پیش‌بینی مهم یک کارشناس از آینده مذاکرات

با انتشار اخباری مبنی بر تأخیر دور جدید مذاکرات میان ایران و آمریکا، بازارهای داخلی به‌سرعت واکنش نشان دادند. در هفته گذشته، نرخ دلار به‌طرز قابل‌توجهی افزایش یافت و به ۸۶ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. شایان ذکر است که در جریان مذاکرات، هیچ تحول بنیادینی رخ نداده است که بتوان نتیجه‌گیری قطعی از تغییر مسیر مذاکرات داشت. با این حال، مذاکره‌کنندگان همچنان نسبت به آینده مذاکرات امیدواری محتاطانه‌ای دارند. حتی تغییر مشاور امنیت ملی آمریکا نیز به‌جای تشدید سخت‌گیری‌ها، این امکان را فراهم کرده که سیاست‌های ملایم‌تر به اجرا گذاشته شوند.

چالش‌های تحریمی؛ پایدار اما آسیب‌زا

در پنجاه سال اخیر، اقتصاد ایران همواره با چالش‌های ناشی از تحریم‌ها دست و پنجه نرم کرده است. اگرچه شدت این تحریم‌ها از دهه ۸۰ بیشتر شد، اما وابستگی شدید اقتصاد به موضوع تحریم و مذاکرات در هیچ دوره‌ای به این حد نرسیده بود. امروز حتی عقب‌افتادن یک دور مذاکره می‌تواند ارزش ریال را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد. گرچه در کوتاه‌مدت تغییر این وضعیت دشوار به‌نظر می‌رسد، اما در بلندمدت باید برای کاهش این وابستگی، چاره‌ای اندیشیده شود.

تأثیر اخبار مذاکرات در بازار ارز

کمال سید علی، معاون پیشین ارزی بانک مرکزی، درباره افزایش قیمت ارز و تأثیر اخبار مذاکرات اظهار داشت: «از آغاز مذاکرات با آمریکا شاهد کاهش سریع نرخ ارز بودیم و اکنون که مذاکرات به تعویق افتاده، افزایش قیمت‌ها نمایان شده است. در این شرایط، هر خبر مثبت یا منفی به‌سرعت این تغییرات را به همراه داشته است.»

وی افزود: «با وجود اینکه قیمت ارز در بازار مشخص می‌شود، نباید تاثیر حرکات کسانی که در گذشته ارز را با قیمت بالا خریداری کرده‌اند نادیده گرفت. این افراد با تلاش‌هایی جهت افزایش قیمت، فضای بازار را ملتهب می‌کنند.»

چالش در جزئیات مذاکرات

سید علی درباره چالش‌های مذاکرات اخیر توضیح داد: «دور اول و دوم مذاکرات موجب افزایش اطمینان شد و ارزش ریال نیز تقویت گردید. اما اخیراً، به‌نظر می‌رسد جزئیات مذاکرات مشکلاتی ایجاد کرده است. علاوه‌براین، اظهارات وزیر خارجه آمریکا نیز به نوسانات بازار دامن زده است.»

آیا قیمت دلار به رکورد جدیدی خواهد رسید؟

در پاسخ به این پرسش که آیا در صورت شکست مذاکرات، قیمت دلار به بیش از ۱۰۵ هزار تومان خواهد رسید، معاون پیشین بانک مرکزی اظهار داشت: «باور من این است که در آن زمان، افزایش قیمت دلار بیشتر تحت‌تأثیر احتمال وقوع جنگ بود تا واقعیت بازار. اگر مذاکرات شکست بخورد، احتمالاً قیمت دلار به این حد نخواهد رسید، مگر اینکه خطر وقوع جنگ جدی شود.»

<

«شرطی شدن» اقتصاد؛ پیامد فشارهای بین‌المللی

این کارشناس اقتصادی درباره وابستگی شدید اقتصاد ایران به تحولات سیاسی و دیپلماتیک گفت: «در گذشته، زمانی‌که تحریم‌ها برقرار می‌شدند، واکنش بازارها چندان شدید نبود. اما با گذشت زمان، از دهه ۸۰ به بعد، این وابستگی به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافت.»

وی به هشدار نسبت به اقدامات اخیر دولت آمریکا اشاره کرد و افزود: «فروش محصولات پتروشیمی ایران بدون مشکل انجام می‌شد، اما واشنگتن اخیراً به این حوزه فشار وارد کرده است. چنین اقداماتی بیشتر تلاشی برای کسب موقعیت برتر در مذاکرات آینده هستند.»

پیش‌بینی آینده مذاکرات

سید علی در ادامه افزود: «تا کنون، تأکید اصلی دولت آمریکا بر جلوگیری از دستیابی ایران به بمب اتمی بوده است. بنابراین، مذاکرات به احتمال قوی روی این موضوع متمرکز می‌شوند. اگر گفت‌وگوها تنها شامل بحث بر سر غنی‌سازی هسته‌ای باشد، احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات بالا خواهد بود.»

وی در انتها پیش‌بینی کرد: «احتمالاً مذاکرات به نتیجه خواهد رسید. زیرا آمریکا از یک درگیری نظامی با ایران سود چندانی نمی‌برد. برعکس، توافق موجب خواهد شد واشنگتن بتواند بر موضوعات دیگری مانند رقابت با چین و جنگ اوکراین تمرکز کند.»