راز کمکهای اولیه در دنیای حیوانات؛ شامپانزهها هم دلسوزی میکنند!
اقتصاد100- شامپانزههای جنگل بودونگو در اوگاندا رفتاری شبیه به کمکهای اولیه، مانند مراقبت از زخمهای یکدیگر، نشان میدهند؛ پژوهشهای بلندمدت نخستیشناسان این رفتار منحصر به فرد را ثبت کردهاند.

شامپانزهها رفتارهایی از خود نشان میدهند که شبیه به کمکهای اولیه برای درمان زخمهای یکدیگر است. این رفتار که برای اولینبار بهطور رسمی توسط محققان ثبت شده، میتواند منشأیی برای درک بیشتر ما از رفتارهای اجتماعی آنها باشد.
مشاهدات جدید درباره کمکهای درمانی شامپانزهها
بررسیهای تازه نشان دادهاند که شامپانزهها در جنگل بودونگو واقع در اوگاندا، به طور مرتب اقدام به خودمراقبتی و مراقبت از دیگران میکنند. این رفتارها مانند پاک کردن زخمها یا استفاده از گیاهان برای درمان، به عنوان بخشی از «مراقبت بهداشتی» در میان این موجودات دیده شده است.
الودی فریمن، نخستیشناس دانشگاه آکسفورد میگوید که این رفتارها، که گاهی در نقاط دیگر نیز مشاهده شدهاند، احتمالاً در بین شامپانزهها بسیار گسترده هستند.
استفاده از حشرات برای درمان زخم
دانشمندان پیشتر شاهد رفتارهایی بودند که نشان میداد شامپانزهها گیاهانی با خاصیتهای ضدالتهابی یا ضد میکروبی را مصرف میکنند. اما در سال ۲۰۱۹ در جنگلهای گابن، رفتار جدیدی کشف شد. این نخستیها به یکدیگر حشراتی میمالیدند که احتمالاً خاصیت ضدعفونیکننده داشتند.
رفتارهای درمانی اجتماعی در شامپانزهها
مطالعات جدید نشان میدهد که رفتارهای درمانی شامپانزهها، فراتر از خانواده و شامل کمک به افراد غیرخویشاوند نیز میشود. در مواردی دیده شده که شامپانزهای به همنوع خود کمک میکند تا از تلههای شکار انسانی آزاد شود؛ رفتاری که میتواند حتی جان آنها را نجات دهد.
نشانههایی از همدلی در شامپانزهها
به گفته کریستین وب، نخستیشناس دانشگاه هاروارد، این رفتارها احساس نوعدوستی و همدلی را در شامپانزهها نشان میدهند. او اضافه میکند که این رفتارها میتوانند گونهای از آگاهی اجتماعی را نمایش دهند که اغلب تصور میشود فقط در انسانها وجود دارد.
مشاهده تقلید رفتارهای درمانی جوانترها
در مواردی، شامپانزههای جوان شاهد رفتارهای درمانی بزرگترها بوده و آنها را تقلید میکنند. برای نمونه، یکی از شامپانزههای ماده جوان از مادرش یاد گرفت که برگهای جویده شده را برای درمان زخم استفاده کند، رفتاری که نشاندهنده انتقال اجتماعی دانش در این حیوانات است.
محدودیتها و پرسشها
با اینکه چنین رفتارهایی ثبت شدهاند، هنوز مشخص نیست چرا همه شامپانزهها این کمک را دریافت نمیکنند. فریمن میگوید: «چرا شامپانزهها در این مراقبت گزینشی عمل میکنند؟ آیا برخی شامپانزهها شایستهتر هستند؟»
محققان استدلال میکنند که «مراقبت درمانی نوعدوستانه» در شامپانزهها گستردهتر از آن چیزی است که قبلاً تصور میشد و خواستار تحقیقات بیشتری در این زمینه شدهاند.
نتایج این تحقیق به صورت کامل منتشر شده است.