همه چیز درباره واریز سود سهام عدالت در سال1404
اقتصاد 100- واریز سود سهام عدالت برای سال ۱۴۰۳ آغاز شد، اما همچنان به دلیل تاخیرها و مشکلات سیستمی، انتظارات سهامداران به طور کامل برآورده نشد. در این گزارش، جزئیات و چالشهای این طرح ملی را بررسی کردهایم.

سود سهام عدالت در سال ۱۴۰۳؛ از وعدههای بزرگ تا پرداختهای نصفه و نیمه
در واپسین روزهای سال ۱۴۰۳، سازمان بورس و اوراق بهادار مرحله نخست سود سهام عدالت مربوط به عملکرد مالی سال ۱۴۰۲ را به حساب بیش از ۴۴ میلیون سهامدار واریز کرد. این واریزی از ۲۴ اسفند آغاز شد و مبلغ آن برای دارندگان سبدهای مختلف به شرح زیر بود:
سبد ۴۹۲ هزار تومانی: ۷۴۴ هزار تومان
سبد ۵۳۲ هزار تومانی: ۸۰۵ هزار تومان
سبد یک میلیون تومانی: یک میلیون و ۵۱۳ هزار تومان
این ارقام مشابه واریزیهای سال قبل بودند، اما برخی رسانهها با انتشار اطلاعات نادرست از سودهای چند میلیون تومانی، باعث شکلگیری انتظارات غیرواقعی در میان سهامداران شدند؛ ادعاهایی که مهدی حاجیوند، دستیار رئیس سازمان بورس، بهصراحت آنها را تکذیب کرد.
تعویق مرحله دوم؛ کمکاری شرکتها و بلاتکلیفی سهامداران
با وجود برنامهریزی اولیه برای واریز مرحله دوم سود در بهار ۱۴۰۴، این مرحله به دلیل عدم تسویه کامل سود شرکتهای سرمایهپذیر به تعویق افتاد.
ولیالله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس، اعلام کرد:
«برخی شرکتها مانند مپنا هنوز حدود ۵۰۰ میلیارد تومان از سود سال ۱۴۰۱ را پرداخت نکردهاند. تا زمانی که این مبالغ تسویه نشود، امکان واریز مرحله دوم سود وجود ندارد.»
به گفته جعفری، اگر روند دریافت سود از شرکتها تسریع نشود، پرداخت مرحله دوم به آذر ۱۴۰۴ موکول خواهد شد، مگر اینکه سازمان بورس اجرای مرحلهای سود را در چند نوبت در دستور کار قرار دهد.
تأخیر، ناهماهنگی، و مشکلات مزمن
تأخیرهای پیدرپی در پرداخت سود سهام عدالت یکی از اصلیترین انتقادات سهامداران در سال گذشته بود. برخی شرکتهای سرمایهپذیر به دلیل عدم برگزاری مجامع یا کمبود نقدینگی، سود را با تأخیر به شرکت سپردهگذاری مرکزی منتقل کردند.
در کنار آن، مشکلات بانکی نیز ادامه داشت؛ حدود ۱۰۰ هزار نفر در مرحله دوم واریز سود سال ۱۴۰۱ به دلیل شماره شبا نامعتبر، حساب غیرفعال یا نقص در ثبت اطلاعات سجام، از دریافت سود محروم شدند. با وجود هشدارهای مکرر سازمان بورس، اطلاعرسانی ناکافی موجب شد بسیاری از سهامداران نتوانند اطلاعات بانکی خود را بهموقع بهروزرسانی کنند.
وراث سهام عدالت؛ پروندهای همچنان باز
یکی از مسائل حلنشده، انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث است. با وجود گذشت بیش از چهار سال از آزادسازی سهام، فرآیند انتقال هنوز با چالشهای حقوقی و فنی روبهروست.
نبود هماهنگی میان قوه قضائیه، سازمان بورس، سازمان امور مالیاتی و تأخیر در راهاندازی وبسرویس جامع انتقال، موجب نارضایتی گسترده میان وراث شده است.
با اینکه در سال ۱۴۰۳ وعدههایی درباره راهاندازی سامانه انتقال سهام داده شد، هنوز خبری از اجرایی شدن آن نیست.
رسانهها، انتظارات کاذب و بیاعتمادی عمومی
در حالی که برخی رسانهها از سودهای چند میلیون تومانی برای سال ۱۴۰۳ خبر داده بودند، سازمان بورس این ارقام را نادرست و غیرقابل استناد دانست.
مهدی حاجیوند تأکید کرد که مبلغ سود نهایی به عملکرد مالی شرکتها و تصمیم مجامع عمومی بستگی دارد و نمیتوان تا زمان تسویه حساب کامل، رقم قطعی اعلام کرد.
این پیشبینیهای غیرواقعی، در نهایت به تضعیف اعتماد عمومی و نارضایتی سهامداران منجر شد.
گامهای اصلاحی و چشمانداز سال ۱۴۰۴
در واکنش به این چالشها، سازمان بورس اقداماتی را در دستور کار قرار داد؛ از جمله:
اخذ مجوزهای کلی از شورای عالی بورس برای تسهیل در فرآیند واریز سود
تشویق به برگزاری مجامع الکترونیکی و میاندورهای
تدوین سازوکار جرایم بازدارنده برای شرکتهای متخلف
تأکید بر بهروزرسانی اطلاعات بانکی و سجامی برای جلوگیری از محروم شدن سهامداران در مراحل بعدی
جمعبندی
در سال ۱۴۰۳، سود سهام عدالت با وعدههای بالا و عملکردی متوسط پرداخت شد. با وجود تلاشها برای اصلاح ساختارها، همچنان نارساییهای سیستماتیک، عدم هماهنگی نهادها، و بیانضباطی مالی برخی شرکتها، مانع تحقق انتظارات سهامداران شد.
با این حال، امید میرود در سال ۱۴۰۴ و با اصلاح رویهها و نظارت جدیتر بر شرکتها، سهامداران سود خود را در موعد مقرر و بهصورت کامل دریافت کنند؛ اگرچه هنوز بخشی از سود سال گذشته، پرداخت نشده و بلاتکلیف باقی مانده است.