چگونه قیمت تعویض طلا با طلا را محاسبه کنیم؟

چرا معاوضه‌ی طلا با طلا حکم رِبا دارد؟

بگذارید اول مفهومی از ربا را بیان کنیم و بعد برویم سراغ آن‌که اصلاً تعویض طلا چه ربطی به ربا دارد؟! در دین اسلام، ربا دو مدل معرفی شده است یکی ربای در قرض، که همان ربایی است که در بسیاری از فیلم و سریال‌ها دیده‌ایم یعنی شخصی که پولی به دیگری قرض می‌دهد با شرطی که به سود و نفع قرض دهنده باشد. اما نوع دیگر ربا، ربا در معامله است یعنی جنسی که قابل وزن شدن است را با مقدار بیشتر همان جنس معامله کنیم! مثلاً اگر شخصی ۱۰۰ کیلو گندم خوب را به ۱۲۰ کیلو گندم درجه دوم بفروشد، خواسته یا نا خواسته ربای معاملی انجام داده است که در چنین شرایطی معامله حرام خوانده می‌شود! اما ربطش با تعویض طلا چیست؟ در هنگام تعویض طلای دست دوم با طلای نو طلافروش موظف است طلای دست دوم را با قیمت کمتر از شما بردارد و طلای نو را با کارمزد و سود مغازه و مالیات ارزش بر افزوده برای شما حساب کند در نتیجه در تعویض طلا خواه یا ناخواه شما طلایی با وزن بیشتر را می‌دهید و طلایی با وزن کمتر را دریافت می‌کنید یا اینکه در این معامله اختلاف قیمت را حساب می‌کنید و در مقابل وجه نقد می‌پردازید. مثلاً اگر ۱۰ گرم طلا داشته باشید بسته به میزان اجرت طلایی که می‌خواهید طلای خود را با آن تعویض کنید، مقداری از گرم طلای شما کم می‌شود مثلاً ممکن است طلایی که طلای خود را با آن عوض کرده‌اید ۸ گرم شود؛ خب مسلماً در این شرایط طبق قوانین اسلامی ربای معاملی صورت گرفته از همین رو است که می‌گویند تعویض طلا حکم ربا را دارد و از نظر دین اسلام جایز نمی‌باشد. اما خب در این صورت چه طور طلاهای خود را عوض کنیم؟! یا طلافروشان چه طور طلاهای ما را عوض می‌کنند تا ربا نباشد! در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.

شرایط طلافروشان در هنگام تعویض طلا چیست؟

گفتیم اگر طلافروشان طلاهای دست دوم شما را با طلاهای نوی خود عوض کنند مقداری از گرم طلای شما کم می‌شود و این مسئله از نظر شرع اشکال دارد؛ اگر هم طلافروشان به مقدار طلای دست دومتان به شما طلای نو بدهند با اینکه که از نظر شرعی بدون مشکل است اما در این صورت تکلیف خط و خش و کم شدن عیار طلای دست دوم به هنگام ذوب آن و مالیات ارزش بر افزوده طلا و کارمزد ساخت طلای نو و سود مغازه‌دار چه می‌شود؟! طلافروش بخت برگشته اگر بخواهد همه این‌ها را از خودش بپردازد که قطعاً ورشکست می‌شود! اما راه حل چیست؟! البته به جای راه حل بهتر است بگوییم کلاه شرعی که طلافروشان از آن استفاده می‌کنند چیست؟ طلافروشان برای آنکه ربا صورت نگیرد اول طلای شما را با توجه به قیمت طلای دست دوم خریداری می‌کنند و سپس طلای نویی که پسند کرده‌اید را با قیمت طلای نو به شما می‌فروشند در این صورت طبق قوانین خرید طلا و فروش طلا که زیر نظر اتحادیه هست معامله‌ی طلایی شما صورت می‌گیرد بدون آنکه از نظر شرعی اشکال داشته باشد؛ پس در نتیجه تعویض طلایی عملاً صورت نمی‌گیرید و طلافروشان ابتدا طلای شما را به عنوان طلای دست دوم می‌خرند و سپس طلای مورد پسند شما را از پشت ویترین می‌آورند و به شما می‌فروشند اما سوالی که حتماً در ذهنتان ایجاد می‌شود این است طلافروشان چگونه و با چه حساب و کتابی طلای دست دوم را از ما می‌خرند؟

