وعده‌های سراب‌آمیز واردات خودرو/ چند خودرو در راه است؟

افزایش منابع ارزی برای واردات خودرو

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، اخیراً خبر از افزایش ارز واردات خودرو تا رقم ۳ میلیارد دلار داده است. این افزایش که طبق مصوبه سران قوا صورت گرفته، ظاهراً باید امید تازه‌ای برای واردات خودرو ایجاد کند.

قالیباف همچنین این پرسش را مطرح کرده است: «چگونه ۹ میلیارد دلار برای واردات قطعات خودرو داریم، اما ۳ میلیارد دلار برای واردات خودرو نداریم؟» این سوال مهم در گذشته نیز در جلسات مجلس مطرح شده بود.

ناکامی در تحقق بودجه واردات خودرو

رئیس مجلس خبر از افزایش یک میلیارد دلاری برای واردات خودرو داده است؛ اما تلاش‌های نمایندگان مجلس برای افزایش سقف تخصیص ارز واردات خودرو در جریان بررسی لایحه بودجه با مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام مواجه شد.

هرچند نمایندگان قصد داشتند این رقم را تا ۳.۳ میلیارد یورو افزایش دهند، اما گزارش بانک مرکزی نشان داد که دولت توان تامین این رقم را ندارد. به همین دلیل، تخصیص منابع بیشتر امکان‌پذیر نشد.

چالش مونتاژکاران و ارز وارداتی

اختصاص ارز برای واردات قطعات خودروهای مونتاژ شده در کشور، همواره با انتقادات جدی همراه بوده است. این خودروها به رغم اینکه هزینه‌های ارزی بالایی به کشور تحمیل می‌کنند، از کاهش کیفیت خودروهای مونتاژی نیز رنج می‌برند. این موضوع به تازگی مورد توجه رئیس مجلس قرار گرفته است.

از سوی دیگر، اصرار بر افزایش داخلی‌سازی خودروهای مونتاژی نتایج مطلوبی نداشته و کارشناسان معتقدند این روند کیفیت را به شدت کاهش داده است.

واردات خودروهای کارکرده؛ وعده‌ای بی‌سرانجام

رئیس مجلس همچنین به یکی از اصلی‌ترین سوالات مردم اشاره کرده است: «چرا مردم نباید بتوانند ماشین خارجی دست دوم با عمر حداکثر ۵ ساله خریداری کنند؟». این سوال بارها از سوی کارشناسان مطرح شده اما واردات خودروهای کارکرده همچنان در برزخ تصمیم‌گیری مانده است.

مهم‌ترین دلیل اعلامی دولت برای عدم واردات خودروهای کارکرده، محدودیت‌های ارزی بوده است. همچنین تعرفه‌های سنگین ۱۰۰ درصدی برای واردات این خودروها، در واقع راه را برای این موضوع بسته است. این تعرفه‌ها نه تنها هزینه واردات را به شدت افزایش می‌دهد، بلکه قیمت خودروهای کارکرده وارداتی را از توان خرید مردم خارج کرده است.

جدول واردات خودرو با سقف بودجه اعلامی

میزان بودجه ارزی سقف قیمت هر خودرو تعداد خودرو قابل واردات

۳ میلیارد دلار	۲۰ هزار دلار	۱۵۰ هزار دستگاه
۵ میلیارد دلار (مورد نیاز)	۲۰ هزار دلار	۲۵۰ هزار دستگاه

مقاومت بانک مرکزی در برابر تخصیص ارز

با گذشت بیش از دو سال از آزادسازی واردات خودرو، بانک مرکزی بسیار محتاطانه عمل کرده و تخصیص ارز کافی را به تعویق انداخته است. این مقاومت باعث شده است که بسیاری از وعده‌های دولت و مجلس تحقق نیابد، از جمله واردات ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو که پیش‌تر وعده داده شده بود.

با توجه به افزایش بودجه واردات به ۳ میلیارد دلار، همچنان ابهامات زیادی باقی مانده و بسیاری معتقدند این وعده نیز مانند دیگر وعده‌های واردات خودرو، تحقق نخواهد یافت.