فاز دوم اخراج فوری اتباع افغانستانی کلید خورد

رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور از تصمیم لغو برگه‌های سرشماری اتباع غیرمجاز و قطع بخش زیادی از تسهیلات آموزشی و بهداشتی برای مهاجرین غیرقانونی خبر داد و بر ضرورت خروج داوطلبانه این افراد از کشور تأکید کرد.

نادر یاراحمدی در تشریح آخرین وضعیت مدیریت اتباع خارجی در ایران و به دغدغه‌های مردم و تصمیمات دولت در این حوزه با اشاره به ماهیت و حساسیت مسئله مهاجرت در ایران، اظهار کرد: سیاست‌های مهاجرتی تنها به تصمیمات داخلی محدود نمی‌شود و باید شرایط منطقه و بحران‌های ناشی از حضور اشغالگران در کشورهای همسایه نیز مدنظر قرار گیرد.

وی افزود: بر اساس فرهنگ عمیق ایرانی-اسلامی‌، خود را موظف به کمک به کسانی دانستیم که از جنگ آسیب دیده‌اند و این موضوع، اصلی‌ترین عامل پذیرش گروهی مهاجران در ایران شد.

یاراحمدی درباره پیامدهای حضور گسترده اتباع خارجی گفت: هیچ پدیده‌ای ذاتاً نه تهدید است نه فرصت، بلکه چگونگی مدیریت آن تعیین‌کننده است. اگرچه ایران با رویکرد حقوق‌بشری و توجه به کرامت انسانی رفتار کرد، اما تداوم حضور طولانی‌مدت مهاجران سبب فشار جدی بر زیرساخت‌هایی مانند آموزش و بهداشت شده و نگرانی بسیاری از شهروندان را به دنبال داشته است.

رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، در پاسخ به دغدغه‌ها درباره نبود سیستم کنترل کامل برای رصد اتباع غیرقانونی تصریح کرد: افرادی که به صورت قانونی در ایران هستند، قابل کنترل و رصدند اما مشکل اصلی افرادی هستند که به شکل غیرقانونی اقامت دارند. برای این گروه، ابزارهای کنترلی در قالب اخراج و طرد از کشور اجرا می‌شود. اگر تاکنون اخراج جمعی انجام نشده به‌ خاطر ملاحظات انسانی و شرایط ویژه خانواده‌های این افراد بوده است.

یاراحمدی افزود: تا پیش از این، تصور می‌کردیم مهاجرت این افراد موقتی است و مردم ایران پیش از دولت با میهمان‌پذیری از آنان حمایت کردند، اما اکنون تصمیم گرفته‌ایم افرادی که کارت یا برگه سرشماری موقت داشتند را ساماندهی کنیم. از پایان سال ۱۴۰۳ تمام این برگه‌ها باطل شد و به ‌ویژه در تهران بسیاری از این افراد به صورت خودمعرف کشور را ترک کرده‌اند. خروج اتباع غیرقانونی به طور جدی آغاز شده و مردم آثار آن را مشاهده می‌کنند.

وی که در یک برنامه رادیویی سخن می‌گفت، درباره باقی‌مانده اتباع غیرمجاز عنوان کرد: «این افراد به تدریج از بسیاری از تسهیلات مثل آموزش و بهداشت محروم می‌شوند. فرزندان آن‌ها فقط با مدارک قانونی می‌توانند به تحصیل ادامه دهند و سایر خدمات نیز محدود خواهد شد. تأکید می‌کنم همه باید از فرصت خروج داوطلبانه استفاده کنند؛ کسانی که خودمعرف از ایران خارج شوند می‌توانند از برخی تسهیلات جهت اخذ ویزا برای ورود به افغانستان بهره‌مند شوند، اما اگر دستگیر یا طرد شوند این امتیازات را از دست خواهند داد.»

آمارهای رسمی و نگرانی از فشار زیرساختی

یاراحمدی گفت: بر اساس آمار رسمی، از جمعیت ۶ میلیونی اتباع افغان، ۲ میلیون و ۳۴ هزار و ۴۶۹ نفر دارای برگه سرشماری هستند. البته بخشی از آن‌ها طرد شده‌اند. داشتن برگه سرشماری هیچ‌گونه امتیازی نسبت به اتباع غیرقانونی ایجاد نمی‌کند. این برگه صرفاً نشانه خوداظهاری است و به‌تنهایی اقامت قانونی محسوب نمی‌شود.»

به گفته او، عمده تمرکز اتباع خارجی در استان‌های تهران، خراسان، اصفهان، یزد و شیراز است و بیشتر آن‌ها در حوزه صنعت و کشاورزی مشغول به کارند.

رئیس مرکز امور اتباع همچنین هشدار داد: «زیرساخت‌های ما دیگر توان تحمل ۶ میلیون اتباع را ندارد. یارانه‌هایی که از جیب مردم پرداخت می‌شود به این جمعیت تعلق می‌گیرد. ادامه این روند می‌تواند منجر به نارضایتی عمومی و تقابل اجتماعی شود.»

برنامه‌های آینده: لایحه سازمان ملی مهاجرت و اقامت قانونی

یاراحمدی با اشاره به ارسال لایحه اساسنامه سازمان ملی مهاجرت به مجلس شورای اسلامی گفت: «این لایحه، همراه با طرح ساماندهی نمایندگان مجلس، مجموعه‌ای جامع از قوانین و سیاست‌ها را برای مدیریت مهاجرت پیش‌بینی کرده که می‌تواند به نیازهای هر دو طرف (ایرانیان و اتباع) پاسخ دهد.»