چگونه قیمت طلای دست دوم را حساب کنیم؟

بسیاری از طلافروشان قیمت تعویض را با عیار ۷۴۰ محاسبه می‌کنند که اصطلاحاً طلافروشان می‌گویند طلا را ۱۰ خط پایین‌تر از شما می‌خریم یعنی قیمت یک گرم طلای ۷۵۰ عیار ( همان ۱۸ عیار خودمان ) را به قیمت یک گرم طلا با عیار ۷۴۰ تبدیل می‌کنند؛ البته نگران نباشید طلافروشان از خودشان این کار را انجام نمی‌دهند و این کار از جانب اتحادیه صنف فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تایید شده است دلیلش هم این است که طلافروشان از عیار طلای شکسته و دست دوم بی‌خبرند و برای جلوگیری از ضرر و زیان، طلافروش طلاهای دست دوم شما را با عیار کمتر حساب می‌کند تا پس از ذوب و مشخص شدن عیار، متضرر نشود. اما روش تبدیل قیمت طلای ۷۵۰ به قیمت طلای ۷۴۰ برای تعویض چگونه است؟ این روش تبدیل بسیار ساده است و از نسبت و تناسب ریاضی به دست می‌آید. برای مثال فرض را بر این می‌گیریم که قیمت طلا روی تابلو ۴۵۰,۰۰۰ تومان است.

فرمول محاسبه تبدیل عیار طلاهای مختلف

X بدست آمده از فرمول بالا، قیمت یک گرم طلای دست دوم شماست، یعنی طلا فروش طلاهای دست دوم شما را ۴۴۴,۰۰۰ تومان می‌خرد و طلای نو و دست اول مورد پسند شما را به قیمت ۴۵۰,۰۰۰ ( قیمت روی تابلو ) می‌فروشد. راه دیگری نیز برای محاسبه‌ی قیمت طلای دست دوم وجود دارد که در ادامه آن را نیز توضیح می‌دهیم.

چگونه با مظنه قیمت طلای دست دوم و طلای نو را حساب کنیم؟

یک راه حل کوتاه برای حساب کردن قیمت تعویض طلا و اختلاف قیمت بین خرید و فروش طلا استفاده از اعداد طلایی و مظنه است! همان طور که گفتیم مظنه قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار است، طلافرشان زمانی که می‌خواهند از روی مظنه قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار (۷۵۰ ) را محاسبه کنند آن را تقسم بر عدد طلایی ۴.۳۳ می‌کنند و قیمت یک گرم طلای دست اول ۱۸ عیار را به دست می‌آورند؛ که با این قیمت به شما طلا می‌فروشند.

همچنین طلا فروشان در هنگام خرید طلای دست دوم مظنه را تقسیم بر عدد طلایی ۴.۳۹ می‌کنند که در این صورت به سرعت می‌توانند قیمت یک گرم طلای دست دوم ( ۷۴۰ ) را محاسبه کنند. برای درک بهتر این موضوع به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید مظنه روی تابلو طلافروشی ۲,۰۳۹,۰۰۰ تومان است.

طلا فروش به این قیمت طلای دست دوم شما را می‌خرد:

زیورآلات آلیاژی از طلا هستند نه خود طلا!بیشتر بخوانید

محاسبه قیمت طلای دست دوم با استفاده از مظنه

و طلای دست اول و نو را با این قیمت به شما می‌فروشد:

محاسبه قیمت طلا با استفاده از مظنه

که به این قیمت کارمزد ساخت، سود مغازه و مالیات ارزش بر افزوده نیز اضافه می‌شود.

خب؛ امیدواریم تا به اینجا درست متوجه شده باشید جریان از چه قرار است و چرا می‌گویند تعویض طلا با کمی ضرر همراه است! اما گاهی اوقات به هر دلیلی افراد می‌خواهند طلای کهنه و قدیمی خود را با طلاهای نو و زیبایی عوض کنند و لذت یک طلای نو و براق را در مهمانی‌ها و مراسم‌ها ببرند در ادامه چند راهکار ساده را در هنگام تعویض طلاهای خود بازگو می‌کنیم تا بتوانید با کمترین ضرر طلاهای خود را عوض کنید و به قطعه طلای مورد نظر خود دست یابید.

