شوک بزرگ در بازار مواد غذایی/ گوشت، لبنیات و روغن در صدر گرانی‌ها
اقتصاد 100- شوک تورمی در بازار مواد غذایی؛ افزایش قیمت شیر خام و تغییرات مالیاتی، موج جدیدی از گرانی را در اقلام اساسی مانند گوشت، لبنیات و روغن خوراکی به همراه داشته است. این تغییرات در هفته دوم خرداد ۱۴۰۴، بازار را به شدت تحت‌تأثیر قرار داده است.
بررسی بازار کالاهای اساسی
یکی از بزرگترین تغییرات در بازار کالاهای اساسی این هفته از سوی مجلس شورای اسلامی اتفاق افتاد. نمایندگان مجلس در جلسه‌ای مهم با لایحه دوفوریتی دولت مبنی بر ادامه یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی مخالفت کردند. هفته گذشته، دولت پیشنهاد کرده بود مالیات بر برخی اقلام اساسی مانند روغن ، شکر ، نهاده‌های دامی و کشاورزی همانند سال گذشته به یک درصد کاهش یابد. این تصمیم به دلیل فشار اقتصادی و افزایش قیمت‌ها مطرح شد، اما نمایندگان مجلس به دلیل نگرانی از کاهش درآمدهای مالیاتی با آن مخالفت کردند.
در همین راستا کارشناسان اقتصادی پیشنهاد کرده‌اند موضوع مربوطه در سران قوا مورد بررسی قرار گیرد. از سوی دیگر، مسئولان دولتی اعلام کرده‌اند مصرف روغن و شکر در کشور بسیار فراتر از استانداردهای جهانی بوده و حتی نسبت به پیش‌بینی مصرف در سند امنیت غذایی حدود ۱.۵ برابر بیشتر است.
چالش‌های بازار غلات
افزایش قیمت گندم و آرد در هفته‌های اخیر به گرانی برخی محصولات مانند ماکارونی و فرآورده‌های مرتبط منجر شده است. دولت یارانه گندم صنف و صنعت را حذف کرد و اکنون نانوایان آزادپز و کارخانجات مواد غذایی مجبورند گندم مورد نیاز خود را با قیمت بسیار بالاتری خریداری کنند.
همچنین قیمت سبوس گندم نیز از ۶ هزار تومان در سال گذشته به ۹ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافته است. این تغییر قیمت فشار زیادی بر کارخانه‌ها و مصرف‌کنندگان وارد کرده و برخی کارخانه‌ها حاضر به تحویل سفارش‌های قدیمی تنها با دریافت مابه‌التفاوت قیمت شده‌اند.
مشکل دسترسی به شکر
رصد بازار نشان داده است که قفسه‌های شکر در فروشگاه‌ها تقریباً خالی شده‌اند. فروشندگان دلیل این مسئله را کمبود شدید شکر در بازار اعلام کرده‌اند. با وجود برنامه عرضه شکر در سامانه بازارگاه، همچنان کمبود این محصول در بازار مشهود است.
بازار لبنیات در بحران
در بازار لبنیات ، تولیدکنندگان به دنبال راه‌هایی برای خارج کردن محصولات خود از لیست قیمت‌گذاری هستند. برای مثال، افزودن ویتامین‌ها به شیر و سایر محصولات باعث افزایش چشمگیر قیمت‌ها شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که قیمت بطری شیر کم چرب با افزودن ویتامین D3 افزایش یافته و این رویکرد در سایر محصولات لبنی نیز دیده شده است.
وضعیت سایر بازارها
محصولات دیگر نظیر چای ، تخم مرغ ، گوشت مرغ و گوشت قرمز نیز طی هفته‌های اخیر شاهد افزایش قیمت بوده‌اند. برای مثال، قیمت هر بسته چای خارجی ۵۰۰ گرمی نزدیک به ۱۵ درصد بالا رفته است. همچنین، قیمت تخم مرغ پس از دو سال ثبات، افزایش قابل توجهی داشته است.
| کالاهای اساسی | ||
| گوشت مرغ | ۱۰۴ هزار تومان | ۹۹ هزار و ۸۰۰ تومان |
| تخم مرغ (شانه ۳۰ عددی) | ۱۴۸ تا ۱۸۰ هزار تومان | ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار تومان |
| چای خارجی (۵۰۰ گرمی) | ۵۷۴ هزار و ۹۰۰ تومان | ۴۹۹ هزار و ۹۰۰ تومان |
| شکر | ۶۵ هزار تومان | ۶۵ هزار تومان |
| روغن آفتابگردان (۱.۸ لیتری) | - | - |
گفتنی است؛ شهروندان می‌توانند با مراجعه به میادین میوه و تره بار برخی از اقلام اساسی را با قیمت‌های پایین‌تر خریداری نمایند. برای مثال، خرید گوشت ، تخم مرغ و انواع حبوبات در این میادین تا ۲۰ درصد ارزان‌تر از فروشگاه‌های سطح شهر عرضه می‌شود.
