تمام‌شده مسکن حدود ۶۰ درصد است، تخصیص زمین ارزان‌قیمت گامی تعیین‌کننده در کاهش هزینه ساخت خانه خواهد بود. این موضوع در صورتی که با برنامه‌ریزی مناسب همراه شود، می‌تواند به توازن بازار مسکن کمک کند.

سهم مسکن در هزینه‌های خانوار

طبق داده‌های مرکز آمار، سهم هزینه‌های مسکن در خانوارهای شهری حدود ۴۲.۶ درصد است، اما در استان تهران این عدد به ۵۵.۶ درصد می‌رسد. چنین سهم بالایی فشار اقتصادی سنگینی بر خانوارهای تهرانی وارد کرده و نشان‌دهنده وضعیت بحرانی این استان در تامین مسکن است.

استان سهم هزینه مسکن از درآمد

ظرفیت زمین در کشور؛ راه‌حل بحران مسکن

بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که تنها یک درصد از مساحت کشور برای سکونتگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. این در حالی است که ظرفیت توسعه سکونتگاه‌های شهری در کشور حدود ۱۵ درصد از مساحت کل کشور تخمین زده می‌شود. این نشان می‌دهد که ظرفیت بالقوه‌ای برای گسترش سکونتگاه‌ها وجود دارد.

زمین‌های تحت تملک وزارت راه و شهرسازی

وزارت راه و شهرسازی مالک اراضی‌ای به وسعت ۱ میلیون و ۸۱۴ هزار هکتار در محدوده شهرها است که معادل ۳۰ برابر مساحت شهر تهران است. تخصیص تنها ۶ درصد از این اراضی می‌تواند مشکل مسکن تعداد قابل‌توجهی از خانوارها را حل کند. با چنین برنامه‌ریزی، حدود ۱۰ میلیون خانوار می‌توانند صاحب مسکن شوند و بحران مسکن به‌طور قابل توجهی کاهش یابد.