طلای دست دوم خود را با طلای دست دوم دیگران عوض کنید!

بهترین راه تعویض طلا، عوض کردن طلای دست دوم با طلای دست دوم است! اگر شما بخواهید طلای مستعمل خود را با طلای دست دوم آشنایان و دوستان خود عوض کنید دیگر از دست هر گونه سود و زیان و ربا عیار ۷۵۰ و عیار ۷۴۰ و این ناز و ادادها راحت می‌شوید. فرض کنید شما از مدل گوشواره‌ی خواهرتان خوشتان آمده است و او هم چشمش انگشتر شما را گرفته است در این میان فقط یک ترازو کم دارید تا بتوانید با آن وزن این دو را با هم مقایسه کنید و اختلاف قیمت آن را با هم حساب کنید در این معامله خانوادگی قیمت طلای ۷۵۰ ( قیمت طلای روی تابلو ) را ملاک خود قرار دهید. اما نکته‌ی قابل توجه این است که این کار را در طلافروشی‌ها نمی‌توانید انجام دهید چراکه این کار از جانب اتحادیه غیر قانونی است و طلافروشی‌ها باید طلاهای دست دوم را پس از خرید از مشتری ذوب کنند و به صورت طلای اب شده دربیاورند.

حرف خودمانی: علاوه بر همه‌ی این‌ها بهتر است یاد آور شویم که هنگام تعویض طلا با بستگان و اقوام خود حتماً از طلا بودن طلای آن‌ها مطمئن شوید و طلای او را بسنجید و محک بزنید و همچنین فاکتور خرید آن‌ها را بررسی کنید چرا که با اندکی غفلت و اعتماد نابه‌جا ممکن است سر سبز را به باد بدهید و طلاهای خود را با طلاهای قلابی و تقلبی عوض کنید.

چگونگه با کمترین ضرر طلای خود را عوض کنیم؟

فکرش را بکنید همسر شما بگوید که فی الحال می‌خواهد طلاهایش را عوض کند و دیگر از آن‌ها خوشش نمی‌آید و هیچ کاری را واجب‌تر از این نمی‌داند! چراکه آخر هفته به مهمانی دعوت شده است که جاری و خواهر شوهر در صدر جدول آن مهمانی نشسته‌اند  با این اوصاف چاره‌ای نیست جز آنکه به بازار طلا بروید و طلاهای سرکار خانم عِلیّه را تعویض کنید. وقتی برای این امر به بازار طلافروشان مراجعه کردید، طلایی که می‌خواهید عوض کنید را حتماً از چند واحد صنفی قیمت بگیرید، آن وقت متوجه می‌شوید که قیمت‌های مختلفی برای یک مجموعه طلای واحد به شما گفته می‌شود که ناشی از کهنه و اصطلاحاً دست دوم بودن طلای شما، اختلاف چند سوتی ترازوها، انصاف خریدار و همچنین نیاز یا عدم نیاز خریدار را نشان می‌دهد، بر همین اساس بهتر است برای تعویض طلا یا همچنین فروش طلاهای خود توصیه می‌کنیم موارد زیر را رعایت کنید:

تابلو قیمت طلا را چک کنید

هر طلا فروشی موظف است اطلاع رسانی دقیق درمورد قیمت دقیق طلا و سکه در واحد خود داشته باشد، در این میان افرادی هستند که با کاغذ یا ماژیک اقدام به درج قیمت می‌کنند در این مواقع خودتان از سایت معتبری قیمت طلا را چک کنید! چراکه استاندارد نمایش قیمت، تابلوهای الکتریکی است که به صورت لحظه‌ای و خودکار به شبکه اتحادیه طلا و جواهر متصل بوده و به صورت شفاف قیمت خرید طلا، قیمت فروش طلا و همچنین قیمت مسکوکات طلا را به صورت دقیق تعیین می‌کنند.

