فراز و فرود دلار آمریکا؛ آیا طلا پناهگاه جدید سرمایه‌گذاران خواهد بود؟

دلار آمریکا در ۶ ماه نخست سال ۲۰۲۵، بدترین عملکرد خود در بیش از نیم قرن گذشته را ثبت کرده است، چرا که بازارهای مالی در این مدت تحت تاثیر بحران‌های ژئوپلیتیکی و جنگ تجاری دونالد ترامپ قرار داشتند. به ادعای گروهی از ناظران از ابتدای سال ۲۰۲۵، دلار در برابر سبدی از ارزهای دیگر حدود ۱۰.۸ درصد کاهش یافته است. این بدترین عملکرد دلار در نیمه اول هر سال از سال ۱۹۷۳ تاکنون محسوب می‌شود.

این روند شاخص دلار را به پایین‌ترین سطح خود از مارس ۲۰۲۲ رسانده و در عین حال، پوند انگلیس را به بالاترین حد سه سال اخیر یعنی ۱.۳۷ دلار افزایش داده، رقمی که در ابتدای سال جاری ۱.۲۵ دلار بود.

بازنده بزرگ

گروهی از کارشناسان بر این باورند که سرمایه‌گذاران به دلیل نگرانی از پس لرزه‌های سیاست‌های اقتصادی ترامپ بر دلار به عنوان دارایی امن، به فروش دلار روی آورده‌اند. همزمان اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که طرح بودجه بزرگ و بلندپروازانه رئیس‌جمهور، بدهی ملی آمریکا را بیش از آنچه هست، افزایش خواهد داد.

در این میان، تحلیلگران بانک یونی‌کردیت اعلام کردند که «دلار آمریکا برجسته‌ترین بازنده بازار امسال بوده و در برابر سایر ارزها ۱۰ درصد کاهش داشته است، گزاره ای که نگرانی‌های سرمایه‌گذاران نسبت به سیاست‌های ترامپ بر این فرایند را تحت تاثیر قرار داده است. این در حالی است که یورو ۵ درصد افزایش را تجربه کرده است.

دیوید موریسون، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت خدمات مالی Trade Nation گفت: «تعرفه‌های ترامپ، دیدگاه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به شکلی منفی متاثر کرده است، این گزاره در کنار نگرانی‌ها درباره بدهی ملی آمریکا، باعث کاهش محبوبیت دلار شده است».

سایه سنگین نرخ بهره بر دلار

انتظار افزایش نرخ بهره در آمریکا نیز به ضرر دلار تمام شده است؛ ترامپ بارها از جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا، به خاطر عدم کاهش هزینه‌های وام‌دهی انتقاد کرده و تاکید داشته که جانشین پاول احتمالا کاهش نرخ بهره را در دستور کار قرار خواهد داد و ممکن است زودتر از موعد معرفی شود.

در همین راستا کریس ایگو، رئیس موسسه سرمایه‌گذاری Axa IM، به نشریه گاردین گفت: «بازده کلی بازارها در نیمه اول ۲۰۲۵ قوی بوده و هرگونه افت در دارایی‌های پرریسک به سرعت جبران شده است. حتی شاخص‌های نوسان ضمنی نیز کاهش یافته‌اند. معامله‌گران بیشتر روی چندین کاهش نرخ بهره در آمریکا شرط‌بندی می‌کنند».

این در حالی است که بازارهای سهام در سال ۲۰۲۵ تاکنون نوسانات زیادی داشته‌اند؛ اکثر آنها در ۶ ماه گذشته رشد کرده‌اند، اما مسیر رسیدن به این رشد پر پیچ و خم بوده است.کارستن برزسکی، مدیر جهانی بخش کلان فعال در ING Research، براین باور است که نیمه اول سال «پرماجرا» بوده است، با رویدادهای کلیدی مانند «تعرفه‌ها، نوسانات بازار، سوالات درباره استقلال فدرال رزرو، کاهش رتبه اعتباری آمریکا، محرک‌های مالی شدید، افزایش بدهی، اخراج‌ها، محدودیت‌های ویزا برای دانشجویان خارجی، ورود جنگ اوکراین به سال چهارم و چرخش مالی آلمان با احتمال دو برابر شدن بودجه دفاعی».

ترکش های جنگ تجاری آمریکا

ماه مارس بازارهای آمریکا و اروپا تضعیف شدند، زیرا ترامپ با چین، مکزیک و کانادا بر سر توافق‌های تجاری درگیر جدال شد، و پس از اعلام تعرفه‌های سنگین «روز آزادی» در اوایل آوریل، بازارهای جهانی شوکه و درگیر رکود شدند؛ گزاره‌ای که بدترین هفته بازار سهام آمریکا از سال ۲۰۲۰ را رقم زد. این سقوط ظاهرا کاخ سفید را نگران کرد و منجر به توقف ۹۰ روزه تعرفه‌ها و برجسته تر شدن ادعای «تاکو» شد (ترامپ همیشه از تصمیمش فرار می‌کند).

