تصمیم جنجالی بانک مرکزی درباره نرخ سود بانکی؛ کاهش نرخ سود در راه است؟

محمد اخباری در نشست خبری سی‌ودومین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی با اشاره به چالش‌های متنوعی که بانک مرکزی در سیاست‌های ارزی تجربه کرده است، توضیح داد: دو سیاست اصلی، یعنی امنیت بازار باز و کنترل ترازنامه‌های بانکی جزو برنامه‌های بانک مرکزی بودند که نرخ و مقدار را ارزیابی کرده و تلاش نمودند تقاضا در اقتصاد را مدیریت کنند؛ هرچند این سیاست‌ها با محدودیت‌های قابل توجهی روبرو شدند.

موانع اجرای سیاست‌های بانک مرکزی

وی در ادامه بیان کرد: محدودیت‌های موجود در شبکه بانکی باعث شد اجرای سیاست‌های نظیر امنیت بازار باز و سیاست‌های مبتنی بر نرخ به طور کامل عملی نشوند. از طرفی، سیاست کنترل ترازنامه نیز به دلیل ناترازی‌های بودجه‌ای دولت با مشکلاتی روبرو بود. این چالش‌ها سبب انتشار اوراق دولتی شد که به‌رغم اهداف دولت، خود به‌عنوان عاملی برای افزایش نقدینگی منجر به مشکلات جدیدی در سیستم بانکی گشت.

برنامه‌های حمایتی بانک مرکزی

مدیر اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی اشاره کرد که اقتصاد ایران نیازمند سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در زیرساخت‌ها، است؛ زیرا فرسودگی این بخش در سال‌های اخیر چشمگیر بوده و به‌خصوص در حوزه انرژی نیازمند توجه ویژه است. عدم سرمایه‌گذاری کافی در این بخش، تأثیرات منفی قابل توجهی بر رشد اقتصادی خواهد داشت. بانک مرکزی تلاش می‌کند تا با مدیریت نقدینگی کشور، سرمایه‌ها به سمت زیربخش‌های اساسی هدایت شوند.

وی همچنین خاطرنشان کرد: هدف از راه‌اندازی بازار ارز تجاری در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، کنترل نوسانات نرخ ارز در بازار غیررسمی بوده است؛ بازاری که به‌طور معمول با اخبار سیاسی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. با این حال، سیاست بانک مرکزی بر پایه واکنش به این بازار نیست و قصد دارد با استراتژی‌های بلندمدت، چشم‌انداز اقتصادی مثبتی ایجاد نماید.

نگاه بانک مرکزی به نرخ ارز

اخباری توضیح داد که سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز میان بازار تجاری و غیررسمی در اولویت بانک مرکزی نیست. او افزود: به دلیل محدودیت منابع ارزی ناشی از تحریم‌ها و نیاز بالای کشور به ارز برای افزایش رشد اقتصادی، مقداری از منابع ارزی ناگزیر به بازار غیررسمی نشت می‌کند. صادرکنندگان نیز به‌طور طبیعی تمایل به نرخ ارز بالاتر دارند که این خود عاملی در بروز شکاف میان نرخ ارزهای رسمی و غیررسمی است.

تأثیر اخبار منفی بر بازار ارز

وی با اشاره به نقش اخبار منفی در بروز شکاف‌های ارزی اظهار داشت: بانک مرکزی هرگز تحت تأثیر این اخبار، سیاست‌های پولی و ارزی خود را تغییر نمی‌دهد. هدف اصلی، ایجاد چشم‌انداز مثبت در اقتصاد است که باعث شود شکاف بین بازارهای رسمی و غیررسمی کاهش پیدا کند.

لزوم سرمایه‌گذاری و کنترل تورم

اخباری اعلام کرد که سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران وابسته به نقدینگی، منابع ارزی و سرمایه انسانی است. حذف ارز نیمایی نیز تنها به میزان یک واحد بر تورم تأثیرگذار بوده است. طبق داده‌های اخیر، تورم ماهانه کشور در فروردین ماه سال جاری در حدود ۳.۸ درصد برآورد شده است. وی تأکید کرد که وجود نقدینگی مناسب به‌تنهایی برای رشد اقتصادی کافی نیست.

تصمیم بانک مرکزی درباره نرخ سود بانکی

در رابطه با نرخ سود بانکی، مدیر اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی توضیح داد: کاهش این نرخ در سال جاری در دستور کار نیست. اما با توجه به ریسک‌های موجود در اقتصاد کشور، پس از رفع نااطمینانی‌های اقتصادی، سیاست‌های مرتبط به نرخ سود بانکی به اطلاع عموم خواهد رسید. پیش از آن، نمی‌توان به‌طور قطعی درباره تورم هدف یا تغییرات نرخ سود اظهار نظر کرد.