پیام اقتصادی ریاض به ترامپ و ایران چه بود؟ / سفر بی سابقه شاهزاده سعودی به تهران
در حالی که تنها دو روز تا دور دوم مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده باقی مانده، سفر شاهزاده خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی به تهران، نه فقط یک پیام سیاسی، بلکه نشانه‌ای از تغییر رویکرد اقتصادی و امنیتی منطقه در سایه تحولات ژئوپلتیک است.
این دیدار کم‌سابقه در حالی انجام شد که بازارهای انرژی جهانی، بازار ارز، و سرمایه‌گذاران منطقه‌ای با حساسیت فراوانی تحولات دیپلماتیک بین تهران و واشنگتن را دنبال می‌کنند. عربستان سعودی، که زمانی از سخت‌گیرانه‌ترین مخالفان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بود، اکنون در نقش میانجی غیررسمی، پیامی صریح به کاخ سفید فرستاده است: ما خواهان ثبات هستیم، نه جنگ.
نگرانی بازار انرژی و نفت
سفر وزیر دفاع عربستان در شرایطی انجام شده که بازار نفت جهانی همچنان آسیب‌پذیر است. حمله سال ۲۰۱۹ به تأسیسات نفتی آرامکو و شوک قیمتی ناشی از آن هنوز در حافظه بازار باقی مانده. تحلیلگران معتقدند اگر مذاکرات پیش رو میان ایران و آمریکا به شکست بیانجامد، افزایش تنش‌ها می‌تواند مجدداً زیرساخت‌های نفتی عربستان و جریان انرژی در خاورمیانه را تهدید کند.
از این رو، حضور شاهزاده خالد در تهران را می‌توان تلاشی از سوی ریاض برای اطمینان‌بخشی به ایران و هم‌زمان ایجاد یک سپر امنیتی برای سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در پروژه‌های بزرگ نفتی و صنعتی خود ارزیابی کرد. در واقع، سعودی‌ها خواهان آن هستند که در صورت بروز درگیری یا فشارهای بیشتر، خاک این کشور به پایگاه حمله به ایران تبدیل نشود—چرا که هزینه اقتصادی آن برای عربستان بسیار سنگین خواهد بود.
فرصت تنفس اقتصادی برای ایران
در سوی دیگر، ایران نیز با دستاویز قرار دادن نزدیکی با عربستان و امارات، در حال تقویت موقعیت چانه‌زنی خود پیش از مذاکرات با آمریکاست. در صورتی که ایران بتواند از طریق روابط مثبت با همسایگان عربی، فشار منطقه‌ای را کاهش دهد، امکان بیشتری برای مقاومت در برابر امتیازدهی‌های اقتصادی در میز مذاکره خواهد داشت.
تهران به خوبی آگاه است که نرم شدن فضای منطقه‌ای می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری، کاهش فشار بر بازار ارز، و حتی آزادسازی برخی منابع بلوکه‌شده کمک کند. بنابراین، استقبال گرم از وزیر دفاع عربستان، نه‌تنها یک مانور دیپلماتیک، بلکه اقدامی حساب‌شده برای افزایش ابزارهای اقتصادی در برابر واشنگتن است.
تأثیر مستقیم بر بازار ارز و طلا
تحولات سیاسی اخیر و نزدیکی تهران-ریاض، به‌ویژه در آستانه مذاکره با آمریکا، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر بازار ارز، طلا و انتظارات تورمی در ایران بگذارد. در صورت ارسال سیگنال‌های مثبت از مذاکرات، احتمال کاهش قیمت دلار، تقویت ریال و افت نسبی قیمت طلا و سکه در بازار داخلی وجود دارد؛ پدیده‌ای که می‌تواند موقتاً فشار روانی بازار را کاهش دهد.
از سوی دیگر، شکست مذاکرات و تهدیدهای نظامی مجدد، به‌سرعت می‌تواند موجی از افزایش قیمت در بازارهای ارز و فلزات گرانبها ایجاد کند—به‌ویژه در شرایطی که سرمایه‌گذاران به دنبال پوشش ریسک‌های سیاسی هستند.
منطقه در آستانه انتخاب
سفر شاهزاده خالد به تهران، درست پیش از دیدار حساس استیو ویتکاف و عباس عراقچی، یک حرکت استراتژیک از سوی ریاض برای دوری از هرگونه تشدید بحران نظامی است—بحرانی که می‌تواند ثبات اقتصادی منطقه، بازار انرژی جهانی و حتی سیاست داخلی آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد.
