فاز دوم اخراج اتباع افغانستانی؛ شوک بزرگ به جامعه مهاجران!

رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور از لغو برگه‌های سرشماری اتباع غیرمجاز و قطع بسیاری از تسهیلات آموزشی و بهداشتی برای مهاجرین غیرقانونی خبر داد و بر ضرورت خروج داوطلبانه این افراد از ایران تأکید کرد.

نادر یاراحمدی، ضمن ارائه توضیحاتی در مورد مدیریت اتباع خارجی در کشور، با اشاره به حساسیت‌های موجود پیرامون موضوع مهاجرت، اظهار داشت: سیاست‌های مهاجرتی ایران نہ تنها تابع مسائل داخلی است، بلکه تحت‌تأثیر بحران‌های منطقه‌ای و شرایط کشورهای همسایه نیز قرار دارد.

وی افزود: بر پایه فرهنگ ایرانی-اسلامی، ایران همواره تلاش کرده است تا از کسانی حمایت کند که به دلیل جنگ آسیب دیده‌اند؛ این رویکرد انسانی، اصلی‌ترین دلیل پذیرش گروهی مهاجران در کشور بوده است.

پیامدهای حضور گسترده مهاجران

یاراحمدی در خصوص پیامدهای حضور طولانی‌مدت مهاجران خارجی در کشور گفت: هیچ پدیده‌ای ذاتاً نه تهدید است و نه فرصت، بلکه شیوه مدیریت آن تعیین‌کننده است. اگرچه ایران همواره با رویکرد حقوق‌بشری و حفظ کرامت انسانی برخورد کرده، اما تداوم حضور مهاجران فشار قابل توجهی بر زیرساخت‌های مهم همچون آموزش و بهداشت وارد کرده و این مسئله موجب نگرانی و دغدغه مردم شده است.

وی با اشاره به نبود سیستم جامع برای نظارت کامل بر اتباع غیرقانونی گفت: کسانی که به شکل قانونی در ایران اقامت دارند، قابل کنترل هستند؛ مشکل اصلی مربوط به افرادی است که به شکل غیرقانونی در ایران حضور دارند. برای این دسته، راهکارهای اجرایی شامل طرد و اخراج از کشور است. اخراج جمعی اتباع غیرقانونی تا به امروز به دلیل در نظر گرفتن شرایط انسانی و وضعیت خانوادگی آن‌ها اجرا نشده بود.

اخراج مرحله‌ای اتباع غیرقانونی

یاراحمدی اظهار داشت: پیش‌تر تصور می‌کردیم که مهاجرت این افراد کاملاً موقتی است و مردم ایران نیز استقبال خوبی از آن‌ها داشتند؛ اما امروز تصمیم گرفته شده تا افرادی که از کارت یا برگه سرشماری استفاده می‌کردند، ساماندهی شوند. از پایان سال ۱۴۰۳ تمامی این برگه‌ها لغو شد و فرآیند خروج داوطلبانه این افراد آغاز گردیده است. تاکنون بسیاری از این اتباع غیرقانونی، به طور خودمعرف کشور را ترک کرده‌اند و آثار این اقدامات به وضوح قابل مشاهده است.

وی در ادامه افزود: اتباع غیرمجاز از بسیاری تسهیلات مانند آموزش و بهداشت محروم خواهند شد. فرزندان این افراد فقط با مدارک قانونی می‌توانند به تحصیل ادامه دهند و سایر خدمات نیز محدود خواهد شد. افراد می‌توانند از فرصت خروج داوطلبانه استفاده کنند و در صورت خروج قانونی، ممکن است از تسهیلاتی جهت اخذ ویزا برای بازگشت به کشور مبدا بهره‌مند شوند؛ در غیر این صورت و در صورت دستگیری یا اخراج، این امتیازات حذف می‌شوند.

فشار بر زیرساخت‌ها و آمارهای رسمی

براساس آمار رسمی، در میان جمعیت ۶ میلیونی اتباع افغان، ۲ میلیون و ۳۴ هزار و ۴۶۹ نفر دارای برگه سرشماری هستند. به گفته یاراحمدی، این برگه‌ها صرفاً نشانه‌ای از خوداظهاری بوده و به هیچ‌وجه به معنای اقامت قانونی نیست.

وی همچنین هشدار داد که تمرکز بالای اتباع خارجی در استان‌هایی مانند تهران، اصفهان، خراسان، یزد و شیراز، فشار زیادی بر زیرساخت‌های کشور، از جمله یارانه‌ها، وارد کرده است. ادامه این روند می‌تواند موجب افزایش نارضایتی عمومی و بروز تقابل اجتماعی شود.

لایحه سازمان ملی مهاجرت؛ برنامه‌ای جامع

یاراحمدی با اشاره به ارائه لایحه سازمان ملی مهاجرت به مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد که این لایحه و طرح ساماندهی نمایندگان مجلس، مجموعه‌ای جامع از قوانین و سیاست‌ها برای مدیریت مهاجرت را پیش‌بینی می‌کند. این اقدامات می‌توانند به نیازهای اتباع خارجی و شهروندان ایرانی به صورت هم‌زمان پاسخ دهند.