قانون جدید مرخصی کارگران در شرایط بحرانی چیست؟

قانون جدید تامین مرخصی کارگران در شرایط بحرانی یکی از موضوعات مهمی است که در روزهای اخیر مورد توجه کارشناسان و رسانه‌ها قرار گرفته است. این قانون با هدف حمایت از نیروی کار در زمانی که جامعه با بحران‌هایی نظیر جنگ، بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه مواجه است، تنظیم شده است.

نقش کارگران در شرایط بحرانی

طی دوران بحران‌هایی نظیر جنگ تحمیلی یا شرایط اضطراری دیگر، کارگران همیشه در خط مقدم تولید و خدمات‌رسانی بوده‌اند. به گفته علی اصلانی، کارشناس حوزه کار، در دوران هشت ساله جنگ تحمیلی، علی‌رغم عدم افزایش حقوق، کمتر کارفرمایی اقدام به اخراج کارگران یا تعطیلی کارخانه کرد. به‌جای آن، به ارائه خدمات‌رسانی به کارگران و تلاش‌های پشتیبانی از خط مقدم تولید توجه ویژه‌ای شد.

مرخصی‌ها در شرایط بحرانی

قانون کار در شرایط بحرانی پیش‌بینی‌های خاصی از جمله اعطای انواع مرخصی‌ها نظیر مرخصی اجباری و مرخصی بدون حقوق داشته است. در این شرایط:

مرخصی اجباری با حقوق: کارفرما موظف است حقوق کارگران را به طور کامل پرداخت کند و حق ندارد مرخصی استحقاقی آنان را کسر کند.

مرخصی بدون حقوق: معمولاً برای سفرهای تحصیلی، ادای مناسک حج و شرایط مشابه داده می‌شود. اما در مواقع بحرانی، چنانچه نیروی کار به مرخصی اجباری فرستاده شود، پرداخت حقوق بستگی به توافق میان کارگر و کارفرما دارد.

وظایف کارفرمایان در شرایط بحرانی

فتح‌الله بیات، رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی، تصریح کرده است که در شرایط بحرانی، کارفرمایان نمی‌توانند نیروی کار را به‌طور غیرقانونی اخراج کنند. آنها باید حقوق کامل و سایر مطالبات کارگران را پرداخت و تلاش کنند قراردادها را تمدید کنند. علاوه بر این، در صورت تعطیل شدن کارخانه، کارفرما موظف است پس از بازگشایی مجدد، اولویت استخدام را به نیروهای بیکار شده بدهد.

ماده ۳۰ قانون کار و حمایت از حقوق کارگران

بر اساس ماده ۳۰ قانون کار، اگر کارگاه به دلیل قوه قهریه مانند سیل، زلزله یا جنگ تعطیل شود، کارفرما مکلف است پس از بازسازی کارگاه، کارگران بیکار را دوباره به کار گیرد. در تبصره این ماده، دولت نیز مکلف شده است با استفاده از منابع عمومی و مشارکت مردم، معاش کارگران بیکار را تأمین کرده و امکانات اشتغال مجدد آنها را فراهم آورد.

مطالبات قانونی کارگران

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران، تاکید دارد که در شرایط جنگی و بحرانی، کارگران نقش قابل‌توجهی در حفظ انسجام ملی ایفا می‌کنند. وی اضافه کرده است که اخراج کارگران بدون دلیل از سوی هر نوع کارگاه رسمی یا غیررسمی غیرقانونی است و باید با افرادی که چنین اقداماتی انجام می‌دهند، برخورد قضایی صورت گیرد.

جدول انواع مرخصی در شرایط بحرانی

نوع مرخصی شرایط اعمال پرداخت حقوق

مرخصی اجباری با حقوق	در تصمیم کارفرما، بدون کسر از مرخصی استحقاقی	حقوق کامل پرداخت می‌شود
مرخصی بدون حقوق	برای تحصیل، خدمت وظیفه یا حج و شرایط مشابه	حقوق پرداخت نمی‌شود (مگر با توافق کارگر و کارفرما)

در نهایت ذکر این نکته ضروری است که قانون کار تاکید دارد که در شرایط بحرانی لازم است ضمن حفظ حقوق کارگران، آرامش و انسجام اجتماعی نیز تضمین شود. کارگران همواره در سخت‌ترین شرایط ایستادگی کرده‌اند و به عنوان یکی از ستون‌های اصلی تولید، شایسته حمایت قانونی بیشتری هستند.