آیا می‌دانید یک سوم افراد با این بیماری متولد می‌شوند؟
سلامت : یک‌سوم افراد از زمان تولد مستعد ابتلا به سردرد هستند؛ این اختلال عصبی که بیش از ۲۰۰ نوع مختلف دارد، ناشی از تحریک ساختارهای حساس به درد در اطراف مغز است، نه خود مغز که گیرنده درد ندارد.
به گزارش اقتصاد۱۰۰ ، سردرد یکی از رایج‌ترین مشکلات عصبی است که افراد در سراسر دنیا با آن مواجه می‌شوند. بر پایه آمارهای جهانی و مطابق با دسته‌بندی «اختلالات سردرد ICHD-3»، بیش از ۲۰۰ نوع سردرد شناسایی شده است. اگرچه برخی آمارها این تعداد را بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ نوع ذکر کرده‌اند، اختلاف در آمارها به روش‌های مختلف دسته‌بندی و جزئی‌نگری‌های گوناگون مرتبط است.
علت ایجاد سردرد چیست؟
براساس گزارش‌های همشهری آنلاین، سردرد زمانی اتفاق می‌افتد که ساختارهای حساس به درد در ناحیه سر و گردن تحریک شوند. جالب است بدانید که مغز به تنهایی هیچ حس دردی ندارد و عامل اصلی درد، تحریک ساختارهای اطراف آن مانند رگ‌های خونی، پرده‌های مغز (مننژها)، اعصاب مغزی (مانند عصب سه‌قلو)، عضلات گردن و سر و پوست جمجمه است. این تحریکات ممکن است به دلایل التهابی، مکانیکی (مثل انقباض عضلانی)، شیمیایی (مانند تغییر در میزان سروتونین) یا عروقی (تنگ یا گشاد شدن عروق) رخ دهد.
به عنوان نمونه، در میگرن، فعالیت غیرطبیعی سلول‌های عصبی و تغییرات در جریان خون مغزی می‌توانند عامل بروز درد شوند. استرس، کمبود آب، تغییرات هورمونی و عوامل محیطی نیز می‌توانند این شرایط را تشدید کنند.
انواع سردردها
سردردها به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
- سردردهای اولیه: این نوع سردردها ارتباطی با یک بیماری زمینه‌ای ندارند و به فعالیت بیش‌ازحد یا اختلالات در ساختارهای حساس به درد بازمی‌گردند. از انواع این سردردها می‌توان به میگرن، سردرد تنشی، سردرد خوشه‌ای و سردردهای مرتبط با قاعدگی اشاره کرد.
- سردردهای ثانویه: برخلاف نوع اولیه، این سردردها به دلیل وجود یک بیماری زمینه‌ای همچون تومور مغزی، مننژیت یا سکته مغزی بروز می‌کنند.
شایع‌ترین سردردها در جهان
یکی از متداول‌ترین سردردها، سردرد تنشی است که معمولا با درد خفیف تا متوسط همراه است و حدود ۲۶ درصد جمعیت جهان را درگیر کرده است. سردرد میگرنی نیز با درد شدید و ضربان‌دار شناخته می‌شود که معمولاً یک طرف سر را شامل می‌شود و با تهوع، استفراغ و حساسیت به نور یا صدا همراه است. این نوع سردرد بر اساس آمارها، حدود ۱۴ درصد جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار داده و در زنان شایع‌تر از مردان است.
نکته جالب درباره میگرن این است که نوعی عارضه ارثی محسوب می‌شود. دکتر بابک زمانی، متخصص مغز و اعصاب، در خصوص این عارضه می‌گوید: «حدود ۳۰ درصد افراد به طور ژنتیکی استعداد ابتلا به میگرن را دارند و ممکن است این عارضه در کودکی یا میانسالی آنها ظاهر شود.»
سردرد خوشه‌ای؛ یکی از شدیدترین دردهای جهان
یکی دیگر از سردردهای شناخته شده، سردرد خوشه‌ای است که به دلیل شدت درد به سردرد «خودکشی» نیز معروف شده است. این سردرد بسیار شدید و یک‌طرفه بوده و در دوره‌های زمانی مشخص بروز می‌کند. دکتر گلاره بنی‌هاشمی، متخصص مغز و اعصاب، می‌گوید: «این سردرد آن‌قدر شدید است که در مواردی فرد احساس بی‌تابی کرده و حتی میل به خودکشی پیدا می‌کند.» این نوع سردرد معمولاً ژنتیکی نیست و بیشتر تحت تأثیر عواملی محیطی شکل می‌گیرد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
سوالی که اغلب مطرح می‌شود این است که کدام سردردها نیاز به مراجعه پزشکی دارند؟ معمولاً سردردهایی که زودگذر هستند، با استراحت و اصلاح رژیم غذایی رفع می‌شوند. اما اگر سردرد به طور مکرر یا با شدت بالا رخ دهد و روی زندگی روزمره تأثیر بگذارد، لازم است به متخصص مراجعه کنید.
پزشک برای تشخیص علت سردرد، اطلاعاتی مانند تاریخچه بیماری، نوع درد و علائم همراه را بررسی کرده و در صورت لزوم از آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن استفاده می‌کند.
