فرار جنجالی دو خلبان توده‌ای از دوشان‌تپه؛ سرنوشت هواپیماها چه شد؟

 یک گزارش جالب از وبسایت عصر ایران داستان فرار دو خلبان نیروی هوایی و نقش هواپیماها در فرقه دموکرات آذربایجان را روایت می‌کند.

ماجرای کمبود هواپیما در فرقه دموکرات

بر اساس این گزارش، فرقه دموکرات آذربایجان که قدرت قابل توجهی در مناطق شمال غربی ایران به دست آورده بود، یک مشکل اساسی داشت؛ عدم وجود هواپیما. جعفر پیشه‌وری، رئیس این فرقه، معتقد بود که "یک هواپیما برابر با یک لشکر پیاده است." این باور، انگیزه‌ای برای اقداماتی عجیب توسط افسران توده‌ای نیروی هوایی شد.

اولین تلاش خلبانان برای انتقال هواپیما

در اسفند ماه ۱۳۲۴، ستوان خلبان جواد زرینه به همراه استوار فنی محمدعلی پیدا، از فرودگاه دوشان‌تپه یک هواپیمای جنگی (مدل هایند) را به مقصد تبریز ربودند. آنها که سوخت کافی نداشتند، در نزدیکی آبگیر قوری‌گل، ۳۰ کیلومتری جنوب شرق تبریز، مجبور به فرود شدند. با برخورد به برف‌های کنار آبگیر، ملخ هواپیما خم شد و هواپیما آسیب دید. این هواپیما پس از انتقال به تبریز نتوانست نیاز فرقه دموکرات را برآورده کند.

برنامه برای ربودن هواپیماهای بیشتر

دو تن از افسران نیروی هوایی به نام‌های سروان زربخت و سروان جودی، که عضو حزب توده بودند، تصمیم گرفتند تا این مشکل را حل کنند. آنها به منزل عبدالصمد کامبخش، یکی از سران حزب توده، رفتند و اجازه گرفتند که هنگام پرواز آزمایشی در روز شنبه ۲۴ فروردین ۱۳۲۵، به جای بازگشت به مبدا، هواپیماها را به فرودگاه موقت بناب منتقل کنند. این منطقه تحت کنترل فرقه دموکرات بود و می‌توانست نیاز هواپیماهای جنگی آنها را برآورده کند.

اعتماد فرماندهان به خلبانان توده‌ای

در روز پرواز، سرگرد طوفانیان (که بعدها ارتشبد شد) و سرهنگ هدایت گیلانشاه (فرمانده بعدی نیروی هوایی ایران) در کنار باند پرواز حضور داشتند. سرهنگ گیلانشاه به این دو خلبان آنقدر اعتماد داشت که پس از فرار آنها با هواپیماها، دستور داد ملخ تمامی هواپیماهای موجود در دوشان‌تپه باز شود تا از وقوع مجدد چنین حادثه‌ای جلوگیری شود.