با اینکه آمریکا تاکنون تنها با بریتانیا توافق تجاری امضا کرده، امیدها به پیشرفت بیشتر یا توقف دوباره تعرفه‌ها باعث شد شاخص S&P 500 به بالاترین سطح تاریخی خود تا پایان ژوئن برسد.

طبق گزارش بلومبرگ، این سومین بار در ۱۰۰ سال گذشته است که شاخص S&P 500 در یک فصل تقویمی ۱۰ درصد کاهش یافته و سپس به سود بازگشته است.

ایپک اوزکاردسکایا، تحلیلگر ارشد بانک سوئیس‌کوت، گفت سهام آمریکا « سقوط ناشی از جنگ تجاری» را پشت سر گذاشته است.

اعتبار از دست رفته آمریکا

به باور این تحلیلگر: «جالب اینجاست که این صعود لزوما به دلیل پیشرفت واقعی در مذاکرات تجاری نبود، بلکه به خاطر معامله به اصطلاح تاکو رخ داد. به بیانی بهتر، هراس از فرار ترامپ از نتایج سیاست‌هایش در کنار ترس از دست رفتن فرصت‌ها بستر را برای چنین شرایطی هموار کرد. همچنین این اعتقاد وجود دارد که فدرال رزرو به زودی نرخ بهره را کاهش خواهد داد، رشد درآمد شرکت‌ها علی‌رغم عدم قطعیت‌های تجاری ادامه خواهد یافت، و هوش مصنوعی در نهایت بهره‌وری را افزایش داده و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.»

با این حال، بازارهای آمریکا نسبت به برخی بازارهای اروپایی عقب‌تر مانده‌اند. شاخص S&P 500 تاکنون تنها ۵ درصد رشد داشته، که کمتر از شاخص Stoxx 600 اروپا (۷ درصد)، FTSE 100 بریتانیا (۷.۲ درصد) و Dax آلمان (۲۰ درصد) است.

دن کواتسورث، تحلیلگر سرمایه‌گذاری در AJ Bell در این باره گفت: «تعرفه‌ها، کاهش پیش‌بینی‌های درآمد و رشد اقتصادی و مناقشات ژئوپلیتیکی، عوامل تعیین‌کننده بازارها در نیمه اول ۲۰۲۵ بوده‌اند. این عوامل باعث ابهام قابل توجهی شده که بر قیمت دارایی‌ها و اعتماد کسب‌وکار و مصرف‌کننده تاثیر گذاشته است. این وضعیت باعث یکی از بزرگ‌ترین تغییرات در ترجیحات سرمایه‌گذاران در سال‌های اخیر شده، به طوری که بخش‌هایی از بازار جان گرفته و برندگان قبلی جای خود را از دست داده‌اند. اکنون شاهد بازتنظیم بزرگ تخصیص دارایی‌ها هستیم و آمریکا دیگر انتخاب نخست بسیاری از پرتفوی‌های سرمایه‌گذاری نیست.»

خوش‌بینی که تعبیری بدبینانه داشت

سهام شرکت‌های فناوری در نیمه اول سال عملکردی مختلط داشته‌اند. سهام مالک فیسبوک، متا، در شش ماه گذشته ۲۵ درصد رشد کرده چرا که سرمایه‌گذاری‌هایش در هوش مصنوعی درآمد را افزایش داده است. اما سهام اپل تقریباً ۲۰ درصد کاهش یافته است، آن هم به دلیل نگرانی‌ها درباره تعرفه‌های واردات از چین و عقب ماندن در رقابت هوش مصنوعی.

دین ترنر، اقتصاددان در این باره معتقد است: «این دوره برای سرمایه‌گذاران هولناک بود. خوش‌بینی ابتدای سال که ناشی از رشد و درآمد قوی بود، پس از اعلام تعرفه‌های «روز آزادی» نابود شد. شاخص S&P 500 در دو روز ۱۰.۵ درصد سقوط کرد، نوسانات بازار افزایش یافت و دلار ضعیف گشت. با این حال پس از آن بازه زمانی بازارها به سرعت بهبود یافته‌اند، زیرا برخی تعرفه‌ها متوقف شدند و درآمدهای قوی هوش مصنوعی به روند بهبود کمک کرده‌اند.»

سال ۲۰۲۵ همچنین سال خوبی برای طلا بوده است. قیمت آن ۲۵ درصد افزایش یافته، زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن بوده‌اند.

منبع: تجارت نیوز