چگونه چک صیادی را به‌صورت سریع و آسان ببندیم؟
اقتصاد 100- بستن جلوی چک صیادی به معنای جلوگیری از پرداخت وجه چک از سوی بانک است که شرایط و قوانین خاصی دارد. در این گزارش با مفهوم، موارد قانونی و حقوق دارنده چک در صورت مسدود شدن آشنا شوید.»
بسیاری از افراد درباره مفهوم و شرایط قانونی بستن چک صیادی اطلاعات کافی ندارند. در این مطلب، نکات کلیدی پیرامون این موضوع را بررسی خواهیم کرد تا شما بتوانید با آگاهی کامل اقدام کنید.
بستن جلوی چک صیادی چیست؟
«بستن جلوی چک» به معنای صدور دستور رسمی به بانک برای جلوگیری از پرداخت وجه چک صیادی است. این کار معمولاً توسط صادرکننده چک انجام می‌شود و می‌تواند موقت یا دائمی باشد. اما برای اجرای این اقدام، شرایط قانونی خاصی لازم است.
شرایط قانونی بستن جلوی چک
بر اساس ماده ۱۴ قانون صدور چک (اصلاحی سال ۱۳۹۷)، صادرکننده یا نماینده قانونی او فقط در موارد زیر می‌تواند دستور عدم پرداخت صادر کند:
مفقودی چک
سرقت چک
جعل امضا یا دست‌نویس
خیانت در امانت یا سوء‌استفاده از چک
ورشکستگی یا فوت صادرکننده (با رعایت تشریفات قانونی)
در این موارد، صادرکننده موظف است حداکثر ظرف یک هفته، مستندات لازم را به مراجع قضایی ارائه کرده و دستور رسمی قضایی دریافت کند. در غیر این صورت، بانک مجاز به پرداخت وجه چک خواهد بود.
آیا بستن جلوی چک صیادی بدون دلیل قانونی جرم است؟
بله، در صورتی که دستور عدم پرداخت بدون دلیل قانونی و مستندات صادر شود، مطابق مواد ۱۴ و ۲۳ قانون صدور چک، این اقدام تخلف محسوب شده و افراد خاطی با محکومیت کیفری یا جبران خسارت مواجه خواهند شد.
اگر چک صیادی مسدود شود، دارنده چه اقداماتی باید انجام دهد؟
۱. دریافت گواهی عدم پرداخت
بانک موظف است علت عدم پرداخت را به‌صورت رسمی در قالب گواهی عدم پرداخت اعلام کند. این سند برای شکایت کیفری یا حقوقی ضروری است.
۲. طرح شکایت کیفری یا حقوقی
الف) شکایت کیفری:
در صورتی که دستور عدم پرداخت به دروغ صادر شده باشد، دارنده می‌تواند شکایت کیفری خود را در دادسرای محل بانک مطرح کند. در صورت اثبات، صادرکننده به حبس و جبران خسارت محکوم خواهد شد.
ب) شکایت حقوقی:
اگر هدف دارنده صرفاً مطالبه وجه باشد، می‌تواند دادخواست خود را همراه با گواهی عدم پرداخت به شورای حل اختلاف یا دادگاه ارائه دهد.
مدارک مورد نیاز برای شکایت
دارنده چک برای شکایت باید مدارک زیر را ارائه کند:
اصل چک صیادی
گواهی عدم پرداخت صادر شده توسط بانک
تصویر کارت ملی
فرم شکایت یا دادخواست رسمی
مستندات احتمال سوء‌استفاده یا مکاتبات با صادرکننده چک
جدول نکات مهم برای دارندگان چک صیادی
نکته توضیحات| گواهی عدم پرداخت | این سند اصلی‌ترین مدرک برای پیگیری حقوقی یا کیفری است. |
| مطالعه سوابق | سوابق الکترونیکی انتقال چک در سامانه صیاد، مستند حقوقی محسوب می‌شود. |
| مشاوره حقوقی | برای جلوگیری از اتلاف وقت، با متخصص حقوقی مشورت کنید. |
جمع‌بندی
بستن جلوی چک صیادی تحت شرایط قانونی ممکن است و در مواردی مانند سرقت، جعل یا مفقودی قانونی محسوب می‌شود. اما انجام این کار بدون دلیل مستند جرم است و دارنده چک می‌تواند شکایت کرده و خسارت دریافت کند.
سوالات متداول
آیا می‌توان جلوی چک سفید امضا را بست؟
بله، در صورت اثبات سوء استفاده یا خیانت در امانت و با رأی دادگاه امکان‌پذیر است.اگر چک گم شود ولی به بانک اطلاع ندهیم، مسئولیت با چه کسی است؟
در این حالت، دارنده جدید می‌تواند چک را وصول کند. فوراً دستور عدم پرداخت بدهید و مدارک لازم را ارائه کنید.چطور بفهمیم جلوی چک بسته شده؟
در مراجعه به بانک، گواهی عدم پرداخت با ذکر دلایل ارائه می‌شود.