فرمول بی‌سابقه قیمت‌گذاری خودرو در ۱۴۰۴ فاش شد

محسن بهرامی ارض اقدس، عضو شورای رقابت اظهار داشت: این شورا تنها مرجع تشخیص وضعیت انحصار در بازار است. در صورتی که کالا یا خدماتی را انحصاری تشخیص دهد، ملزم به ارائه دستورالعمل‌ها برای ایجاد رقابت یا تصویب نهاد تنظیم‌گر بخشی نیازمند است.

تشکیل نهاد تنظیم‌گر بخشی

وی توضیح داد: در مواقع لازم، نهاد تنظیم‌گر بخشی تشکیل می‌شود تا مواردی همچون قیمت‌گذاری، نحوه توزیع، و دسترسی مصرف‌کننده به کالا را مدیریت نماید. اما در غیر این موارد، شورا به طور مستقیم دستورالعمل‌های لازم برای دسترسی عادلانه را صادر می‌نماید.

روش قیمت‌گذاری خودرو

بهرامی در ادامه به موضوع قیمت‌گذاری خودرو پرداخت و اشاره کرد که شورای رقابت حق قیمت‌گذاری ندارد. نرخ خودروهای تولید داخل طبق ضوابط خاص از جمله تورم بخشی، نرخ ارز و گزارشات مالی ۶ ماه گذشته تولیدکنندگان تعیین می‌شود. این محاسبات بر اساس روش کاست‌پلاس همراه با سود منطقی صورت می‌گیرد.

وی همچنین خاطرنشان کرد که خودروهای وارداتی از شمول قیمت‌گذاری شورای رقابت خارج هستند و برای آنها قوانین مربوط به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعمال می‌شود.

نقش خودروسازان در تعیین قیمت‌ها

عضو شورای رقابت به درخواست خودروسازان برای تعیین قیمت محصولات به صورت مستقل واکنش نشان داد و بیان داشت که این موضوع خواسته خودروسازان است. اما قیمت‌ها باید بر اساس معیارهای شفاف و منطقی تعیین شوند و نباید اجازه داد تولیدکنندگان خود نرخ را تعیین کنند.

ابهامات درباره عملکرد شورای رقابت

اظهارات محسن بهرامی ارض اقدس درباره مکانیسم‌های مقابله با انحصار، بحث‌های جدی درباره کارایی شورای رقابت به وجود آورده است. او اظهار داشت که شورا وظیفه تشخیص انحصار را دارد، اما در عمل به نظر می‌رسد اختیارات اجرایی کافی برای مقابله با این مشکل ندارد. عجیب‌تر آنکه قیمت‌گذاری خودروها با استناد به داده‌های مالی گذشته صورت می‌گیرد، در حالی که نرخ ارز و تورم روزانه در حال تغییر هستند!

سوالات در مورد نقش شورای رقابت

این ابهامات سوالات بسیاری را مطرح می‌سازد: اگر شورای رقابت توانایی تشخیص وضعیت انحصار را دارد، چرا در سال‌های گذشته شاهد افزایش انحصار در بخش‌های مختلف بازار بوده‌ایم؟ چرا این نهاد نتوانسته از قدرت انحصاری خودروسازان و شرکت‌های بزرگ بکاهد؟ آیا منطقی نیست که خودروسازان بر اساس هزینه‌های تولید خود، قیمت‌ها را تعیین کنند؟

چالش‌های مکانیسم قیمت‌گذاری

عضو شورای رقابت اذعان کرد که روش قیمت‌گذاری خودروها بر اساس صورت‌های مالی ۶ ماه گذشته صورت می‌گیرد. در همین راستا باید توجه داشت:

• نرخ ارز در ایران به طور روزانه تغییر می‌کند
• تورم لحظه‌ای در حال افزایش است
• هزینه‌های تولید پیوسته در نوسان است

بهرامی اعلام کرد که تعیین نرخ‌های خودرو توسط خودروسازان ممکن نیست، اما در واقعیت، همین شورا با استفاده از داده‌های قدیمی این شرکت‌ها قیمت‌ها را تعیین می‌کند. چنین رویکردی موجب زیان خودروسازان شده است.