بازار مسکن در شوک/ اعلام قیمت‌ها همه را گیج کرد
اقتصاد 100- کارشناس بازار مسکن با انتقاد از اعلام میانگین قیمت مسکن توسط بانک مرکزی، این روش را گمراه‌کننده دانست و خواستار واگذاری این وظیفه به دفتر اقتصاد مسکن شد تا آمار دقیق‌تری مبتنی بر تفاوت‌های منطقه‌ای ارائه شود.
بازار مسکن در روزهای اخیر با شوک‌های متوالی مواجه بوده است و اعلام قیمت‌ها از سوی منابع مختلف، سردرگمی بسیاری برای خریداران و فروشندگان ایجاد کرده است. این موضوع نگرانی‌هایی را در میان کارشناسان و فعالان بازار به وجود آورده است که نیاز به بازنگری در روش‌های آماری و اعلام قیمت را مطرح می‌کند.
نقد اعلام میانگین قیمت‌ها توسط بانک مرکزی
فرشید ایلاتی، کارشناس بازار مسکن، اخیراً با تاکید بر ضعف‌های مشاهده‌شده در روش اعلام قیمت‌ها، گفت: «اعلام میانگین قیمتی برای کل شهرها به دلیل تفاوت زیاد بین مناطق، گمراه‌کننده است. اختلاف قیمت در شهری مانند تهران میان مناطق پایین و بالا به بیش از ۳۰۰ میلیون تومان می‌رسد. نمی‌توان با میانگین‌گیری از فایل‌های متنوع، شاخص قیمت معتبری ارائه داد.»
ایلاتی پیشنهاد کرد که قیمت‌ها به صورت محله‌ای و بر اساس اطلاعات واقعی معاملات ثبت‌شده و دارای کد رهگیری اعلام شوند. وی افزود: «ایجاد سامانه‌ای که تمامی معاملات قطعی را با مشخصات عمومی منتشر کند، می‌تواند شفافیت بیشتری به بازار بدهد و اطلاع‌رسانی دقیق‌تری را ارائه دهد.»
تاثیر وام‌های مسکن در بازار
این کارشناس اقتصادی معتقد است که وام‌های مسکن به دلیل شرایط سخت بانکی و اقساط بالا، تاثیر قابل‌توجهی در بازار ندارند. ایلاتی توضیح داد: «این وام‌ها به‌جای کاهش مشکلی از بازار، نهایتاً منجر به افزایش تورم انتظاری می‌شوند. در بسیاری موارد، این حمایت‌ها خود را در قیمت رهن نشان می‌دهند.»
وی پیشنهاد می‌کند که دولت به‌جای تمرکز روی این سیاست‌ها، اقدامات مؤثرتری همچون اجرای طرح‌هایی نظیر نهضت ملی مسکن را اولویت دهد. «اگر یک میلیون خانوار از بازار اجاره خارج شوند و صاحب مسکن ملکی گردند، این اقدام می‌تواند یک میلیون واحد مسکونی جدید به بازار اجاره بازگرداند و به‌طور چشمگیری قیمت اجاره را تعدیل کند.»
مشکلات آگهی‌های مسکن و سامانه املاک
یکی دیگر از چالش‌های اصلی در بازار، نحوه انتشار آگهی‌های مسکن است. به گفته ایلاتی: «گاه یک ملک توسط حدود ۴۰ مشاور املاک با قیمت‌ها و عبارات متفاوت آگهی می‌شود که این مسئله مدیریت آن را برای پلتفرم‌ها و مراجعان بسیار دشوار می‌سازد.»
وی بر لزوم استفاده از اطلاعات سامانه املاک و اسکان کشور برای بهبود کیفیت آگهی‌ها تاکید کرد و گفت: «برای آگهی‌دهنده‌ای که اطلاعات ملک او در سامانه موجود نیست، باید فرآیندی تعیین شود که ابتدا اطلاعات در سامانه ثبت شود و پس از تایید کد ملی و کد پستی، امکان انتشار آگهی فراهم شود.»
چالش آماری و اصلاح سیاست‌ها
ایلاتی بر ضرورت تجدیدنظر در شیوه گزارش‌دهی بانک مرکزی و مرکز آمار تاکید کرد و اظهار داشت: «این مدل گزارش‌دهی آماری، بازار را به سمت و سوی نادرست هدایت می‌کند. برای جلوگیری از این مشکلات، بهتر است که اعلام آمار به دفتر اقتصاد مسکن و سامانه کد رهگیری معاملات سپرده شود.»
وی در پایان به سیاستگذاران توصیه کرد که تمرکز خود را بر اصلاح نظام بانکی و تامین مالی پروژه‌های تولید مسکن معطوف کنند و از شیوه‌های مرسوم و ناکارآمد فاصله بگیرند.
جدول تفاوت میان قیمت‌گذاری میانگین و قیمت واقعی بازار
روش قیمت‌گذاری مزایا معایب| اعلام میانگین قیمتی | ساده و سریع برای ارائه به عموم | گمراه‌کننده برای خریداران و فروشندگان |
| اعلام قیمت محله‌ای | دقیق و شفاف | نیازمند جمع‌آوری اطلاعات کامل و سامانه‌سازی |
