هرآنچه درباره کارت سوخت و آپدیت‌های آن باید بدانید

 مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور، وزارت نفت را موظف کرده است تا ظرف چهار ماه با همکاری بانک مرکزی، امکان انتقال سهمیه سوخت از کارت سوخت به کارت بانکی را فراهم کند.

اکنون بیش از دو ماه از سال می‌گذرد و زمزمه‌های اجرای آزمایشی این طرح آغاز شده است.

واقعیت این است که هرچند سال یک‌بار، طرح‌هایی جدید با هدف بهبود دسترسی، مدیریت مصرف و بهینه‌سازی سوخت از سوی دولت‌های مستقر و بر اساس مصوبه‌های مجلس رونمایی می‌شوند. بر این اساس وزارت نفت دولت چهاردهم به تازگی از اجرای «طرح آزمایشی انتقال سهمیه سوخت به کارت بانکی» خبر داده است.

پیشینه سهمیه‌بندی سوخت در ایران

سهمیه‌بندی سوخت در ایران طرحی برای هدف‌مندی مصرف سوخت در کشور بود که از تیرماه سال ۱۳۸۶ آغاز شد. در این طرح برای همه خودروها کارت هوشمند سوخت صادر شد و تمامی تلمبه‌های جایگاه‌های سوخت به دستگاه‌های کارت‌خوان و پین‌پد مجهز شدند. سوم خرداد ۱۳۹۴، بنزین تک‌نرخی شد و به این ترتیب، سهمیه‌بندی موقتی متوقف شد. با این حال، در آبان سال ۱۳۹۸، بنزین دوباره سهمیه‌بندی و دو نرخی شد.

کارت هوشمند سوخت که به کارت سوخت معروف است، نوعی کارت از خانواده کارت‌های هوشمند تماسی است که در ایران برای مدیریت سهمیه سوخت در جایگاه‌ها استفاده می‌شود. این کارت‌ها مجهز به برنامه‌هایی برای سهمیه‌بندی سوخت و پرداخت خرد هستند و کلیه خودروهایی که در ایران از جایگاه‌ها سوخت‌گیری کنند، باید از این نوع کارت برخوردار باشند.

در حال حاضر، کارت‌های سوخت به صورت ماهانه ۶۰ لیتر با قیمت ۱۵۰۰ تومان و ۱۰۰ لیتر اضافه با قیمت ۳۰۰۰ تومان قابل شارژ هستند.

جزئیات طرح وزارت نفت

عباس باصفا، مدیر سامانه هوشمند سوخت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، درباره اجرای طرح آزمایشی انتقال سهمیه سوخت به کارت بانکی توضیح داد که «این طرح برای مردم زحمتی ایجاد نمی‌کند.»

او افزود: «این اقدام با هدف حذف کارت‌های اضطراری جایگاه‌های سوخت صورت گرفته است. در عین حال، روش‌های مختلف پرداخت از جمله استفاده از اپلیکیشن موبایل، ووچر، و همچنین کارت سوخت و کارت بانکی در دسترس است.»

باصفا در ادامه تاکید کرد که در صورت عدم همراه داشتن کارت سوخت، افراد می‌توانند از توکن یا اپ موبایل برای سوخت‌گیری استفاده کنند و این امر مشکلی ایجاد نمی‌کند. این طرح به‌صورت تدریجی اجرایی می‌شود تا امکان رصد و پایش مصرف روزانه سوخت فراهم شود.

هدف اصلی: کاهش قاچاق سوخت

یکی از اهداف اصلی اجرای این طرح، جلوگیری از قاچاق سوخت اعلام شده است. به گفته مسئولان، بخش زیادی از قاچاق سوخت از طریق کارت‌های آزاد جایگاه‌ها یا کارت‌های اضطراری انجام می‌شد. با انتقال سهمیه سوخت به کارت بانکی افراد، سوخت‌گیری از طریق کارت بانکی، کارت سوخت، اپلیکیشن موبایل یا ووچر انجام خواهد شد. این رویکرد به حذف تدریجی کارت‌های اضطراری در جایگاه‌ها کمک می‌کند.

البته باید منتظر نتایج اجرای آزمایشی این طرح ماند تا مشخص شود آیا این تغییرات می‌تواند به کاهش قاچاق سوخت منجر شود یا خیر.

زمان‌بندی اجرای طرح

با وجود آغاز آزمایشی این طرح، وزارت نفت هنوز بازه زمانی دقیقی برای مدت اجرای آزمایشی آن و تغییرات قطعی اعلام نکرده است.