ترامپ توافق می‌خواهد، اما فقط به اسم خودش!
سیاسی : مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم با میزبانی عمان آغاز شد؛ تحولی مهم در آرایش جدید قدرت منطقه‌ای که نشان‌دهنده راهبرد موازنه‌گر ایران میان شرق و غرب است.
در شرایطی که منطقه خاورمیانه وارد دوره‌ای جدید از بازتعریف معادلات راهبردی خود شده، دومین دور مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا امروز شنبه در رم و در محل سفارت عمان با میزبانی رسمی این کشور برگزار می‌شود.
پیامی ورای دیپلماسی سنتی
حضور عباس عراقچی و تیم همراه در رم، فراتر از ادامه مسیر دیپلماسی است و نمایانگر راهبرد موازنه‌گری ایران بین شرق و غرب به شمار می‌رود. همزمان با این گفت‌وگوها، گزارش وال‌استریت ژورنال از محور اصلی مذاکرات، که شامل تعیین جدول زمانی و چارچوب اولیه توافق احتمالی است، منتشر شده است و تأییدهای ضمنی از سوی دو طرف دریافت کرده است.
خطوط قرمز ایران در مذاکرات
اما در پس این مذاکرات، سه خط قرمز مهم در مواضع ایران توجه تحلیل‌گران را جلب کرده است. بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، یک مقام ایرانی اعلام کرده که تهران خواستار ارائه تضمین‌هایی شده است تا توافق دوباره از سوی آمریکا نقض نشود. با این حال، تجربه خروج ترامپ از برجام نشان داده که دستیابی به چنین تضمینی، حتی بر اساس بالاترین قوانین بین‌المللی، بسیار چالش‌برانگیز خواهد بود.
این موضوع بیشتر نشان‌دهنده اهمیتی است که ایران بر استمرار منافع متقابل در توافق‌ها و موازنه هزینه و فایده برای طرفین قائل است. اما آیا می‌توان چنین چارچوبی را فقط براساس وعده‌های سیاسی، معتبر دانست؟
ترامپ و انگیزه‌های شخصی او در توافق
آنچه ترامپ را به توافق جدید سوق می‌دهد، ملاحظات شخصی و روانی او برای ثبت یک دستاورد به نام خود است؛ به‌ویژه در شرایطی که بحران‌هایی مانند جنگ غزه، گروگان‌های آمریکایی و جنگ تعرفه‌ها، مانع از درخشش او در پرونده‌های خارجی شده‌اند. حتی امکان دارد در آینده، با بهره‌برداری دیگر بازیگران از توافق، ترامپ مسیر اجرایی آن را مختل کند؛ بدون اینکه به خروج رسمی دست بزند.
نگاهی واقع‌گرایانه به مذاکرات
در همین حال، سخنان امروز اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، نشان‌دهنده درکی واقع‌گرایانه از شرایط مذاکرات است. او تأکید کرده که مسیر پیش‌رو هموار نیست، اما گفت‌وگو همچنان یک ابزار متمدنانه برای حل بحران‌هاست. اشاره به «چشمان باز و کوله‌باری از تجربه» نیز بیانگر هوشیاری تهران در برابر سابقه بدعهدی‌ها و پیچیدگی‌های شرایط جهانی است.
دیپلماسی به‌عنوان سلاح پنهان ترامپ
در طرف دیگر، ترامپ اعلام کرده که «برای حمله عجله ندارد» و گزارش نیویورک‌تایمز نیز به نقش او در جلوگیری از حمله اسرائیل به تأسیسات ایران اشاره کرده است. این رویکرد را می‌توان بازسازی سیاست فشار حداکثری در قالب دیپلماسی‌نما دانست. واشنگتن تلاش می‌کند راهبرد تهدید را در پوشش دیپلماسی حفظ کند و ایران را به توافقی مطابق خواست غرب سوق دهد.
چرخش به شرق؛ برگ برنده تهران
حرکت دیپلماتیک ایران در محور شرق همچنان ادامه دارد. عباس عراقچی پس از مذاکرات مثبت با روسای روسیه در مسکو، اعلام کرده که برای مذاکرات به چین سفر خواهد کرد. این تحرک نشان‌دهنده تلاشی هوشمندانه برای حفظ توازن منطقه‌ای و ارسال این پیام است که تهران تنها در زمین بازی غرب حاضر نیست.
امروز در رم، مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا عرصه‌ای فراتر از یک گفت‌وگوی هسته‌ای است. این مذاکرات فضای تثبیت موقعیت جهانی ایران را به‌عنوان یک بازیگر مستقل و فعال شکل داده‌اند. با توجه به تجربه‌های پیشین، ایران این بار با رویکردی هوشمندانه وارد میدان شده و برگ برنده‌اش، همکاری با شرق است که به‌نظر می‌رسد به تداوم قدرت چانه‌زنی او کمک خواهد کرد.
311311
