افزایش غیرمنتظره اجاره بها؛ مستاجران زیر فشار شدید دولت

بر اساس اطلاعیه معاونت مسکن و ساختمان، از شنبه، ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴، امکان ثبت‌نام در طرح جدید وام ودیعه مسکن فراهم خواهد شد. سقف این تسهیلات برای مستاجران شهر تهران به ۲۷۵ میلیون تومان می‌رسد؛ همچنین در مراکز استان‌ها این رقم ۲۱۰ میلیون تومان تعیین شده است. برای ساکنان سایر شهرها مبلغ این وام ۱۴۰ میلیون تومان و برای روستاییان ۵۵ میلیون تومان اعلام شده است. نرخ سود این وام ۲۳ درصد بوده و بازپرداخت آن طی پنج سال صورت می‌گیرد.

در حالی‌که هر ساله با آغاز فصل جابجایی مستاجران، بازار رهن و اجاره مسکن به تکاپو می‌افتد، امسال با خلاء مهمی مواجه شده‌ایم؛ این خلاء به عدم تعیین سقف افزایش اجاره‌بها مربوط می‌شود.

اواخر ماه گذشته، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، در جلسه دوم شورای عالی مسکن دولت چهاردهم عنوان کرد که بسته‌ای برای حمایت از اجاره‌نشین‌ها تصویب شده است. او با بیان آمارهای موجود از مرکز آمار ایران گفت، ۶۹ درصد خانوارهای شهری مالک هستند و ۲۳ درصد مستاجر؛ در روستاها نیز ۸۹ درصد مالک و ۴.۴ درصد مستاجر هستند. وی تأکید کرد که بیش از دو میلیون خانوار مستاجر که در دهک‌های ۱ تا ۴ قرار دارند، در اولویت حمایت‌های دولتی برای خانه‌دار شدن قرار گرفته‌اند.

او در ادامه افزود: بر اساس آمار، در زمستان گذشته نرخ تورم اجاره‌بها کمتر از تورم کل کشور بوده است. وزیر راه و شهرسازی همچنین اعلام کرد که بسته استیجار برای ساماندهی بازار پیش از فصل جابجایی تدوین شده و طی یک ماه آینده اجرایی خواهد شد. محورهای اصلی این بسته شامل تسهیلات حمایتی، کنترل بازار اجاره و افزایش عرضه مسکن است.

وی خاطرنشان کرد که قرار است ۲۰ هزار میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه ودیعه مسکن به خانواده‌های کم‌درآمد اختصاص یابد؛ همچنین برای سایر دهک‌ها، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات با نرخ سود مشخص در نظر گرفته شده است که نحوه پرداخت آن توسط هیئت‌عالی بانک‌ها تعیین خواهد شد.

<

بحران پرداخت اجاره‌بها برای مستاجران

وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که پیش‌تر افزایش اجاره‌بها بین ۲۰ تا ۲۵ درصد محدود شده بود، اما مصوبه جدید شورای عالی مسکن این اختیار را به شورای مسکن استان‌ها داده تا سقف اجاره‌بها را بر اساس نرخ تورم همان استان مشخص کنند.

اما برای استان‌هایی مانند تهران، که مستاجران ناچارند بیش از ۷۰ درصد درآمد خود را صرف اجاره کنند، هنوز هیچ تصمیمی درباره سقف افزایش اجاره‌بها گرفته نشده است. همین موضوع فشار مضاعفی را بر این قشر وارد کرده است.

یکی از مستاجران به خبرگزاری تسنیم گفت: ۲ ماه دیگر تا پایان قرارداد فعلی من باقی مانده، اما مالک اعلام کرده که برای تمدید قرارداد باید ۴۰۰ میلیون تومان دیگر به مبلغ رهن اضافه کنم.

او افزود: هم‌اکنون در یک واحد ۵۰ متری زندگی می‌کنم که مبلغ رهن آن ۵۰۰ میلیون تومان و اجاره آن ۱۰ میلیون تومان است. اگر سقف وام ودیعه مسکن در تهران یعنی ۲۷۵ میلیون تومان را دریافت کنم، باز هم ۱۲۵ میلیون تومان کم می‌آورم.

وی اظهار کرد: پرداخت این مبلغ به معنای افزایش ۴ میلیون تومان در اجاره ماهیانه است که با توجه به سطح حقوقم، چنین رقمی برای من غیرممکن است.

مستاجر دیگری که در حومه تهران سکونت دارد، توضیح داد که سال گذشته یک واحد ۶۰ متری را با رهن ۵۰۰ میلیون تومان اجاره کرده بود؛ اما مالک گفته برای تمدید قرارداد باید ۲۰۰ میلیون دیگر به مبلغ رهن اضافه کند.

او ادامه داد: تنها راه حل من این است که خودرو پراید خود را بفروشم و امیدوارم بتوانم آن را با توجه به مدلش، ۲۰۰ میلیون تومان به فروش برسانم.

با این حال، تجربه نشان داده که وام ودیعه مسکن نمی‌تواند مشکل مستاجران را طور کامل حل کند.

طبق گزارش‌ها، معاونت مسکن و ساختمان اعلام کرده است که سامانه ثبت‌نام وام ودیعه مسکن در حال به‌روزرسانی است و قرار است مدارک متقاضیان به صورت آنلاین بررسی شود. همچنین زیرساخت‌های لازم برای پرداخت تسهیلات فراهم شده و افراد واجد شرایط از هفته آینده می‌توانند اقدامات لازم برای ثبت‌نام را انجام دهند.

با توجه به وضعیت موجود، لازم است که مسئولین هرچه سریع‌تر برای تعیین سقف افزایش اجاره‌بها در استان‌های مختلف اقدام کنند، به‌ویژه در مناطقی مثل تهران که مشکل اجاره مسکن در آن پیچیده‌تر شده است تا فشار بر این قشر آسیب‌پذیر کاهش یابد.