فروپاشی یخچال طبیعی در سوئیس / زنگ خطر جهانی برای تغییرات اقلیمی
اقتصاد100- در پی فروپاشی یخچال طبیعی برچ (Birch Glacier) در جنوب سوئیس و وقوع بهمن گسترده‌ای که بیشتر روستای بلاتن را به زیر آوار برد، بار دیگر نگاه‌ها به سمت خطرات ناشی از گرمایش زمین و ذوب یخچال‌های طبیعی در سراسر جهان معطوف شده است.
این حادثه که روز چهارشنبه ۲۹ مه ۲۰۲۵ رخ داد، ناشی از ناپایداری صخره‌ای در بالادست یخچال بود که به‌دلیل ذوب «یخ‌بست‌های کوهستانی» یا permafrost ناپایدار شده بود. دکتر مارتین تروفِر، فیزیک‌دان و پژوهشگر یخچال‌های طبیعی از دانشگاه آلاسکا، می‌گوید که تجمع آوار روی سطح یخچال باعث عایق شدن آن شده، اما وزن زیاد آوار منجر به حرکت یخچال شده که در هفته‌های اخیر شتابی مرگبار گرفته است.
مقامات محلی با پیش‌بینی این فاجعه، پیش‌تر حدود ۳۰۰ نفر از ساکنان روستا و همه دام‌ها را تخلیه کرده بودند. اما ابعاد خسارت وارده، که از طریق تصاویر هوایی پس از حادثه منتشر شده، چشمگیر و هشداردهنده است.
این رخداد تنها یکی از ده‌ها نمونه مشابه در سال‌های اخیر است. از جمله، در سال ۲۰۲۲ بخشی عظیم از یخچال مارمولادا در کوه‌های آلپ ایتالیا فرو ریخت و ۱۱ نفر را کشت. در تبت، دو یخچال طی سال ۲۰۱۶ در فاصله چند ماه از هم فروپاشیدند. در پرو نیز بارها وقوع بهمن یا طغیان دریاچه‌های یخچالی به مرگ انسان‌ها منجر شده است.
دکتر لانی تامپسون از دانشگاه ایالتی اوهایو هشدار می‌دهد: «ناپایداری یخچال‌ها یک تهدید واقعی و فزاینده است، و هزاران نفر در سراسر جهان در معرض خطر مستقیم آن هستند.»
مخازن آب یخچالی در پایه کوه‌ها نیز مشکل‌ساز شده‌اند. این دریاچه‌ها در صورت طغیان می‌توانند به ایجاد «سونامی‌های کوهستانی» بینجامند. در آلاسکا، پایتخت ایالت (جونو) طی چند سال اخیر با سیل‌های ناشی از طغیان سالانه دریاچه‌های یخچالی مواجه بوده است.
اما موضوع فراتر از حوادث ناگهانی است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که گرمایش جهانی ناشی از سوخت‌های فسیلی، باعث شده بسیاری از یخچال‌های طبیعی جهان محکوم به نابودی باشند—حتی اگر دمای جهانی در سطح کنونی ثابت بماند.
برای مثال، یخچال‌های آلپ از سال ۱۹۵۰ تاکنون بیش از ۵۰ درصد مساحت خود را از دست داده‌اند. در سال ۲۰۲۳، سوئیس تنها در یک سال ۴ درصد از حجم یخچال‌های خود را از دست داد—در ادامه رکورد ۶ درصد کاهش در سال ۲۰۲۲.
مطالعه‌ای جدید در Science می‌گوید حتی اگر افزایش دما محدود به ۱.۵ درجه سانتی‌گراد بماند، باز هم حدود ۴۰ درصد یخچال‌ها نابود خواهند شد.
دکتر تروفِر در پایان می‌گوید: «در بسیاری از نقاط آلاسکا، ما نشان داده‌ایم که دیگر حتی نیازی به گرمایش بیشتر هم نیست. این یخچال‌ها محکوم به ذوب شدن‌اند—فقط زمان لازم دارند.»
