وعده تازه دولت به کارگران / آیا به دوران پارتی بازی پایان داده شد؟

بر اساس قانون کار، ماده ۴۹ تأکید دارد که کارگاه‌هایی با بیش از ۵۰ کارگر باید طرح طبقه‌بندی مشاغل را اجرا کنند تا دستمزدها براساس مهارت، سابقه، و سختی کار تعیین شوند. اما متأسفانه بسیاری از کارگاه‌ها با بهانه‌های مختلف این قانون را رعایت نمی‌کنند و نبود نظارت کافی موجب شده که کارگران نتوانند حقوق خود را به درستی مطالبه کنند.

با وجود گذشت بیش از سه دهه از تصویب قانون کار، اجرای صحیح طرح طبقه‌بندی مشاغل یکی از مطالبات جدی جامعه کارگری است. این طرح با هدف تحقق عدالت شغلی، ارتقای بهره‌وری و حذف تبعیض در محیط‌های کاری تدوین شده، اما هنوز در بسیاری از واحدهای تولیدی و خدماتی به‌درستی اجرا نمی‌شود.

طرح طبقه‌بندی مشاغل و مقابله با پارتی‌بازی

احمد میدری، وزیر کار، طی نشستی در بهمن ۱۴۰۳، اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل را ابزاری برای مقابله با پارتی‌بازی در محیط کار دانسته است. او بیان کرد: این طرح امکان سیاست‌گذاری‌های مؤثر را فراهم می‌کند و مانع از بی‌عدالتی می‌شود. به گفته میدری، نبود عدالت شغلی باعث نارضایتی مردم و احساس تضییع حقوق افراد می‌شود.

وی افزود که مواد ۴۸ و ۴۹ قانون کار به طبقه‌بندی مشاغل اشاره دارند تا بهره‌کشی از نیروی کار متوقف شود. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف به تهیه این طبقه‌بندی بر اساس معیارها و استانداردهای مشاغل است.

میدری پیشنهاد داده که برای جلوگیری از پارتی‌بازی، آزمون‌های استخدامی به‌ویژه در شرکت‌ها برگزار شوند تا افراد شایسته احساس محرومیت نکنند. وی تأکید کرد که اداره کار شهرستان‌ها باید پیگیر این موضوعات باشند.

برنامه‌ریزی برای پوشش گسترده طرح طبقه‌بندی مشاغل

احمد غریوی، مدیرکل روابط کار، جبران خدمت و بیمه بیکاری وزارت تعاون، اخیراً اعلام کرده است که برنامه‌هایی برای اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در تمامی واحدهای بالای ۵۰ نفر در حال تدوین است. هدف این برنامه بهبود حقوق و مزایای کارگران است.

غریوی گفته است که در سال ۱۴۰۳، نزدیک به ۱۰۵۰ واحد تحت پوشش این طرح قرار گرفته‌اند و برنامه‌ای ۵ ساله برای پوشش دادن ۵۲۳۰ واحد دیگر در حال اجراست. او تصریح کرد که پس از اتمام این برنامه، حد نصاب کارگاه‌های مشمول کاهش یافته تا تعداد بیشتری از کارگران شامل این طرح شوند.

اهمیت اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل

*طرح طبقه‌بندی مشاغل* دسته‌بندی مشاغل بر اساس مهارت، تجربه، مسئولیت و سایر معیارها را فراهم می‌کند و حقوقی منصفانه برای هر رده شغلی تعیین می‌شود. این اقدام باعث کاهش تفاوت‌های بی‌مبنا در حقوق و مزایا شده و به افزایش بهره‌وری کمک می‌کند.

در سال‌های اخیر، بسیاری از کارگران نسبت به حقوق ناعادلانه اعتراض داشته‌اند. عدم اجرای مناسب این طرح، موجب نارضایتی، کاهش انگیزه، و مهاجرت نیروی کار شده است.

یزدی، یکی از کارگران یک شرکت صنعتی در اراک، می‌گوید: «با ۱۰ سال سابقه کاری همان حقوقی را دریافت می‌کنم که همکار تازه‌وارد دریافت می‌کند. نه سابقه و نه تخصص من در نظر گرفته می‌شود. سال‌هاست منتظر اجرای واقعی این طرح هستیم.»

مزایای اجرای صحیح طرح طبقه‌بندی مشاغل

تحقیقات نشان داده‌اند که اجرای صحیح این طرح، نه‌تنها موجب رضایت بیشتر کارگران و کاهش ترک شغل می‌شود، بلکه باعث افزایش بهره‌وری در واحدهای تولیدی و بهبود رابطه کارگر و کارفرما می‌گردد. همچنین این طرح محیط کاری منصفانه‌تری به وجود می‌آورد.

اجرای درست و گسترده طرح طبقه‌بندی مشاغل میتواند ابزاری مؤثر برای تحقق عدالت اجتماعی باشد. نظارت دقیق دولت، همکاری کارفرمایان و توجه جدی به حقوق کارگران، لازمه رسیدن به این هدف است.