پشت پرده افزایش نجومی قیمت میوه مشخص شد
اقتصاد ۱۰۰- با وجود تکذیب اتحادیه فروشندگان میوه، قیمت‌ها در بازار میوه به صورت نجومی افزایش یافته است. کارشناسان علت اصلی را افزایش تعداد واسطه‌ها و زنجیره طولانی دلالی می‌دانند که به شکل تصاعدی هزینه نهایی میوه را بالا می‌برد، در حالی که تولید و عرضه میوه در سطح کشور مشکلی ندارد.
جهش تورم در میوه و خشکبار
شاخص تورم ماهانه در زیرگروه میوه و خشکبار در خردادماه امسال ۹.۳ درصد بوده است. معنای چنین چیزی این است که مصرف‌کنندگان در خردادماه، نزدیک به ۱۰ درصد بیشتر از اردیبهشت ماه برای خرید میوه و خشکبار هزینه کرده‌اند. از طرف دیگر، تورم خردادماه امسال نسبت به خردادماه سال گذشته در این گروه، نزدیک به ۵۸ درصد بوده است که عدد بسیار بالایی است. این در حالی است که در بخش سبزیجات تورم یک‌ساله ۶۲ درصد بالا رفته است.
قیمت نجومی در سبد میوه تابستانی
بازدیدهای میدانی نیز نشان می‌دهد متوسط قیمت یک سبد میوه تابستانی به بیش از کیلویی ۱۲۰ هزار تومان رسیده است، به طوری که ارزان‌ترین میوه، خیار با کیلویی میانگین ۵۴ هزار تومان است و گران‌ترین میوه، گیلاس با کیلویی حدوداً ۴۱۴ هزار تومان بوده است. در این میان، طالبی کیلویی ۱۳۹ هزار، آلبالو رسمی کیلویی ۱۶۰ هزار، انگور یاقوتی و زردآلو کیلویی ۲۰۰ هزار و سایر میوه‌ها بیش از کیلویی ۲۰۰ هزار تومان هستند.
دست‌های زیاد در بازار میوه
در ایران مانند بسیاری از کشورها، در زنجیره تأمین میوه و تره‌بار واسطه‌هایی وجود دارند که محصولات کشاورزی را از تولیدکنندگان خریداری کرده و با قیمت بالاتری در اختیار خرده‌فروشان قرار می‌دهند. اما امسال گویا اتفاق جدیدی رخ داده و «تعداد» واسطه‌ها برای خرید و فروش میوه بالا رفته است. به عبارتی در بازار میوه «دست زیاد شده است» و هر چه تعداد این واسطه‌ها بیشتر می‌شود، قیمت نهایی محصول نیز به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.
دلالان بازار را قفل کرده‌اند
برخی باغداران و حتی واسطه‌ها می‌گویند در برخی از موارد، دلالان و واسطه‌ها اقدام به احتکار و عدم عرضه محصولات می‌کنند تا قیمت‌ها را بالا نگه دارند. این در حالی است که کشاورزان محصولات خود را با قیمتی پایین در اختیار واسطه‌ها می‌گذارند، اما این محصولات با قیمتی نامتعارف به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. نبود بازارهای مستقیم برای فروش محصولات، مثل بازارهای محلی یا اینترنتی، موجب شده دلالانی که تعدادشان بیشتر هم شده، کنترل بازار را به‌دست گیرند.
تفاوت قیمت میوه در شمال و جنوب شهر
یکی از مواردی که بر قیمت میوه تأثیرگذار است، منطقه جغرافیایی است. قیمت میوه در مناطق بالای شهر، به دلیل تقاضای زیاد و اجاره بهای بالاتر مغازه، بیشتر است. هزینه‌های نگهداری و توزیع در مناطق مختلف شهر نیز متفاوت است. همچنین دسترسی به میادین میوه و تره‌بار و نوع فروشگاه‌های عرضه‌کننده می‌تواند در قیمت نهایی تأثیر بگذارد.
واکنش اتحادیه به گرانی میوه
با وجود اینکه قیمت میوه در برخی میوه‌فروشی‌ها نجومی شده، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی این موضوع را رد می‌کند. اسدالله کارگر گلشن‌آبادی گفته است: «در حال حاضر تنها گیلاس و آلبالو کمی گران هستند که علت آن آسیب به شکوفه‌های این دو محصول است. سایر میوه‌ها با قیمت مناسب عرضه می‌شوند.»
تولید میوه مشکلی ندارد
معاونت امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی نیز درباره وضعیت تولید می‌گوید: «در حال حاضر در حوزه میوه مشکلی وجود ندارد و به‌جز چهار میوه گرمسیری (موز، انبه، آناناس و نارگیل)، در بقیه موارد نیاز داخلی تأمین می‌شود و حتی صادرات داریم.» محمدمهدی برومندی افزود: «در سال گذشته حدود ۴.۳ میلیارد دلار درآمد ارزی از صادرات میوه به‌دست آمد. طرح توسعه تولید موز هم در استان سیستان و بلوچستان در حال اجراست.»
کاهش قیمت در میدان مرکزی
مصطفی دارایی‌نژاد، رئیس پیشین اتحادیه بارفروشان، گفت: «در یک هفته اخیر برداشت میوه افزایش یافته و کمبودی در بازار نیست. به همین دلیل قیمت‌ها حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است. در حال حاضر، در میدان تره‌بار مرکزی گیلاس بین کیلویی ۱۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان عرضه می‌شود.» او اضافه کرد: «خرده‌فروشان می‌توانند تا ۳۰ درصد به قیمت خرید اضافه کنند.»
دلالان مکمل یا مانع؟
مجید قدیمی، یکی از باغداران دماوند، گفت: «یکی از مشکلات اصلی، وجود واسطه‌هایی است که میوه‌ها را از میادین خریداری کرده و با درصدی سود به مغازه‌داران می‌فروشند. چون بارفروشان تمایل به فروش جزئی ندارند، محصولات خود را به این واسطه‌ها می‌دهند. همین روند باعث می‌شود چند واسطه در مسیر عرضه اضافه شود و قیمت نهایی برای مصرف‌کننده بالا رود.»
دلیل اتکای باغداران به دلالان
قدیمی افزود: «باغدار توانایی مالی، نیروی انسانی و زمان کافی برای جمع‌آوری و بسته‌بندی ندارد. دلالانی که این فرآیند را انجام می‌دهند در واقع مکمل تولیدکننده هستند. چون میوه فسادپذیر است، اگر کسی قیمت نامتعارف بگذارد، فروش نمی‌کند. اغلب مردم قبل از خرید قیمت‌ها را از مغازه‌های مختلف بررسی می‌کنند.»
قیمت خرید میوه در باغات
قدیمی گفت: «عمده محصول باغات دماوند سیب است. آلبالو بسته به کیفیت، کیلویی ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان و گیلاس بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان توسط میدان تره‌بار از ما خریداری شده است.»
منبع: روزنامه ایران
