ابهام تعرفه‌ای/ چرا واردات خودرو به بن‌بست رسید؟

اختلال در روند واردات خودرو به کشور، به دلیل مشکلات متعدد از جمله ابهام تعرفه‌ای و قوانین متغیر ارزی، همچنان ادامه دارد. این موارد نه تنها واردکنندگان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است، بلکه مشتریان خودروهای وارداتی نیز تحت تاثیر این وضعیت قرار گرفته‌اند. در این گزارش به بررسی دلایل اصلی توقف واردات خودرو پرداخته شده است.

چالش تعرفه‌های واردات خودرو

یکی از مشکلات اصلی در حوزه واردات خودرو، عدم تعیین تکلیف قطعی برای تعرفه واردات خودرو است. شایعات افزایش تعرفه از ۵۵ به ۱۰۰ درصد در زمستان گذشته، ابتدا در لایحه دولت تصویب شد ولی بعدها مجلس تعرفه را به ۶۰ درصد کاهش داد. با وجود این کاهش، شورای عالی نظارت مجمع تشخیص سیاست‌های کلی، بار دیگر نرخ ۱۰۰ درصدی را مورد تایید قرار داد. تغییر مکرر این تعرفه‌ها باعث سردرگمی و توقف در فرایند واردات شده است.

از سوی دیگر، تعرفه خودروهای برقی و هیبریدی در فروردین‌ماه به ترتیب به ۴ و ۱۵ درصد کاهش یافت. انجمن خودروسازان نیز اخیراً پیشنهاد بازگشت تعرفه‌ها به نرخ سال ۱۴۰۳ را مطرح کرده که این طرح هنوز به تصویب نرسیده است.

ابهام در تخصیص ارز و تاثیر آن بر واردکنندگان

عدم تعیین تکلیف در خصوص رقم نهایی ارز تخصیصی یکی دیگر از مشکلات عمده واردکنندگان خودرو است. در مراحل ابتدایی، لایحه دولت رقم ۲ میلیارد یورو برای واردات خودرو پیشنهاد داده بود که در ادامه، مجلس این رقم را به ۳.۳ میلیارد یورو افزایش داد. اما در نهایت مجمع تشخیص این رقم را به ۲ میلیارد دلار کاهش داد. این تغییرات باعث بلاتکلیفی واردکنندگان شده است.

هادی سلیمانی ملکان، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو، با انتقاد از این وضعیت بیان کرده است: «نبود آیین‌نامه اجرایی و نوسان نرخ ارز، برنامه‌ریزی واردکنندگان را مختل کرده و باعث نارضایتی مشتریان شده است.» این مسائل همراه با افزایش هزینه ارز، فشار مضاعفی را بر واردکنندگان وارد کرده است.

مشکلات عملیاتی در ترخیص خودروها

حادثه اخیر در بندر شهید رجایی بندرعباس به عنوان اصلی‌ترین گلوگاه واردات خودرو به کشور، موجب شده است بسیاری از خودروها در انبارها باقی بمانند. عدم ثبت اطلاعات گمرکی، حتی ترخیص خودروهایی که اظهارنامه آن‌ها به بندر شهید رجایی متصل است را با مشکل مواجه کرده است. این موضوع نیز به حجم انبوه خودروهای وارداتی بلاتکلیف دامن زده است.

جدول تغییرات تعرفه واردات خودرو

نوع خودرو تعرفه پیشنهادی دولت تصویب مجلس تصویب نهایی مجمع

خودروهای عادی	۱۰۰ درصد	۶۰ درصد	۱۰۰ درصد
خودروهای برقی	-	-	۴ درصد
خودروهای هیبریدی	-	-	۱۵ درصد

در مجموع، ادامه این وضعیت می‌تواند تاثیرات منفی گسترده‌ای بر بازار خودرو و فعالیت‌های اقتصادی وابسته به واردات خودرو داشته باشد. لذا حل سریع این مسائل و ایجاد شفافیت در قوانین و تعرفه‌ها ضروری به نظر می‌رسد.