شوک بزرگ به بازار مسکن؛ قفل خرید و فروش مسکن شکست!

در حال حاضر، عقب‌ماندگی محسوس در عرصه عرضه مسکن نسبت به تقاضا همچنان مشهود است. اجرایی شدن کند پروژه‌هایی مانند نهضت ملی مسکن، بی‌تحرکی بانک‌ها در ارائه وام‌های مسکن، و نبود مشوق‌های کافی برای بخش خصوصی، سبب شده پاسخگویی به نیازهای خانواده‌ها در این حوزه به‌درستی انجام نگیرد.

علاوه بر این، افزایش هزینه‌های ساخت و نوسانات نرخ ارز به همراه رشد قیمت زمین، انتظارات تورمی را در جامعه تشدید کرده است. این شرایط، فضای روانی بازار مسکن را دستخوش تغییرات جدی کرده و برخی مالکان به دلایل مختلف از فروش واحدهای خود خودداری کرده و یا قیمت‌هایی غیرواقعی برای آنها تعیین نموده‌اند.

از سوی دیگر، نبود نظارت لازم در بازار معاملات و اجاره، فرصت مناسبی برای رفتارهای سوداگرانه و ایجاد بهای غیرمنطقی در بازار فراهم آورده است. این وضعیت، به‌ویژه برای گروه‌های متوسط و پایین جامعه که در فصل تغییر مکان به تأمین مسکن نیاز دارند، مشکلاتی جدی و نگرانی‌های عمیق ایجاد کرده است.

اگر در مدت زمان باقی‌مانده از فصل بهار، سیاست‌گذاران برنامه‌های فوری برای مدیریت انتظارات تورمی، تسریع روند ساخت و عرضه مسکن، ساماندهی ارائه تسهیلات بانکی و افزایش نظارت‌ها اجرا نکنند، بازار مسکن در فصل تابستان ممکن است به یکی از متشنج‌ترین دوره‌های آن در سال‌های اخیر تبدیل شود.

کارشناسان حوزه مسکن معتقدند که در یک سال گذشته شاهد توقف رشد قیمت‌ها بوده‌ایم و این ثبات بیشتر نتیجه اجرای سیاست‌های بانک مرکزی بوده است.

نقش سیاست‌های بانک مرکزی در ثبات بازار

فرهاد بیضایی، کارشناس حوزه مسکن، با تحلیل شرایط موجود اظهار داشت: وضعیت فعلی بیش از آن‌که به تغییر دولت یا وزارتخانه‌ها مرتبط باشد، تحت‌تأثیر تصمیمات کلی بانک مرکزی قرار گرفته است. سیاست‌هایی نظیر کنترل رشد نقدینگی که از دولت سیزدهم آغاز شد و مورد تأیید رهبری قرار گرفت، در دولت چهاردهم نیز ادامه پیدا کرده است.

<

تحلیل تأثیر توقف رشد قیمت مسکن

بیضایی توضیح داد که توقف رشد قیمت‌ها نتیجه کنترل ترازنامه بانک‌ها بوده است. این برنامه‌ریزی از سال ۱۴۰۲ به‌طور واضح مشهود شده است. برخلاف گذشته که تمرکز اصلی بر وزارت راه و شهرسازی بود، اکنون تأثیرگذاری سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی به‌طور عمده دیده می‌شود.

وی با اشاره به ثبات در قیمت مسکن افزود که این وضعیت می‌تواند توانایی خانواده‌ها برای خرید را افزایش دهد. اما در خصوص وام‌های جدید، توضیح داد که این تسهیلات باید با دقت بیشتری تخصیص یابد تا تأثیر مثبت بر بازار داشته باشد.

<

نیاز به تجدیدنظر در طرح نهضت ملی مسکن

بیضایی همچنین تاکید کرد که نهضت ملی مسکن باید با توجه به شرایط اقتصادی کشور اصلاح شود. وی اظهار داشت که ساختار فعلی این طرح متناسب با اقتصاد کشور نیست و موجب کندی در پیشرفت اجرایی آن شده است.

در نهایت، این کارشناس معتقد است که سیاست‌های بانک مرکزی با ارائه گزارش‌های دقیق و شناسایی نقاط بحرانی، می‌توانند تأثیر مطلوبی بر ثبات بازار مسکن داشته باشند. وی تاکید کرد که نقش گزارش‌های آماری بانک مرکزی در کمک به اصلاح سیاست‌های اقتصادی، بسیار پررنگ‌تر از ایجاد تنش در بازار است.

وی یادآور شد که تجربه‌های دهه‌های گذشته نشان می‌دهد بازار مسکن در دوره‌هایی دچار بحران شده، اما اصلاحات بانک مرکزی توانسته بازار را به سمت تعادل هدایت کند.