گمانه‌زنی درباره مشارکت ایران در ابرپروژه دریایی قطر
جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قرار است از ۲۰ نوامبر تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲ (۲۹ آبان الی ۲۷ آذر ۱۴۰۱) در قطر برگزار شود. این نخستین جام جهانی است که تاکنون در جهان عرب برگزار می‌شود، اما از زمانی انتشار این خبر یکی از مهم‌ترین خبرهای منتشره ساخت طولانی‌ترین تونل جهان میان ایران و قطر است .
به گزارش گروه زیربنایی خبرگزاری آنا، جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قرار است از ۲۰ نوامبر تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲ (۲۹ آبان الی ۲۷ آذر ۱۴۰۱) در قطر برگزار شود. این نخستین جام جهانی است که تاکنون در جهان عرب برگزار می‌شود، اما از زمانی انتشار این خبر یکی از مهم‌ترین خبرهای منتشره ساخت طولانی‌ترین تونل جهان میان ایران و قطر است.
در آن زمان علی‌اکبر صفایی، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران، هم‌زمان با انتشار خبر شرکت رئیس‌جمهوری در ششمین اجلاس مجمع کشورهای صادرکننده گاز به دوحه، در این باره به خبرنگاران گفت: وزارت راه و شهرسازی ۴ توافق‌نامه با طرف قطری امضا خواهد کرد که یکی از آنها، «ساخت تونل زیر دریا بین ایران و قطر است که از «بندر دیر» بوشهر تا قطر خواهد بود.»
وی اظهار داشت: «این پروژه یک تحول عظیم برای قطر و ایران به شمار می‌رود تا خلیج‌فارس به شمال و جنوب متصل شود و ارتباط گسترده‌ای با کشورهای غرب آسیا و حاشیه دریای خزر تا مدیترانه به وجود آید.»
اما ایران و قطر تنها کشوری نیست که طرح‌هایی تا این اندازه جاه‌طلبانه در سر دارد. امارات متحده عربی حدود سه سال پیش، صبحت از یک تونل زیرآبی به طول دو هزار کیلومتر (تقریباً ۵۲ برابر طولانی‌تر از «تونل مانش») به میان آورده بود که می‌توانست شهر «بمبئی» در هند را به «فجیره» در امارات متصل کند.
این ماجرا به قدری مورد توجه قرار گرفت که برخی امیدوار بودند از طریق این حتی به تماشای بازهای فوتبال در امارات بروند.
ابعاد پروژه و مقایسه
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کوتاه‌ترین فاصله میان «بندر دیر» در استان بوشهر در ایران و خاک قطر، حدود ۱۹۰ کیلومتر است. طول بخشی از این تونل که زیرآب قرار می‌گیرد، تنها حدود ۳۸ کیلومتر است.
گفته می‌شود این تونل دست‌کم حدود ۵ برابر طولانی‌تر از طولانی‌ترین تونلی است که بشر تاکنون زیرآب حفر کرده است.
تونل یا قنات «دلاوِر» (Delaware Aqueduct) در آمریکا، طولانی‌ترین تونل زیرزمینی در جهان است که در
سال ۱۹۴۵ میلادی ساخته شده، اما صرفاً برای انتقال آب طراحی شده است. طولانی‌ترین تونلی ریلی جهان هم همین اواخر، در سال ۲۰۲۰ میلادی، در «چنگ‌دو» (Chengdu) در چین افتتاح شد و بخشی از متروی این شهر است. طول این تونل حدود ۶۸ کیلومتر است.
طولانی‌ترین تونل زیرآب در جهان هم «تونل مانش» است که انگلیس و فرانسه را از زیر «کانال آبی مانش» به یکدیگر وصل می‌کند
تونل فمرن بلت؛ طولانی‌ترین تونل ترکیبی جاده‌ای و ریلی زیرآبی جهان که بودجه ساخت‌وساز بیش از 7 میلیارد یورویی برای آن در نظر گرفته شده است.
