شوک سنگین به سفره مردم ایران

گزارش‌ تازه‌ای که مرکز آمار ایران درباره شاخص قیمت مصرف‌کننده منتشر کرده است، نشان می‌دهد که روند صعودی تورم در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ ادامه دارد و نرخ تورم سالانه به ۳۳.۹ درصد رسیده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد این سومین ماه متوالی است که تورم سالانه رشد می‌کند. این وضعیت، زنگ خطر جدی را برای سیاست‌گذاران اقتصادی و به‌خصوص بانک مرکزی به عنوان مسئول اصلی کنترل تورم به صدا در آورده است.

اگرچه این رقم در مقایسه با مردادماه سال گذشته که تورم سالانه به ۳۴.۸ درصد رسیده بود، کمی پایین‌تر است، اما افزایش نقدینگی، نوسانات نرخ ارز، حذف نرخ نیمایی توسط بانک مرکزی و واردات کالاها با نرخ توافقی نزدیک به ۷۰ هزار تومان بهانه‌ای شده تا انتظارات تورمی دوباره تقویت شوند.

تورم در استان‌ها؛ صدرنشینی سمنان و انتهای جدول سیستان

گزارش‌ها از وضعیت تورم استان‌ها نشان می‌دهد که سمنان با نرخ تورم سالانه ۳۷.۹ درصد، بالاترین میزان تورم را ثبت کرده است، در حالی که سیستان و بلوچستان با ۲۸.۹ درصد کمترین نرخ تورم سالانه را دارد. این تفاوت ۹ واحد درصدی بین استان‌های کشور به‌خوبی اختلاف ساختاری اقتصادی و توزیع نابرابر فشار تورم را منعکس می‌کند.

<

خوراکی‌ها و خدمات؛ دو عامل اصلی افزایش تورم اردیبهشت

نرخ تورم نقطه‌ای برای دسته خوراکی‌ها در اردیبهشت ۴۱.۵ درصد اعلام شده است، که نسبت به ماه قبل کمی کاهش داشته، اما گروه غیرخوراکی‌ها و خدمات با تورم نقطه‌ای ۳۷.۳ درصد، افزایش قابل توجهی نشان داده است.

در میان گروه‌های اصلی، حمل‌ونقل عمومی با تورم نقطه‌ای ۶۰.۳ درصد و بهداشت و درمان با تورم ۴۵.۲ درصد بیشترین افزایش قیمت‌ها را رقم زده‌اند. علاوه بر این، گروه مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها نیز با تورم نقطه‌ای ۳۷.۴ درصد و نرخ سالانه ۳۹.۲ درصد از عوامل شدید فشار اقتصادی بر خانوارها هستند.

در بخش خوراکی‌ها، سبزیجات و حبوبات با تورم نقطه‌ای ۶۹.۵ درصد، رشد چشمگیری داشته‌اند. این افزایش قیمت بیشتر از نوسان طبیعی بوده و فشار معیشتی به خانوارهای کم‌درآمد را بالاتر برده است.

شکاف تورم میان دارا و ندار

مطالعات مربوط به توزیع تورم بین دهک‌های درآمدی نشان می‌دهند که اقشار کم‌درآمد در ماه دوم سال نسبت به دیگر گروه‌ها، فشار قیمتی بیشتری را تحمل کرده‌اند. در حالی که نرخ تورم سالانه در کل کشور ۳۳.۹ درصد است، این رقم برای دهک اول (کم‌درآمدترین خانوارها) ۳۳.۳ درصد و برای دهک دهم (پردرآمدترین) ۳۳.۸ درصد است. اما به بررسی دقیق‌تر که می‌پردازیم، تفاوت‌های قابل توجهی آشکار می‌شود.

در گروه خوراکی‌ها، نرخ تورم سالانه دهک اول ۲۹.۲ درصد و دهک دهم ۳۱.۸ درصد اعلام شده است. این تفاوت احتمالا به دلیل کاهش مصرف اقلام گران‌تر توسط دهک‌های پایین‌تر رخ داده است.

در مقابل، در دسته کالاهای غیرخوراکی و خدمات، نرخ تورم سالانه دهک اول ۳۷.۱ درصد بوده، که بالاترین مقدار بین دهک‌ها است؛ در حالی که همین رقم برای دهک دهم ۳۴.۵ درصد گزارش شده است. این نشان می‌دهد که اقشار آسیب‌پذیر در برابر افزایش هزینه‌هایی چون حمل‌ونقل، درمان و انرژی، آسیب بیشتری می‌بینند و لازم است سیاست‌گذاران اقتصادی توجه بیشتری به این گروه از مردم داشته باشند، به‌ویژه در بخش خدمات و کالاهای غیرخوراکی.

<