ورود بی‌سابقه کالاهای اساسی به ایران

بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط مرکز مبادله ارز و طلا، از آغاز سال ۱۴۰۴ تا تاریخ ۱۲ اردیبهشت‌ماه، مبلغی بالغ بر دو میلیارد و ۸۵۷ میلیون دلار برای تامین ارز به بخش بازرگانی و تجاری اختصاص یافته است.

در همین راستا، واردات کالاهای اساسی و دارو نیز از این رقم سهمی معادل یک میلیارد و ۵۲۸ میلیون دلار داشته است. به تفکیک، یک میلیارد و ۳۱۸ میلیون دلار به کالاهای اساسی و کشاورزی نظیر گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی تخصیص داده شده و مابقی یعنی ۲۱۰ میلیون دلار به واردات دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی اختصاص یافته است.

دلایل ناپایداری در بازار کالاهای اساسی

بازار کالاهای اساسی نظیر برنج، روغن و شکر در ماه‌های اخیر دچار فراز و نشیب‌های قیمتی و کمبود در عرضه شده، که این وضعیت باعث نگرانی‌های قابل‌توجهی در میان مصرف‌کنندگان و فعالان اقتصادی گردیده است. مدتی قبل، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران به بررسی این موضوع پرداخت و دلایل عمده این بی‌ثباتی را تشریح کرد.

وی به مسائلی چون چندنرخی شدن کالاها، فروش بدون فاکتور و انحصار در واردات به‌عنوان عوامل اصلی این بحران اشاره کرد. رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، کنگری، ضمن انتقاد شدید از ساختار انحصاری واردات، اعلام داشت که تنها تعداد کمی از شرکت‌ها مجوز واردات کالاهای اساسی را دارند، که همین موضوع منجر به قیمت‌گذاری‌های غیرمنصفانه و کاهش رقابت در بازار شده است.

او تاکید کرد که درصورت حذف انحصار و ایجاد فرصت واردات برای همه فعالان اقتصادی، می‌توان انتظار داشت قیمت‌ها به حالت منطقی و منصفانه بازگردند.

<

نقش انجمن‌ها و مشکلات نظارتی

کنگری ضمن انتقاد از عملکرد برخی انجمن‌ها اظهار داشت که این نهادها بعضاً با ارائه اطلاعات اشتباه، باعث تصمیم‌گیری‌های نادرست شده‌اند. علاوه بر این، وی به ضعف نظارت بر عملکرد واردکنندگان اشاره کرد و افزود: در حالی که برخی خرده‌فروشان به دلیل تخلفات کوچک جریمه‌های سنگین می‌شوند، تخلفات اصلی در ابتدای زنجیره مورد توجه قرار نمی‌گیرد.