هدیه ویژه دولت به جانبازان و ایثارگران؛ خودرو رایگان در راه است!

آیین‌نامه واردات و خرید خودرو برای جامعه جانبازان، که با تصویب هیئت دولت و تأیید وزیر صنعت، معدن و تجارت به گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شده، اکنون به مرحله اجرایی رسیده است.

این مقررات به‌منظور حمایت از قشر ایثارگران طراحی شده‌ و فرصتی فراهم می‌کند که جانبازان بتوانند خودروهای مورد نیاز خود را، چه از تولیدات داخلی و چه از مدل‌های وارداتی، با استفاده از معافیت‌ها و تسهیلات ویژه تهیه کنند.

محدودیت سقف ارزی برای واردات خودرو جانبازان

طبق این آیین‌نامه، میزان درصد جانبازان تعیین‌کننده سقف ارزی مجاز برای واردات خودروهای خاص است:

• جانبازان ۷۰ درصد با قطع دو دست و دو پا یا نابینایی کامل: سقف واردات ۳۵ هزار یورو
• سایر جانبازان ۷۰ درصد: سقف واردات ۳۰ هزار یورو
• جانبازان با سهم جانبازی ۵۰ تا ۶۹ درصد: سقف واردات ۲۵ هزار یورو

در فرآیند واردات خودرو، نیازی به دریافت کارت بازرگانی نیست؛ با این حال، واردکنندگان باید تأییدیه فنی از سازمان محیط زیست و استاندارد ایران و همچنین تضمین خدمات پس از فروش را ارائه کنند.

معافیت‌های گسترده؛ نگرانی از احتمال سوءاستفاده

در حالی که این طرح با هدف حمایت از ایثارگران طراحی شده، برخی کارشناسان نسبت به امکان سوءاستفاده هشدار داده‌اند. حذف تعرفه‌های سنگین گمرکی به‌ویژه برای خودروهای وارداتی، ممکن است موجب شکل‌گیری شبکه‌های دلالی شود. از جمله سناریوهایی مانند ثبت نام صوری، واگذاری امتیاز واردات به افراد غیر مرتبط، و فروش خودروهای وارداتی با قیمت‌های نجومی در بازار آزاد، طبق تجربه‌های قبلی، احتمال بالایی دارد.

واردات خودروهای لوکس با محدودیت خاص

فهرست خودروهای مجاز جهت واردات شامل برندهای معتبری مثل لکسوس، مزدا، بی‌ام‌و، مرسدس بنز، آئودی، نیسان و فولکس‌واگن می‌شود. اما این واردات تنها در اختیار جانبازان ۷۰ درصد به بالا قرار گرفته است؛ در حالی که واردکنندگان دیگر، با محدودیت سقف ۲۰ هزار یورو و پرداخت تعرفه‌های سنگین گمرکی تا ۱۰۰ درصد، مواجه هستند.

تسهیلات ویژه برای خودروهای داخلی

جانبازانی که درصد جانبازی پایین‌تر دارند یا به‌دلیل محدودیت‌های حرکتی نیازمند خودروهای داخلی هستند، می‌توانند از تسهیلات قرض‌الحسنه جهت خرید این خودروها بهره‌مند شوند. این تسهیلات شامل سقف ۳.۵ میلیارد تومان با نرخ کارمزد حداکثر ۴ درصد، به صورت اقساطی و در بازه بازپرداخت ۶۰ ماهه ارائه می‌شود.

همچنین مشمولان محترم طرح، در صورت انصراف از واردات خودرو، می‌توانند بدون نوبت اقدام به خرید خودرو داخلی کنند.

تجربه‌های پیشین و دغدغه شفاف‌سازی

بررسی اجرای سیاست‌های مشابه در گذشته، مانند واگذاری مجوز واردات خودرو به ساکنان جزایر خلیج فارس یا ورزشکاران، نشان داده است که نبود نظارت کافی و شفافیت فرآیندها، بیشتر به سود دلالان و بهره‌جویان ختم شده تا افراد هدف. بر همین اساس، هم‌اکنون کارشناسان درخواست راه‌اندازی سامانه‌های نظارتی دقیق، مکانیزم‌های اعتبارسنجی مشمولان و شفاف‌سازی مراحل واردات را مطرح کرده‌اند تا از فساد و تبعیض در بازار خودرو جلوگیری شود.