شوک بزرگ به کارگران؛ حذف یارانه معیشتی تأیید شد!

با وجود تأکیدهای مکرر دولت بر اجرای عدالت در تخصیص منابع، اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها به نقطه‌ای رسیده که خطاهای جدی در دهک‌بندی‌های درآمدی بسیاری از خانوارهای کارگری به چشم می‌خورد. گزارش‌های میدانی نشان داده است که تعداد قابل توجهی از کارگران، به اشتباه در زمره دهک‌های بالای درآمدی قرار گرفته و از دریافت یارانه محروم شده‌اند. این مشکل، به دلیل نقص در سیستم ارزیابی درآمدی واقعی خانوار، به یکی از مسایل حیاتی برای جامعه کارگری تبدیل شده است.

سیستم دهک‌بندی؛ تهدید حقوق معیشتی کارگران

براساس اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، فاکتورهایی چون تراکنش‌های مالی، مالکیت خودرو یا ملک، سابقه سفر خارجی و مصرف انرژی ملاک قرار دادن دهک‌بندی درآمدی خانوارها هستند. اما کارشناسان و نمایندگان کارگری باور دارند که این شاخص‌ها تصویر روشنی از وضعیت واقعی معیشتی کارگران نمی‌دهند.

به‌عنوان نمونه، کارگری که با دستمزد حداقلی زندگی می‌کند و دارایی او ممکن است تنها یک خودروی فرسوده یا خانه‌ای کوچک در شهرهای کوچک باشد، گاه به دلیل همین دارایی‌ها در زمره دهک‌های بالا قرار گرفته و از یارانه محروم می‌شود. این در حالی است که وضعیت واقعی او نشان‌دهنده چالش‌های جدی معیشت است.

تراکنش‌های مالی؛ عامل اساسی حذف یارانه

یکی از مهم‌ترین انتقادها به روش فعلی دهک‌بندی، تمرکز بیش‌ازاندازه بر تراکنش‌های مالی بانکی است؛ معیاری که نمی‌تواند به‌طور کامل وضعیت اقتصادی افراد را به تصویر بکشد. بسیاری از این تراکنش‌ها مربوط به فعالیت‌های خارج از درآمد نظیر قرض‌گیری، فروش دارایی یا جابه‌جایی حساب‌های مالی برای خانواده است. اما همین ارقام به‌عنوان نشانه‌ای از "درآمد بالا" تعبیر شده و منجر به حذف یارانه بسیاری از کارگران شده است.

محمد، یکی از کارگران نجاری در شهرری، در این خصوص می‌گوید: «خواهرم برای خرید جهیزیه از حساب من استفاده کرد، ولی بعد از مدتی به من اعلام کردند که به دلیل تراکنش‌های بالا یارانه من قطع شده است!» در برخی موارد نیز کارفرمایان به دلیل جلوگیری از مالیات، تراکنش‌های خود را از طریق حساب کارگران انجام می‌دهند که نهایتاً منجر به حذف ناعادلانه یارانه‌ها شده است.

<

کارگران تحت فشار خطاهای دهک‌بندی

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران، با انتقاد از کاستی‌های نظام دهک‌بندی اظهار داشت: «کارگرانی که دستمزدشان حتی کفاف خط فقر را نمی‌دهد، به دلیل داشتن خانه‌ای قدیمی یا خودرویی ارزان‌قیمت، در دهک‌های بالای درآمدی قرار گرفته‌اند.» وی تاکید دارد که حذف یارانه‌ها ضربه بزرگی به معیشت این کارگران وارد کرده و خواستار بازنگری فوری در ملاک‌های ارزیابی است.

اعتراض به حذف یارانه‌ها؛ چالش‌های فراوان

علیرغم ایجاد سامانه‌ای برای ثبت اعتراضات، فرآیند اعتراض به حذف یارانه‌ها بسیار پیچیده و زمان‌بر شده است. بسیاری از کارگران به خصوص در مناطق روستایی یا کم‌برخوردار توان مراجعه و پیگیری این موضوع را ندارند. حتی در مواردی که اسناد ارائه شده‌اند، نتیجه‌ای در بازگرداندن یارانه‌ها حاصل نشده است و خانواده‌های کارگری دچار مشکلات جدی مالی شده‌اند.

لزوم بازنگری فوری در شاخص‌های دهک‌بندی

دکتر نسرین کریمی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه، معتقد است که بررسی دقیق معیشت خانوارها نیازمند داده‌های چندبُعدی است و اتکا به اطلاعات ناقص عدالت اجتماعی را خدشه‌دار می‌کند. فعالان کارگری نیز بر این باورند که باید مدل جدیدی طراحی شود که در آن خوداظهاری، پژوهش میدانی و واقعیت‌های اقتصادی خانوارها لحاظ شود.

در شرایط تورم فزاینده و فشارهای گسترده اقتصادی، اصلاح این شاخص‌ها ضرورت یافته است. بازنگری در معیارهای دهک‌بندی، ساده‌سازی فرآیند اعتراض‌ها و افزایش شفافیت در ارزیابی‌ها می‌تواند به تقویت حمایت‌های دولتی از کارگران و بازگرداندن اعتماد عمومی کمک کند.

<