این تونل جاده‌ای و ریلی زیرآبی دانمارک و آلمان را به هم پیوند می‌دهد و در عمق 40 متری دریای بالتیک ساخته می‌شود قرار است در سال 2029 افتتاح شود.
تحقق رؤیا
تونلی که ایران و قطر از آن صحبت می‌کنند، می‌تواند حدود ۱۰۰ میلیارد دلار هزینه اجرایی داشته باشد. از این روهزینه بالای اجرای آن می‌تواند اولین مانع در برای تحقق این امر باشد.
در این میان بسیاری نیز از کارشناسان تأکید دارند که مسیر یک تونلِ دریایی میان ایران و امارات متحده عربی، کوتاه‌تر از همین مسیر میان ایران و قطر است. اقتصاد امارات هم به مراتب بزرگ‌تر از اقتصاد قطر است.
این گروه با اشاره به ایجاد تونل از فجیره امارات متحده عربی تا بمبئی هندوستان که طول مدت زمان سفر در آن تنها در دو ساعت تخمین زده می‌شود، دراین باره اظهار داشتند: این تونل زیرزمینی دو ملیت را به هم وصل می‌کند و باعث انتقال بسیار سریع نفت و مسافران بین این دو سرزمین خواهد شد. در عین حال قرار است مسیر این قطار را به‌گونه‌ای بسازند که هنگام عبور کشتی‌ها مشکلی پیش نیاید. همچنین این تونل به حدی پایین خواهد بود که شرایط جوی و آب و هوایی آب‌ها و دریا خللی در آن ایجاد نکند.
از سوی دیگر عربستان سعودی نیز در نظر دارد با کمک شرکت "ویرجین هایپرلوپ وان " طولانی‌ترین تونل هایپرلوپ دنیا را به طول 35 کیلومتر در شهر اقتصادی ملک عبدالله بسازد.
مسئولین شرکت یاد شده در این باره گفته‌اند که راه‌اندازی یک سامانه هایپرلوپ برای عربستان سعودی می‌تواند سفر 10 ساعته بین ریاض و جده را به فقط 76 دقیقه کاهش دهد.
مفید یا غیرمفید
به فرض که هزینه اجرای این تونل تأمین شود و مشکلات فنی هم در میان نباشند، اساساً چه فایده‌ای از اجرای چنین ابر پروژه‌ای قرار است عاید ایران و قطر شود؟
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ایجاد تونل زیرزمینی قطر را به‌کل کشورهای شمالی، اروپا، کشورهای حوزه دریای خزر، شرق و غرب از طریق جاده و ریل وصل می‌کند، این پروژه یک تحول عظیم برای قطر و نیز جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود تا خلیج‌فارس به شمال و جنوب متصل شود و ارتباط گسترده‌ای با کشورهای غرب آسیا و حاشیه دریای خزر تا مدیترانه به وجود آید
این گروه تأکید دارند: بر اساس طرح امارات یعنی ساخت کانال در بستر و نه در زیر دریا عملاً هزینه ساخت بیش از شصت تا هفتاد درصد کاهش می‌یابد و به همین دلیل طرح فجیره تا بمبئی مطرح شده بود که برای ایران و قطر که مبحث یک راه یک جاده مطرح است حیاتی و استراتژیک است.
با این حال عده‌ای نیز بر این باورند مشکلات قطر با عربستان، موجب شد تا قطری‌ها به دنبال شریک تجاری باشند تا موارد مورد اشاره را برطرف کند. در این میان احتمالاً بهترین گزینه برای قطری‌ها استفاده از ظرفیت بالای ایران باشد.
اما شاید بتوان از زاویه‌ای دیگر هم به این طرح نگاه کرد: صرف صحبت در مورد یک ابر پروژه که قرار نیست هیچ‌گاه اجرا شود، اما می‌تواند بیانگر تلاش اعراب خلیج‌فارس برای خروج از وابستگی به عربستان باشد.
انتهای پیام/
ارسال نظر