از وزن طلای خود مطمئن شوید

یک طلافروش با انصاف اطلاع رسانی وزن طلا را با استفاده از نمایش‌گر دوم به اطلاع می‌رساند یا خود ترازو را در مقابل مشتری قرار می‌دهد نه اینکه ترازوی خود را در هزار توی مغازه دفن نموده و شما ار از دیدن نمایشگر وزن ترازو بی‌نصیب بگذارد.

ممکن است وزن طلا تغییر کند

در هنگام تعویض طلا یا فروش طلا باید به این نکته توجه داشته باشید که وزن طلاهای شما به دلیل استفاده تغییر پیدا می‌کند ولی این مقدار در دامنه نوسان گرم نیست مثلاً ممکن است صرفاً چندین سوت وزن طلاهای شما با وزن درون فاکتور خرید طلا آن‌ها تغییر کند! اما برخی طلافروشان چنان در سر مال زده که مشتری از کرده‌ی خود یعنی تعویض طلا یا فروش طلای خود پشیمان می‌شود یعنی طلافروشان به نوعی احساس می‌کنند که دست شما زیر سنگ است و هر قیمتی که آن‌ها بگویند شما می‌پذیرید؛ این تغییر وزن معمولاً زمانی که شما به حمام می‌روید یا استفاده از مواد شوینده می‌نمایید بر روی طلا تاثیر می‌گذاشته و باعث جمع شدن جرم و کثیف شدن طلا می‌گردد یا همچنین ممکن است قطعه‌ای کوچک از طلای شما گم شده باشد مثل پیچ گوشواره و یا یک تیکه از آویزی که به طلایتان وصل بوده، در این صورت ممکن است در حد چند گرم از طلای شما کاسته شده باشد! در هر حال طلا فروش موظف است در هنگام خرید طلای شما را دوباره وزن کند تا از وزن طلایی که می‌خرد اطمینان حاصل کند.

در هنگام تعویض طلا تخفیف بگیرید

همانطور که می‌دانید قیمت خرید با قیمت فروش طلا متفاوت است. در اینجا نیز انصاف شرط اول معامله است در ضمن به یاد داشته باشید که در زمان معاوظه‌ی طلای خود با طلای نو به دو صورت به طلافروش سود می‌دهید: اول اینکه طلافروش از خرید طلای دست دوم شما سود برده و دوم آنکه طلافروش از فروش طلای نو به شما هم سود می‌برد! ( البته این مطلب را بیان می‌کنیم؛ فردا روزی نروید طلافروش بیچاره را به باد کتک بگیرید و بگویید در فلان جا گفته بود شما دوبار سود می‌برید و این جور حرف‌ها. این‌ها را صرفاً جهت اطلاع بیان کردیم تا بدانید این یک امتیاز است و شما می‌توانید از این طریق کمی بیشتر از طلافروش بابت تعویض طلاهای خود تخفیف بگیرید. )

طلافروشان منصف را پیدا کنید

همانطور که پیش‌تر هم گفتیم در هنگام تعویض طلا یک خرید وجود دارد و یک فروش! یعنی طلافروش یک بار طلای دست دوم شما را می‌خرد و بار دیگر طلای نوی خود را به شما می‌فروشد؛ حال قیمت خرید طلا توسط یک طلافروش برمی‌گردد به انصاف طلافروش، بنابراین سعی کنید یک طلافروش با انصاف برای خود دست و پا کنید تا در مواقع اضطرار با خیال راحت طلای خود را به فروش بگذارید یا عوض کنید در غیر این صورت حتماً قیمت طلای خود را از چندین طلافروش مطلع شوید و به کسی که بیشترین قیمت را به شما پیشنهاد داد بفروشید. همچنین از این طریق شما می‌توانید طلای خود را به طلافروشی که با قیمت بالاتری طلای شما را می‌خرد، بفروشید و سپس به طلافروشیی بازگردید که طلاهای خود را با اجرت کم به شما می‌فروشد و در آنجا طلای جدید و مورد علاقه‌ی خود را بخرید.

حرف خودمانی: از قیمت گرفتن و پرس و جو کردن خجالت نکشید! این حق طبیعی شماست که طلای خود را به بهترین قیمت بفروشید. اگر فروشنده‌ای اعلام کرد که از در که رفتید بیرون دیگر طلایتان را نمی‌خرم توجه نکنید و با کمال آرامش کار خود را انجام دهید.