شرایط وام مسکن سخت‌تر شد؛ ضد حال بزرگ برای خریداران

براساس نظر بسیاری از شهروندان، به دلیل قیمت‌های سرسام‌آور مسکن در کشور، وام مسکن حتی توانایی پوشش بخش کوچکی از هزینه خرید خانه را ندارد. نتیجه این شرایط صرفاً به افزایش تعهدات مالی خریداران منجر می‌شود. این مسئله، فاصله عمیق بین سیاست‌های فعلی و واقعیت بازار مسکن را نشان می‌دهد؛ جاییکه شکاف بین مبلغ این وام‌ها و قیمت واقعی خانه‌ها، اعتماد عمومی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.

افزایش قیمت‌ها و تبدیل رؤیای مسکن به چالش بزرگ

افزایش سریع قیمت مسکن همراه با تورم بالا و کاهش قدرت خرید خانوارها، خرید مسکن را برای بسیاری از مردم به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل کرده است. حتی افزایش ۱۰۰ میلیون تومانی سقف وام مسکن نیز نمی‌تواند راه‌حل موثری برای خانه‌دار شدن اقشار مختلف باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حل مشکلات بازار مسکن نیازمند کنترل تورم و تقویت قدرت خرید عمومی است و اقداماتی مانند افزایش مبلغ وام تأثیر چندانی نخواهد داشت.

در آخرین روز کاری سال ۱۴۰۳، سقف وام مسکن افزایش یافت؛ در تهران از ۴۰۰ به ۵۰۰ میلیون تومان، در مراکز استان‌ها از ۳۲۰ به ۴۰۰ میلیون تومان و در شهرهای کوچک نیز از ۲۴۰ به ۳۰۰ میلیون تومان. با این وجود، عدم تطابق میان این ارقام و قیمت واقعی ملک، کارآمدی وام‌های مسکن را زیر سوال برده است.

در نظرسنجی انجام‌شده، تنها ۵ درصد از شرکت‌کنندگان معتقد بودند افزایش مبلغ وام می‌تواند به خانوارهای فاقد مسکن برای خانه‌دار شدن کمک کند. بسیاری از مردم این تغییر را تنها یک حرکت نمادین توصیف کردند.

نقش ناچیز وام مسکن در خرید ملک

در حال حاضر، هزینه یک آپارتمان متوسط در مناطق میانی تهران حدود ۷ میلیارد تومان است و سقف جدید وام فقط می‌تواند حدود ۷ مترمربع از این خانه را پوشش دهد. حتی اگر هزینه‌های اضافی مانند خرید اوراق تسه را حساب کنیم، این مقدار به ۳.۷ مترمربع نیز کاهش می‌یابد.

خانه‌های کوچک‌تر در مناطق جنوبی تهران با قیمت ۲ تا ۳ میلیارد تومان نیز وجود دارند، اما تعداد این املاک محدود بوده و برای همه متقاضیان جذاب نخواهند بود.

موانع اثرگذاری وام مسکن

به دلیل نرخ بالای تورم و فشار مالی بر بانک‌ها، امکان رشد چشمگیر سقف وام وجود ندارد. دریافت این وام نیز با خرید اوراق تسه همراه است که هزینه‌های بیشتری به خریداران تحمیل می‌کند. از سوی دیگر، افزایش اقساط بانکی بازپرداخت وام را برای بسیاری از مردم دشوار کرده است.

غلامرضا سلامی، کارشناس اقتصاد مسکن، تأکید دارد که افزایش سقف وام نمی‌تواند تأثیری چشمگیر در توان خرید مردم ایجاد کند و کاهش تورم باید اولویت اصلی سیاست‌گذاران باشد. وی یادآور شد که نرخ بهره وابسته به تورم است و بدون کنترل مؤثر تورم، نمی‌توان به بهبود وضعیت بازار مسکن امیدوار بود.

تأکید بر ثبات اقتصادی به جای افزایش وام

علیرضا توکلی‌کاشی، کارشناس تأمین مالی، معتقد است که افزایش ۱۰۰ میلیون تومانی سقف وام در شرایط فعلی تأثیر چندانی بر خانه‌دار شدن مردم ندارد. تجربه‌های گذشته نشان داده است که افزایش ناگهانی وام مسکن می‌تواند منجر به تشدید افزایش قیمت‌ها در بازار شود.

وی بر این باور است که چالش مسکن تنها با ثبات اقتصادی و افزایش قدرت خرید عموم مردم قابل حل است. تورم‌های پی‌درپی و کاهش قدرت خرید باعث شده است تا بسیاری از مردم به شدت فقیرتر شوند و از دستیابی به مسکن باز بمانند. در نتیجه، ایجاد اصلاحات واقعی، نیازمند کاهش تورم به سطوح زیر ۱۰ درصد و بهبود پایدار معیشت افراد است.