غافلگیری بزرگ دولت برای دهک‌های ۱ تا ۳

رویای داشتن مسکن برای بخش بزرگی از جامعه کارگری کشور اکنون به واقعیت تبدیل شده است. بسیاری از کارگران توانسته‌اند خانه‌ای امن و پایدار برای خود فراهم کنند.

چالش‌های دستیابی کارگران به مسکن مناسب

نداشتن دسترسی به مسکن قابل‌پرداخت نه تنها آرامش روانی و امنیت خانوادگی کارگران را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه فشار اقتصادی بزرگی به آنان وارد می‌کند که حتی ممکن است توانایی تأمین نیازهای اولیه زندگی را از آن‌ها سلب کند. به همین دلیل، تلاش برای خانه‌دار کردن این قشر نه تنها عدالت اجتماعی را ارتقا می‌دهد بلکه باعث کاهش شکاف طبقاتی و افزایش حس تعلق اجتماعی خواهد شد.

در ایران، با وجود تورم و افزایش پی‌درپی قیمت‌ها در بازار مسکن، خانه‌دار شدن برای کارگران به یک هدف دشوار تبدیل شده است. در چنین شرایطی، انتظار می‌رود دولت به‌عنوان متولی اصلی تأمین عدالت اجتماعی و اقتصادی، برنامه‌هایی عملی و کارآمد ارائه دهد. اما بسیاری از طرح‌های مطرح‌شده، همچون مسکن ملی و نهضت خانه‌سازی، نتوانسته‌اند اثربخشی لازم را در رفع نیاز این قشر داشته باشند و کارگران از بهره‌مندی واقعی از این طرح‌ها محروم مانده‌اند.

موانع موجود در طرح‌های تأمین مسکن

چالش‌های عمده‌ای بر سر راه خانه‌دار شدن کارگران وجود دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:

• تفاوت زیاد هزینه‌های ساخت و خرید مسکن با توان مالی کارگران، که باعث شده حتی طرح‌های حمایتی از دسترس بخش بزرگی از این قشر خارج شود.
• عدم وجود بانک اطلاعاتی جامع برای شناسایی کارگرانی که فاقد مسکن هستند؛ مسئله‌ای که موجب گمراهی در تخصیص منابع شده و به گروه‌های غیرهدف سود می‌رساند.
• واگذاری پروژه‌ها به نهادهای غیردولتی بدون نظارت کافی، که در برخی موارد باعث فساد و کاهش اعتماد عمومی نسبت به ارگان‌های مسئول می‌شود.

با وجود این مشکلات، دولت هنوز نتوانسته طرحی جامع و کارآمد در راستای رفع بحران مسکن کارگران ارائه دهد. اگر برنامه‌ریزی بهتری در این زمینه صورت نگیرد، پدیده‌هایی چون حاشیه‌نشینی، مهاجرت معکوس و سکونت در مناطق فرسوده افزایش پیدا خواهد کرد که در نهایت فشار بیشتری بر دولت وارد خواهد کرد.

<

پیشنهاداتی برای حل بحران مسکن کارگری

پیشنهاداتی که می‌توان در چارچوب عدالت اجتماعی برای حل این بحران ارائه کرد عبارت است از:

• تشکیل صندوق مسکن کارگران با یارانه مستقیم و قابل‌پرداخت دولت.
• تأمین تسهیلات برای ساخت یا خرید مسکن با بهره نزدیک به صفر.
• واگذاری زمین رایگان در شهرهای با ظرفیت اشتغال به تعاونی‌های کارگری.
• الزام کارفرمایان بزرگ به مشارکت در ارائه طرح‌های مزبور برای کارکنانشان.

درخواست دولت برای تأمین ۱۵۰ هزار واحد مسکونی کارگری

مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن اعلام کرده است که بیش از ۵ هزار و ۴۰۰ هکتار زمین برای ساخت حدود ۱۵۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح صنعت‌شهرها تخصیص داده شده است. این اقدام با هدف کمک به کارگران و کارکنان بخش صنعت اجرا شده است.

<

علی نبیان، مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، با تبریک هفته کارگر، اظهار کرد که برآوردن نیازهای اولیه قشر کارگر، از جمله تأمین مسکن، اهمیت ویژه‌ای دارد. وی همچنین اعلام کرد که این طرح با همکاری وزارت راه و شهرسازی برای ارتقای سطح زندگی کارگران کشور اجرا شده است.

تاکنون ۳۶ تفاهم‌نامه در ۱۲ استان با واحدهای صنعتی و معدنی کشور توسط سازمان ملی زمین و مسکن منعقد شده است. این طرح اهداف مهمی چون احقاق حقوق شاغلان صنعتی و حفظ نیروی ماهر کار در صنایع را دنبال می‌کند.

علاوه بر این، در سال جاری، ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها اجرای ۸ پروژه دیگر در پنج استان را پیش‌بینی کرده‌اند که از طریق آن بیش از یک‌هزار هکتار زمین برای ساخت ۲۶ هزار واحد مسکونی دیگر تخصیص داده می‌شود.