سکته اقتصادی در ایران؛ قربانیان این بار دهک‌های ضعیف جامعه

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران، محمدرضا واعظ مهدوی، درباره وضعیت فعلی بازار داروی کشور اظهار داشت که یکی از مأموریت‌های اساسی نظام‌های سلامت، تأمین امنیت و حمایت از مردم و افراد خدمت‌گیرنده است. امروزه برنامه جامعی تحت عنوان «پوشش همگانی سلامت» توسط سازمان جهانی بهداشت اجرا می‌شود که هدف آن گسترش خدمات سلامت برای تمامی افراد جامعه است. به عبارت دیگر، هیچ‌کس نباید به خاطر کمبود منابع مالی از دریافت خدمات درمانی محروم شود.

افزایش هزینه‌های سلامت؛ بار سنگین بر دوش فقرا

واعظ مهدوی تاکید کرد که دولت‌ها تلاش مضاعفی انجام می‌دهند تا بتوانند نهاده‌های سلامت را با قیمت مناسب در اختیار تولیدکنندگان خدمات درمانی قرار دهند. اما متأسفانه برخی سیاست‌گذاری‌ها در کشور ما، باعث شده است هزینه‌های درمانی افزایش یافته و پرداخت از جیب مردم به میزان قابل توجهی برسد. به گفته وی، امروزه حدود ۵۵ درصد هزینه‌های سلامت از جیب مردم پرداخت می‌شود و این رقم برای دهک‌های پایین درآمدی به حدود ۵۳ درصد از کل هزینه‌های درمانی آن‌ها رسیده است، عمده این هزینه‌ها مربوط به تهیه دارو است.

وی افزود که این روند ناشی از سیاست‌های اشتباه وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، همراه با افزایش نرخ ارز دارو و حذف ارز ترجیحی است که فشار بیشتری را به گروه‌های کم درآمد وارد کرده است.

انصراف از درمان؛ چالشی دردناک

واعظ مهدوی به وضعیت نگران‌کننده‌ای اشاره کرد که برخی بیماران به دلیل سنگین بودن هزینه‌های درمان یا تجهیزات پزشکی، از دریافت خدمات درمانی انصراف می‌دهند. به طور مثال، بیمارانی که به داروخانه مراجعه می‌کنند و با قیمت‌های بالا مواجه می‌شوند، ممکن است از خرید داروی مورد نیاز خود منصرف شوند. این شرایط بار روانی سنگینی را برای افراد ایجاد می‌کند و ممکن است عواقب خطرناکی برای سلامت آنان داشته باشد.

وی تأکید کرد که برخلاف خرید کالاهایی مانند یخچال یا تلویزیون که قابل چشم‌پوشی است، دریافت خدمات پزشکی و دارویی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر دارد. این موضوع از مسئولیت اخلاقی مسئولان مربوطه و نظام اجرایی در برابر جامعه حکایت دارد.

سیاست‌گذاری‌های غلط عامل بحران

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران اظهار داشت که برخی سیاست‌های اجرایی نادرست در کشور، ناشی از نگرش نئولیبرالی و تفکر شوک‌درمانی است. این تفکر افزایش ناگهانی قیمت‌ها را نوعی موفقیت تلقی می‌کند؛ حال آنکه نتیجه آن ایجاد تورم گسترده و فشار مالی بر مردم است.

به گفته واعظ مهدوی، حذف ارز ترجیحی و افزایش نرخ ارز، یکی از عوامل اصلی در بالا رفتن هزینه نهایی دارو و تجهیزات پزشکی بوده است که مسئولان اجرایی تصور می‌کردند اثرات آن محدود است. اما واقعیت نشان می‌دهد که این تصمیمات تأثیرات عمده‌ای بر معیشت خانوارها، به ویژه گروه‌های کم‌درآمد گذاشته است.

تأثیر تصمیمات ناآگاهانه

واعظ مهدوی همچنین بیان کرد که برخی از مسئولان به دلیل عدم دانش کافی درباره بازار و اقتصاد سلامت، پیامدهای تصمیمات خود را نمی‌دانند. وی افزود که واردات بی‌رویه دارو و تجهیزات پزشکی با قیمت‌هایی بالاتر از نمونه‌های تولید داخل، یکی از مشکلاتی است که مردم را مجبور به پرداخت هزینه‌های سنگین کرده است.

ضرورت توجه به سفره مردم

او در پایان بر لزوم توجه مسئولان به وضعیت معیشت مردم و آثار تصمیمات اقتصادی خود تأکید کرد. به گفته واعظ مهدوی، اولویت باید به وضعیت اقتصادی گروه‌های کم‌درآمد و کمک به آنان برای تأمین نیازهای اساسی‌شان اختصاص یابد.